Ο Βαρόνος Τοσίτσας, ο Ε. Αβέρωφ και η άνθηση του Μετσόβου…

Νοέμβριος 1934. Αθήνα. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ μαζί με 19 προσωπικότητες από το Μέτσοβο συζητούν και αναζητούν λύσεις για να σωθεί το Μέτσοβο από την φτώχεια και την απομόνωση. Η πρώτη επίσκεψη του Ευάγγελου Αβέρωφ στο Μέτσοβο θα γίνει μόλις το 1930. Η ιστορική οικογένεια Αβέρωφ έχει τις ρίζες της από εκεί. Από εκείνη την στιγμή ο Ευάγγελος Αβέρωφ έθεσε ως στόχο ζωής την άνθηση του τόπου. Σε εκείνη λοιπόν την συνάντηση στην Αθήνα τέθηκαν οι βάσεις. Υπήρχε όμως ένα τεράστιο πρόβλημα. Τα χρήματα που έπρεπε να διατεθούν για αυτόν τον σκοπό.

Οι οικογένειες με καταγωγή από το Μέτσοβο και με κάποια οικονομική άνεση ήταν μια λύση. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ παίρνει την απόφαση και προσεγγίζει την επίσης ιστορική οικογένεια Τοσίτσα, που τα περισσότερα μέλη της δραστηριοποιούνταν και ζούσαν σε χώρες του εξωτερικού. Η επιστολή προς την βαρόνη Τοσίτσα δεν φέρει αποτέλεσμα. Καμία απάντηση. Άλλη μια επιστολή προς τον βαρόνο Κωνσταντίνο Τοσίτσα. Έρχεται η απάντηση πως δεν έχει καμία σχέση με το Μέτσοβο και την Ελλάδα. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ έχει απελπιστεί. Τελευταία προσπάθεια η επιστολή στον βαρόνο Μιχαήλ Τοσίτσα. Ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας θα είναι αυτός που θα πει το πολυπόθητο ναι. 

Ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας που ζούσε στο εξωτερικό δέχθηκε με προθυμία να συνδράμει στην ανάπτυξη του Μετσόβου. Η αλληλογραφία ανάμεσα στον Τοσίτσα και τον Αβέρωφ κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια. Έγιναν και έμειναν φίλοι έστω κι από μακριά. Ο Αβέρωφ μάλιστα του έστειλε φωτογραφίες από το ερειπωμένο πια αρχοντικό της οικογένειας Τοσίτσα στο Μέτσοβο αλλά και από την πλατεία που είχε πάρει το όνομα τους λόγω της σημαντικής προσφοράς των προγόνων του στον τόπο εκείνο. Ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας όμως,  σύμφωνος και πρόθυμος για οικονομική βοήθεια, θα θέσει έναν σημαντικό όρο στον Ευάγγελο Αβέρωφ. Καθώς δεν είχε παιδιά θα ζητήσει να υιοθετήσει τον Αβέρωφ ώστε να συνεχιστεί το επώνυμο του. Ο Αβέρωφ αν και διστακτικός στην αρχή θα συμφωνήσει θέτοντας και αυτός τους δικούς του όρους. Να διατηρήσει και το δικό του επώνυμο αλλά και να μην κληρονομήσει τίποτα από την μεγάλη περιουσία του ώστε να μην κατηγορηθεί ότι τον εκμεταλλεύτηκε.

Το Ίδρυμα βαρόνου Μιχαήλ Τοσίτσα θα ιδρυθεί στην Αθήνα το 1947 με τον Ευάγγελο Αβέρωφ – Τοσίτσα πλέον στην διεύθυνση του για σαράντα ολόκληρα χρόνια.  Η άνθηση του Μετσόβου μόλις είχε ξεκινήσει. Ανοικοδόμηση του Αρχοντικού Τοσίτσα ως Μουσείο, «Εστία Ηπειρωτών Σπουδαστών» στην Αθήνα, πριονιστήριο, ξυλουργικό εργοστάσιο και δομή υγείας στο Μέτσοβο, σχολεία, χιονοδρομικό κέντρο, αντιδιαβρωτικά έργα ώστε να αντιμετωπιστεί η κατολίσθηση, κοινωφελή έργα, γαλακτοκομική και τυροκομική σχολή, οινοποιείο το γνωστό «Κατώγι Αβέρωφ», η «Πινακοθήκη Αβέρωφ» με έργα σημαντικών ζωγράφων όπως ο Γύζης, ο Μόραλης, ο Τέτσης, ο Χατζηκυριάκος – Γκίκας κ.α. αλλά και πολλά ακόμη έργα έδωσαν την ώθηση που χρειάζονταν ο τόπος για να ανθίσει. «Τα πιο μεγάλα έργα μας είναι εκείνα που κάναμε ξέροντας πως δεν θα προφθάσουμε να τα χαρούμε. Μα πως θα τα χαρούν οι γενεές που έρχονται. Δεν τα βλέπουμε ζωντανοί, μα παρατείνουν τη ζωή μας, πέρα από τον θάνατο» θα πει ο Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας…