Εκπαιδεύοντας τη χώρα…

 Η κοινωνία μας είναι «κοινωνία της γνώσης» και των «δεξιοτήτων». Πώς εκπαιδεύει η χώρα μας το ανθρώπινο δυναμικό της ώστε να συμπορευτεί με τις εξελίξεις;

Η εκπαίδευση που θα οδηγήσει στην ένταξη του ανθρώπινου δυναμικού στον εργασιακό του χρόνο αρχίζει μετά το Λύκειο. Η μεταλυκειακή εκπαίδευση χωρίζεται σε δύο κλάδους: α) την επαγγελματική εκπαίδευση  (ΕΕ) και β) την πανεπιστημιακή εκπαίδευση (ΠΕ).

Η ΕΕ στη χώρα μας είναι σχεδόν ανύπαρκτη και μάλιστα σε χαμηλότερο επίπεδο από ό, τι ήταν στο μακρινό παρελθόν. Αντίθετα,  οι «έμπειρες» κοινωνίες έχουν αντιληφθεί το ρόλο των δεξιοτήτων στο νέο εργασιακό περιβάλλον και έχουν αναπτύξει σε υψηλό βαθμό την ΕΕ, η οποία και υποδέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό των αποφοίτων του Λυκείου. 

Στη χώρα μας είναι πολύ εύκολο να βρει κανείς μαθηματικούς, φιλολόγους,…παρά έναν υδραυλικό να κλείσει μια βρύση!  Οι κυβερνώντες δεν ζουν σ’ αυτή τη χώρα;

Και τώρα που καταλάγιασε ο κορνιαχτός από τις διαδηλώσεις για τα μη κρατικά πανεπιστήμια (μΚΠ), ας προβληματιστούμε με νηφαλιότητα για την ΠΕ.

Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε παρακμή και το ζητούμενο είναι η ανάκαμψή του σε όλες τις εκφάνσεις του. Για την παρακμιακή του κατάσταση είχαν ρόλο: η υπο-χρηματοδότηση, οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και οι θεσμικές αλλαγές χωρίς σεβασμό της ακαδημαϊκής παράδοσης.

Και τώρα τι;

Όπως είναι γνωστό, ο αριθμός των εισαγομένων στην ΠΕ είναι υπερβολικός και η αδυναμία ουσιαστικής εκπαίδευσής του (λόγω υποδομών και προσωπικού) προφανής. Η Πολιτεία έχει υποχρέωση να εκπαιδεύσει σε πανεπιστημιακό επίπεδο όσους απαιτούνται για την προοπτική της χώρας. Πρέπει να σημειωθεί ότι στις «έμπειρες» κοινωνίες το ποσοστό των αποφοίτων των Λυκείων που ακολουθούν ΠΕ δεν υπερβαίνει το 30%. Το υπόλοιπο ποσοστό ακολουθεί την ΕΕ.

Στη χώρα μας όλοι κατευθύνονται στην ΠΕ, ούτε η ελλειμματική εκπαίδευση ούτε η ανεργία έπαιξαν ρόλο για την αλλαγή νοοτροπίας…

Στη συνέχεια θα διατυπωθεί μια πρόταση με σκοπό  αφενός να αποθαρρύνει την επιλογή της ΠΕ σε όσους δεν διαθέτουν το σχετικό φορτίο και αφετέρου να ενισχυθούν τα οικονομικά των πανεπιστημίων ενώ παράλληλα θα αποθαρρυνθεί η εξάπλωση των μΚΠ.

Πρόταση

Τα δημόσια πανεπιστήμια να δέχονται δύο κατηγορίες φοιτητών: 1) των υποτρόφων και  2) των μη υποτρόφων. Ο αριθμός των (1) θα καθορίζεται από την πολιτεία (και μετά από εξετάσεις). Δεν θα πληρώνουν δίδακτρα, και θα έχουν δωρεάν διατροφή και θα αξιοποιούν τις φοιτητικές εστίες, σύμφωνα με τις δυνατότητες του Πανεπιστημίου, και με κριτήριο το οικογενειακό τους εισόδημα. Οι (2)  θα πληρώνουν δίδακτρα και τα έξοδα όποιων άλλων υπηρεσιών τους προσφέρει το πανεπιστήμιο. Το ύψος των διδάκτρων θα καθορίζεται από την Πολιτεία σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια (θα ενισχύουν τα οικονομικά τους).

Και οι δύο κατηγορίες θα εκπαιδεύονται και θα εξετάζονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες έτσι ώστε να μην υπάρχει προνομιακή μεταχείριση της μιας κατηγορίας σε σχέση με την άλλη.

Με την υλοποίηση της παραπάνω πρότασης: τα πανεπιστήμια θα τονώσουν την ποιότητα των εκπαιδευομένων, θα ενισχύσουν τα οικονομικά τους και  θα περιορίσουν την εμβέλεια των μΚΠ, ενώ η ΕΕ με αυξημένο κύρος και ενσωμάτωση των εμπειριών άλλων κοινωνιών θα τονώσει την ανάπτυξη της χώρας και θα μειώσει την ανεργία.

Τέλος

Οι συνθήκες είναι ώριμες ώστε το πολιτικό σύστημα να δει με ρεαλισμό τα προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα και την κρατούν σε κατάσταση υπο-ανάπτυξης…

Ίδωμεν

* Με τη συνεργασία του Ομ. Καθηγητή Πανεπιστημίου Πατρών Νικολάου Καφούσια