Τα Γιάννενα και τα τζαμιά τους…
Δεκαεφτά τζαμιά είχαν τα Γιάννενα ως τα 1913, χρονιά της απελευθέρωσης από τους Τούρκους. Οι Γιαννιώτες αμέσως μετά γκρέμισαν τα δεκατέσσερα και άφησαν στη θέση τους τα τρία, τα οποία διατηρούνται ως τα σήμερα.
Συχνά έγινε διάλογος για το αν πρέπει ή όχι να παραμένουν στη θέση τους και να θυμίζουν την οθωμανική κυριαρχία. Αφορμή για μια φορά ακόμη να επανέλθω σ’ αυτό το θέμα είναι η απόφαση από τα θεσμικά όργανα της Πολιτείας να ενταχτεί για αποκατάσταση και στερέωση το τζαμί της Καλούτσανης στο Ταμείο Ανάκαμψης με το ποσό των 2,2 εκ. ευρώ. Πράγματι το ποσό είναι πολύ μεγάλο και δικαιολογημένα μπορεί να προβληματιστεί ο κάθε συμπολίτης αν είναι χρήσιμο να διατεθούν τόσα χρήματα για ένα μνημείο που θυμίζει τουρκική κατάκτηση και σε συνδυασμό με άλλες σοβαρές ανάγκες της πόλης και γενικότερα της Ηπείρου. Μάλιστα ένας συμπολίτης μου είπε πως τάχα το ετοιμάζουν ώστε κάποια στιγμή στο μέλλον να τεθεί και σε λειτουργία από τους μουσουλμάνους μετανάστες της χώρας!
Προσωπικά πάντα υποστηρίζω ότι τα ιστορικά μνημεία οφείλουμε να τα σεβόμαστε και να τα συντηρούμε ανεξάρτητα από τις μνήμες που γεννάνε. Οι Έλληνες έδειξαν στη διαδρομή του χρόνου ότι διαθέτουν πλούσια κουλτούρα που μας βοηθάει ώστε να στεκόμαστε με τον πρέποντα σεβασμό σε καθετί που συνδέεται με την ιστορία μας. Και αυτό συμβαίνει γιατί έτσι διατηρείται η συλλογική μνήμη και καλλιεργείται η ιστορική αυτοσυνειδησία.
Άλλωστε το πνεύμα του Ελληνικού και Χριστιανικού πολιτισμού έχει τον χαρακτήρα της οικουμενικότητας, της συναδέλφωσης των λαών και την αναγνώριση του ιστορικού παρελθόντος. Σ’ αυτή τη λογική κινείται και η ευρωπαϊκή κληρονομιά, αλλά και η αρχή της νομιμότητας. Επομένως ορθά και σήμερα η Πολιτεία ενέταξε το τζαμί της Καλούτσανης σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα.
Βεβαίως και ο αντίλογος όσων διαφωνούν έχει βάση, αφού σκεφτόμαστε πως οι Τούρκοι ως τα σήμερα δεν σεβάστηκαν τα ελληνικά μνημεία με αποκορύφωμα την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Αλλά εδώ ακριβώς φαίνεται και η πολιτιστική ανωτερότητα των Ελλήνων απέναντι στους Μουσουλμάνους που βεβηλώνουν και καταστρέφουν ιστορικά μνημεία με πλούσιο ιστορικό βάρος. Μήπως και τόσα άλλα μνημεία της πόλης και της Ηπείρου δεν θυμίζουν κατακτητές; Άρα πρέπει να γκρεμίσουμε κάστρα, φρούρια, τζαμιά, σεράγια, πύργους που έχτισαν οι Ρωμαίοι, οι Βησιγότθοι και άλλοι κατακτητές του ελληνικού χώρου;
Θα ήθελα όμως να καταθέσω και μια άλλη διάσταση στο ενδιαφέρον της Πολιτείας για τα μνημεία: Έχει καθιερωθεί το τζαμί του Ασλάν πασά στο Κάστρο να απεικονίζεται παντού και σχεδόν λειτουργεί ως σύμβολο της πόλης. Εκτιμώ πως θα έπρεπε άρχοντες και αρχόμενοι να φέρουμε στη μνήμη μας τους Εθνικούς – Ηπειρώτες Ευεργέτες. Αυτοί οι άνθρωποι θα έπρεπε να αποτελούν το σύμβολο των Ιωαννίνων και να βρίσκονται ανάμεσά μας με πλείστα μέσα και τρόπους. Είναι πράγματι θλιβερό το γεγονός να διαθέτουμε 2,2 εκ. ευρώ για το τζαμί της Καλούτσανης και να μην μπορούμε ως πόλη, ως περιφέρεια ή ως πολιτεία να ανεγείρουμε ένα μεγαλόπρεπο μνημείο των Ευεργετών μας που το κόστος δεν θα ξεπερνούσε τις 200.000 ευρώ σύμφωνα με την εκτίμηση των ειδικών.
Γι’ αυτό και εκτιμώ ότι πρέπει να γενικευτεί η απαίτηση των Γιαννιωτών και των Ηπειρωτών ώστε επιτέλους απέναντι από την ιστορικότητα των τζαμιών της πόλης να στηθεί το μνημείο των Ευεργετών για να θυμίζει από τι γενιά κρατάμε και τι οφείλουμε σ’ αυτούς τους Μεγάλους Ηπειρώτες.
