Η Χαμάς πόνταρε στη βία και οδεύει στην καταστροφή της!

 Μια επιτυχημένη τρομοκρατική επίθεση μπορεί να αντιστρέψει τις τύχες μιας οργάνωσης που παρακμάζει, αλλά η Χαμάς απλώς επιτάχυνε την καταστροφή της. Τα πρωτοφανή γεγονότα του προπερασμένου Σαββατοκύριακου στο Ισραήλ μπορεί να αποτελέσουν τη μεγαλύτερης κλίμακας τρομοκρατική επίθεση αυτοκτονίας στην ιστορία. Γι’ αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει στο θάνατο της Χαμάς, της οργάνωσης που το διέπραξε. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν σχεδιαστεί για να προβάλλουν μια εικόνα δύναμης και αξιοπιστίας, και η επίθεση της Χαμάς έδειξε σίγουρα κάποιο επίπεδο δύναμης. Ήταν μια υλικοτεχνικά και τακτικά πολύπλοκη επιχείρηση και η ομάδα αφιέρωσε σαφώς σημαντικούς πόρους για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της. Ο μέχρι στιγμής αναπόδεικτος ισχυρισμός ότι το Ιράν έπαιξε ρόλο στην επίθεση απλώς προσθέτει στην αντίληψη ότι η Χαμάς είναι μια ισχυρή πολιτική δύναμη, μια δύναμη που πρέπει να υπολογίσουμε.

Αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Η Χαμάς είναι μια παρακμάζουσα οργάνωση που έπαιξε τα πάντα σε μια και μόνη, τολμηρή επίθεση. Η πρόθεση ήταν να αρθούν οι αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητά της και να διασφαλιστεί ότι θα διατηρήσει την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας. Η επίθεση δεν είχε σκοπό να ανατρέψει την ισραηλινή κυβέρνηση ή να νικήσει τον ισραηλινό στρατό. Ακόμη και η Χαμάς καταλαβαίνει ότι αυτό δεν είναι δυνατό. Είχε σκοπό να ενισχύσει την υποστήριξη για έναν οργανισμό που έχει ατροφήσει με πολλούς τρόπους.

Και η υποστήριξη της Χαμάς θα αυξηθεί προσωρινά επειδή ευδοκιμεί στη βία. Η ομάδα αντικατέστησε τον ανταγωνιστή της, τη Φατάχ, ως την κορυφαία παλαιστινιακή πολιτική οργάνωση, επειδή το κύμα βίας της εναντίον του Ισραήλ απευθύνθηκε στους Παλαιστίνιους που πίστευαν ότι η Φατάχ είχε γίνει ήπια. Η αποκρουστική βία της Χαμάς εναντίον αμάχων κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ιντιφάντα, βοήθησε να πειστεί το Ισραήλ να παραιτηθεί μονομερώς από τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας το 2005. Στη συνέχεια, το 2007, η οργάνωση διεξήγαγε μια βίαιη εκστρατεία κατά των Παλαιστινίων για να πάρει τον πλήρη έλεγχο της Γάζας. Μετά από περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια ως de facto κυβέρνηση, η Χαμάς θεωρείται συχνά διεφθαρμένη, όπως και το κόμμα που αντικατέστησε.

Στην πραγματικότητα, η μόνη φορά που η Χαμάς βλέπει μια αναζωπύρωση της δημοτικότητάς της είναι όταν συγκρούεται βίαια με το Ισραήλ. Το 2021, μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από το Παλαιστινιακό Κέντρο Πολιτικής και Έρευνας διαπίστωσε ότι η φθίνουσα δημοτικότητα της Χαμάς μεταξύ των Παλαιστινίων ανατράπηκε αφού εξαπέλυσε επιθέσεις με ρουκέτες κατά του Ισραήλ. Αυτό είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Σε τρεις μεγάλες συγκρούσεις πριν από το 2021, οι μάχες με το Ισραήλ ανέστησαν με επιτυχία τη δημοτικότητά του. Αυτά τα κύματα υποστήριξης διαρκούν πάντα το πολύ έξι μήνες πριν οι φιλόδοξες υποσχέσεις της Χαμάς αποδειχθούν κούφιες.

Το ίδιο ισχύει και για τη διεθνή φήμη της Χαμάς. Πριν από τον πόλεμο της Γάζας το 2008, οι αντιλήψεις για τη Χαμάς είχαν πέσει κατακόρυφα στις μουσουλμανικές χώρες σε όλο τον κόσμο. Αλλά αυτό άλλαξε όταν το Ισραήλ εισέβαλε στη Λωρίδα της Γάζας αργότερα εκείνο το έτος.

Η βία δημιούργησε τη Χαμάς και η βία τη συντηρεί. Γι’ αυτό η επίθεση στο Ισραήλ είναι ένα καλά υπολογισμένο στοίχημα. Μια ενιαία, βάρβαρη επίθεση μπορεί να αντιστρέψει δραματικά τις τύχες μιας οργάνωσης που παρακμάζει. Αντιμετωπίζοντας την απώλεια της νομιμότητας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, η Χαμάς σχεδίασε μια τρομοκρατική επίθεση «όλα τα αυγά-σε-ένα-καλάθι». Η ηγεσία της Χαμάς ήξερε ότι αυτή η απόφαση θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή της, αλλά εκτιμήθηκε ότι ήταν η τελευταία, καλύτερη ευκαιρία να εδραιώσουν την εξουσία της.

Το ότι οι ηγέτες του επέλεξαν να αποδεχτούν ένα τόσο τρελό επίπεδο κινδύνου, μας λέει ότι ο οργανισμός είναι αδύναμος. Η αδυναμία αυξάνει την επικίνδυνη συμπεριφορά καθώς άτομα και οργανισμοί προσπαθούν απεγνωσμένα να σώσουν τις απώλειές τους. Οι πολιτικοί επιστήμονες αναφέρονται σε αυτό ως «τζόγος για την ανάσταση». Και ας είμαστε ειλικρινείς, η στόχευση γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων είναι ένδειξη αδυναμίας και όχι δύναμης.

Η Χαμάς αναμφίβολα ξόδεψε τόσους πολλούς πόρους και προσωπικό για την εκτέλεση αυτής της επίθεσης που έχει μικρή ικανότητα να κάνει πολλά περισσότερα. Η μόνη τους ελπίδα είναι να ωθήσουν τους Παλαιστίνιους και άλλους σε όλο τον κόσμο σε δράση. Αυτό είναι το στοίχημα. Αυτό είναι όλο το σχέδιο. Έτσι, όταν ακούμε ηγέτες της Χαμάς όπως ο Ismail Haniyeh να υπόσχονται παρόμοιες επιθέσεις, απλά δεν είναι αξιόπιστοι. Εξάλλου, η Αλ Κάϊντα πέρασε χρόνια υποσχόμενη επιθέσεις που θα ξεπερνούσαν την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά στην πραγματικότητα, συνέχισε να επωφελείται από τη φήμη της από αυτήν την επίθεση.

Η Χαμάς βλέπει τώρα τις συνέπειες της ανάληψης κινδύνων της. Ναι, υπάρχει ήδη άφθονη κριτική για το Ισραήλ, και αυτή η κριτική θα αυξηθεί καθώς το Ισραήλ διεξάγει πόλεμο στη Γάζα και ίσως αλλού. Το να ωθήσει το Ισραήλ για να διαπράξει βαριές πράξεις βίας, είναι μέρος της στρατηγικής της Χαμάς.

Αλλά ένα από τα λίγα πράγματα που κρατούσαν πίσω το Ισραήλ από τον ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον της Παλαιστίνης στο παρελθόν ήταν οι ανησυχίες για την αντίληψη του κοινού. Δηλαδή, εγχώριες και διεθνείς αντιδράσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τέτοιες προσπάθειες. Το Ισραήλ δεν αντιμετωπίζει πλέον αυτόν τον περιορισμό. Το Ισραήλ έχει τώρα τεράστια προσωρινή υποστήριξη και γνωρίζει ότι έχει μόνο ένα σύντομο παράθυρο για να επιτύχει τους στόχους του.

Το Ισραήλ δεν θα μπορέσει να σβήσει όλες τις φωτιές που έχουν ανάψει. Η παλαιστινιακή διαφωνία δεν θα εξαφανιστεί λόγω μίας ή ακόμη μιας σειράς στρατιωτικών επιχειρήσεων. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό να αναφλεγεί περαιτέρω. Τα μέλη της Χαμάς που θα επιβιώσουν θα διοχετεύσουν τις προσπάθειές τους σε νέες τρομοκρατικές οργανώσεις και πολιτικά κόμματα, αλλά η Χαμάς, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, δεν θα υπάρχει πλέον. Η Χαμάς πόνταρε στη βία για να εξασφαλίσει την επιβίωσή της, αλλά απλώς επιτάχυνε την καταστροφή της.

 

* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος ΜΧ (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ. (antoniosvasileiou.gr)