Ολυμπιακοί Αγώνες: Ηθικά Διλήμματα…
Σε όλη μου τη ζωή απολάμβανα τους αγώνες κλασικού αθλητισμού. Εδώ και χρόνια έχω την εντύπωση ότι κάτι χάθηκε από τη γοητεία τους. Οι προπονητές ψάχνουν τρόπους να κόψουν δρόμο… Η ενίσχυση και η γενετική μηχανική προσφέρουν τις δυνατότητες. Αλλά, άλλο πράγμα είναι να πετυχαίνει ο αθλητής κορυφαία επίδοση ως αποτέλεσμα πειθαρχημένης εξάσκησης και άλλο να την πετυχαίνει με τη βοήθεια στεροειδών ή γενετικά ενισχυ-
μένων μυών. Όσο αυξάνει ο ρόλος της ενίσχυσης σβήνει ο θαυμασμός μας στο επίτευγμα. Ή μάλλον, ο θαυμασμός μας για το επίτευγμα μετατοπίζεται από τον αθλητή στη φαρμακευτική εταιρεία υποστήριξής του.
Το πρόβλημα με την ενίσχυση και τη γενετική μηχανική είναι ότι εκφράζουν μια προμηθεϊκή φιλοδοξία να ξαναφτιάξουμε τη φύση, μαζί και την ανθρώπινη, ώστε να υπηρετεί τους σκοπούς και να ικανοποιεί τις επιθυμίες μας. Όμως, η συναίσθηση της χαρισματικότητας της ζωής περιστέλλει το προμηθεϊκό σχέδιο…
Το πραγματικό πρόβλημα με τους γενετικά αλλοιωμένους αθλητές είναι ότι διαφθείρουν την αθλητική αναμέτρηση ως ανθρώπινη δραστηριότητα που τιμά την καλλιέργεια και την επίδειξη φυσικών χαρισμάτων. Τα αθλήματα τείνουν να γίνουν θεάματα, αλλά τα θεάματα απαξιώνουν τα φυσικά ταλέντα που επιδεικνύουν οι μεγάλοι αθλητές. Η διαφορά μεταξύ αθλήματος και θεάματος είναι η διαφορά μεταξύ πραγματικού μπάσκετ και τραμπολίνο!
Ο M. Sandel (Ενάντια στην τελειότητα, Αλεξάνδρεια, 2011) τονίζει: «Όλοι θα βλέπαμε με καλό μάτι τη γονιδιακή θεραπεία που θα ανακούφιζε τους πάσχοντες από τη μυϊκή δυστροφία (γήρανση). Όμως, το γονίδιο δεν αποκαθιστά απλώς τους τραυματισμένους μυς αλλά ενισχύει και τους υγιείς. Πολλοί αθλητές θα σπεύσουν να επωφεληθούν από τις νέες μεθόδους γενετικής ενίσχυσης. Και το σημαντικό: σε αντίθεση με τις φαρμακευτικές ουσίες, τα αλλοιωμένα γονίδια δεν ανιχνεύονται σε εξετάσεις αίματος ή ούρων…».
Οι λόγοι απαγόρευσης της γενετική ενίσχυσης είναι: η ασφάλεια της υγείας των αθλητών, η δικαιοσύνη για τον συναγωνισμό και προπαντός η μείωση της ανθρώπινης ελευθερίας και της ηθικής της ευθύνης.
Παρακολουθώντας τους πρόσφατους παγκόσμιους αγώνες στίβου αναρωτήθηκα: α) ανιχνεύονται όλες οι ενισχύσεις; β) έχουν όλοι οι αθλητές τις προσβάσεις στον επιτρεπόμενο αθλητικό εξοπλισμό (καινοτομίες); γ) τι ρόλο διαδραματίζει ο τόπος ζωής και προετοιμασίας;
Θα σχολιάσω μόνο τη «γ» περίπτωση. Οι δρομείς που ζουν σε τόπους με μεγάλο υψόμετρο αυξάνουν στον οργανισμό τους την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, παράγοντα κλειδί για την αντοχή, ενώ οι αθλητές που ασκούνται στο επίπεδο της θάλασσας ωθούν τους μυς τους στη μέγιστη απόδοση (λοιπόν…ζήσε ψηλά, ασκήσου χαμηλά…live high, train low).
Ως λάτρης του αθλητισμού έχω την άποψη: η ενίσχυση και η γενετική μηχανική συνιστούν απειλή για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
