Οι Έλληνες και η πίστη…
Η πίστη είναι μια κίνηση απελευθέρωσης. Η αγάπη, μέσα από την πίστη, είναι ένα βήμα προς τα έξω, μια πρόκληση ελευθερίας. Αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα της έρευνας της "διαΝΕΟσις" για την πίστη των Ελλήνων στο Θεό, που φτάνει, το 2024, το 80% (το 18,9% δηλώνει ότι δεν πιστεύει στο Θεό) και είναι το μεγαλύτερο απ' όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται στην Ελλάδα μια αυξανόμενη απόσταση από τη θρησκεία, που διαχωρίζεται από την πίστη στον Θεό. Όλα τα ευρήματα του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης "διαΝΕΟσις" (που παρακολουθεί σταθερά εδώ και σχεδόν μία δεκαετία, από το 2015, τις στάσεις και τις αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας), αποτυπώνουν μια έντονη πίστη (τώρα αν είναι επιφανειακή ή ουσιαστική είναι άλλο θέμα), σπάνια για χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (από το 1981 και μετά), καθώς το 80% δηλώνει ότι πιστεύει στον Θεό, και το 76,4% προσεύχεται όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο ασθενεί.
Την ίδια στιγμή παρατηρείται, ανεξάρτητα από τη πίστη τους ως προσωπικό βίωμα, μια απόσταση των Ελλήνων από τη θρησκεία, αφού το 27% δηλώνει ότι βρίσκεται μακριά από αυτή, με σταθερά αυξητική τάση από το 18% του 2018.
Το ότι οι Έλληνες σε μεγάλο ποσοστό εξακολουθούν να πιστεύουν, δεν σχετίζεται, κατά την εκτίμησή μας, τόσο με το ανθρώπινο δυναμικό της Εκκλησίας, που ενίοτε στην οπτική κάποιων εμφανίζεται αποξενωμένο από την κοινωνία, με φαρισαϊκή συμπεριφορά και νοοτροπία και προκαλεί σκάνδαλα και προωθεί το χριστεμπόριο, αλλά με τις βαθιά ριζωμένες αξίες και παραδόσεις στις καρδιές τους, που δημιουργούν και συντηρούν πνευματικές πεποιθήσεις.
Η πίστη είναι ένα ανάχωμα για να μην εκδιωχθεί ο Χριστός τελείως από τη ζωή μας. Για να μην γίνουν απρόσωπες οι κοινωνίες. Για να μην καταντήσουν ακοινώνητες οι σχέσεις μας. Για να έχουν πνεύμα Θεού οι εσωτερικές ανησυχίες μας. Αν θέλουμε ο κόσμος μας να έχει Θεό, να έχει ανθρωπιά, να έχει καλλιέργεια, ώστε να μην πλανάται γύρω μας το πνεύμα του κακού, αλλά το πνεύμα του καλού, χρειάζεται η πίστη, όχι στους παπάδες φυσικά, αλλά στον Χριστό και στα ευαγγελικά μηνύματα.
Αλλά για να υπάρξει αληθινή πίστη στον καθένα μας, πρέπει να προηγηθεί μια αυτοεξέταση. Αφού γνωρίσουμε τον εαυτό μας και καθορίσουμε τις προσωπικές μας επιδιώξεις, θα μπορέσουμε να γνωρίσουμε τους συνανθρώπους μας, τις ανάγκες των καιρών και το πραγματικό νόημα της ύπαρξής μας. Η ζωή μας και η πορεία μας εξαρτώνται εν πολλοίς από τις αποφάσεις μας και τις ενέργειές μας. Θα πρέπει να ενεργεί κανείς με πλούσια καρδιά και από διάθεση αγάπης και προσφοράς. Άρα η σχέση μας με τον Θεό κρίνεται από τη σχέση μας προς τους άλλους ανθρώπους, από το μέγεθος της αγάπης.
Μέσα από την αυτογνωσία, ξεπηδάει η συνειδητοποίηση της γυμνότητάς μας και της δούλωσής μας σε πράγματα ασήμαντα και μικρά και δεν βλέπουμε συχνά πολλοί από εμάς καθαρά το τι συμβαίνει. Εγκλωβιζόμαστε σε μικροσυμφέροντα και χάνουμε την ουσία των γεγονότων. Αναζητούμε κάποια προσωρινή ανακούφιση και κάποια συγκυριακή αντιμετώπιση των προβλημάτων και χάνουμε την προοπτική της σωτηρίας.
Για να μη συμβεί αυτό και για να μην έχουμε μια αρνητική και απαισιόδοξη θεώρηση, αλλά μια ρεαλιστική προσέγγιση, το σταθερό σημείο είναι τα μηνύματα του Ευαγγελίου. Γιατί πρόκειται για μια παράδοση αναλλοίωτη, που έρχεται από τον ουρανό να φωτίσει τη γη μας και τις σκοτεινές διαδρομές μας. Ο χριστιανικός λόγος είναι λόγος ζωής. Μια σοφία, που διαπερνά τους αιώνες και φτάνει και στις μέρες μας ως κέντρο αναφοράς για όλους μας.
Η πρόκληση στην πίστη δεν είναι τίποτε άλλο παρά πρόκληση προς την κατ' ουσίαν ζωή, πρόκληση προς την αναστημένη ζωή. Αυτή τη ζωή παρέχει μόνο ο Χριστός. Η κοινωνία μας με τον Χριστό είναι η μόνη εγγύηση της επιδιωκόμενης ποιότητας στην καθημερινότητά μας. Ο καθένας μας έχει τη δική του ιδιομορφία και τη δική του παράδοση και είναι πολλές φορές δέσμιος των κοινωνικών συνθηκών και των συσχετισμών του περιβάλλοντός του.
Αισθάνεται εγκλωβισμένος και δέσμιος πολλών εξωτερικών παραγόντων και αδύναμος να αποτολμήσει ένα βήμα ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Η αληθινή πίστη είναι, πράγματι, θεραπευτήριο, όπου γίνεται η συμφιλίωση και αδελφοποίηση όλων των ανθρώπων. Είναι ο δικός μας χώρος για μια αληθινή μεταμόρφωση και βίωση της έννοιας του πλησίον, για την ωρίμανση και καταξίωσή μας.
π. Ηλίας Μάκος
