Το ναρκωτικό της πρίζας…

Έτσι αποκάλεσε την τηλεόραση ξένη δημοσιογράφος. Βάζεις το καλώδιο στη πρίζα, πατάς το κουμπί και με μαγικό τρόπο έρχεται στο δωμάτιό σου εικόνα και ήχος από την άλλη πλευρά του πλανήτη.

Η μαγική συσκευή ξεκίνησε από την Αμερική, κατέκτησε άμεσα όλο τον κόσμο και έγινε αναγκαίο “αξεσουάρ” σε κάθε δωμάτιο. Όσοι δεν είχαν ήταν «παλιομοδίτες», «αντιδραστικοί» στην εξέλιξη. Αναμφίβολα πρόσφερε γνώσεις και άλλαξε τη ζωή μας. Θεοποιήσαμε παλιούς «Θεούς» και αναρωτιέται κανείς τι ακόμα μας επιφυλάσσει μας επιφυλάσσει το μέλλον. Όμως έχει και «σκοτεινή» πλευρά. Το αρχικό ενδιαφέρον πέρασε σε ακατάλληλα πρόσωπα, πανάθλια προγράμματα, απρεπείς εικόνες και πρότυπα χωρίς όρια και αισχύνη. Οι προτάσεις «αν δεν σου αρέσει κάνε ζάπιγκ», «κατάλληλο άνω πέραν των ... ετών» εξαπατούν λες και λειτουργεί αυτόματος διακόπτης επιλογής. Το «βρώμικο» θέαμα τραβάει σαν μαγνήτης από περιέργεια ή απόλαυση. Η ενημέρωση έπαψε να είναι μόνο λειτούργημα, ενίοτε είναι διαβλητή, απρεπής και εξυπηρετεί σκοπιμότητες. Θυμίζει τον «άρτον και θεάματα» των Ρωμαίων για απόλαυση των θεατών. Σε κλίμα βαθειάς δυσφορίας ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ είχε πει κάποτε «κλείστε τις τηλεοράσεις, σκοτώνουν τα παιδιά μας».

Στην πατρίδα μας η τηλεόραση παραμελεί το θησαυρό της ελληνικής θεματολογίας και συχνά παρουσιάζει ξένα «προοδευτικά», «αποδοτικότερα» πρότυπα. Κάποιος είχε πει ότι «ποταμός αθλιότητος και εγκλήματος εισάγεται με σατανική μαεστρία στο μυαλό, στην ψυχή και μολύνει την ηθική, θρησκευτική και εθνική υπόσταση των ελληνικών οικογενειών» και πως είναι «ο μεγαλύτερος ίσως διαφθορέας της σύγχρονης κοινωνίας». Τα υγιή εκπαιδευτικά προγράμματα ελάχιστα και λίγοι τα παρακολουθούν. Απομονώνει τους ανθρώπους. Οι παλιότεροι γνώριζαν τους γείτονές τους, αλλά σήμερα δεν γνωρίζουν ποιος μένει στη διπλανή πόρτα. Αυτό επαληθεύει την κοινωνική αρχή πως «από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν, έγιναν λίγο - πολύ επιθετικοί» και αντίθετα. 

Με την τηλεόραση γινόμαστε όλοι όμοιοι, ζούμε με τον ίδιο τρόπο ζωής, λες και προγραμματιζόμαστε από την ίδια μηχανή. Υιοθετούμε προβαλλόμενα πρότυπα εγκαταλείποντας παραδοσιακά μοντέλα. Εκατομμύρια τηλεθεατές «εκπαιδεύονται» πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά από την παραδοσιακή εκπαιδευτική σχολική διαδικασία. Τηλεπαρουσιαστές αμφίβολης εκπαίδευσης πλημμυρίζουν τα «πρωινά», αντικατέστησαν τους γονείς που κάθονται στην πολυθρόνα αδύναμοι να παρέμβουν και στο «δικό τους κόσμου» ζώντας το δικό τους κόσμου και περιμένοντας τη «δόση» ενός στερεότυπου τηλεοπτικού προτύπου.

Τα παιδιά παραδίνονται στη «μαγεία» του θεάματος που κατευθύνει το νοητικό και ψυχικό τους κόσμο τόσο ώστε από τα παιχνίδια τους ένας μαντεύει τις μελλοντικές τους επιλογές. Η πλύση εγκεφάλου αρχίζει από πολύ νωρίς με τα κινούμενα σχέδια που εξάπτουν τη φαντασία. Ανυπάκουα, αποξενωμένα από την οικογένεια χάνουν τον ύπνο τους, βασανίζονται από εφιάλτες, ξυπνούν από αγωνία. Η συνεχής ακτινοβολία, η ταχύτητα ροής εικόνων, οι εναλλαγές των χρωμάτων επηρεάζουν την όραση. Ο μιμητισμός πρωταγωνιστών ανόμων πράξεων τα σπρώχνει στη βία μόνα ή κατά ομάδες (παιδική παρανομία).

Οι ενήλικες σκοτώνουν το σώμα και το μυαλό τους. Ο εγκέφαλος γερνάει πρόωρα και γρήγορα. Αύξηση του μέσου χρόνου τηλεθέασης μία ώρα μειώνει τη φαιά μάζα κατά 0,5%. Οι νέοι με τηλεθέαση πάνω από 3 ώρες την ημέρα, ως μεσήλικες είχαν χαμηλότερες επιδόσεις στα γνωσιακά τεστ από άλλους. Ο εγκέφαλος υπερφορτώνεται με επαναλαμβανόμενες πληροφορίες με διαφημιστικά διαλείμματα κάθε 5΄ διάρκειας μερικά από τα οποία επαναλαμβάνονται φορτικά «για εμπέδωση». Οι τηλεθεατές χαζεύουν με κενό βλέμμα και βυθίζονται σε λήθαργο. Επιλέγονται οι βραδινές ώρες καθώς το υποσυνείδητο είναι πλέον ευάλωτο και δεκτικό σε μηνύματα. Ο εγκέφαλος με τα νευροκύτταρα, τους νευράξονες και τις νευροδιαβιβαστικές ουσίες, αυτό τα θαύμα της γνωσιακής λειτουργίας, επηρεάζεται ανεπανόρθωτα, γρήγορα οδηγεί το άτομο στην «άνοια», γιατί όχι και στην εγκεφαλική βλάβη.

Επηρεάζοντας σκόπιμα το υποσυνείδητο οι άνθρωποι εμφανίζουν παθολογική συμπεριφορά (τρώνε ή πίνουν συνέχεια, επιλέγουν τροφές χωρίς θρεπτική αξία, καπνίζουν), ψυχολογικές ασθένειες (αλκοολισμός, σεξουαλικές δυσλειτουργίες) ή ψυχοσωματικές εκδηλώσεις (δυσκοιλιότητα, δυσπεψία, πόνοι κ.ά). Άτομα, κυρίως καλαίσθητες γυναίκες, δασκαλεμένες για το φακό προσπαθούν να πείσουν ότι πέτυχαν το ιδανικό βάρος ή εξαφάνισαν «σακούλες ματιών» με αμφίβολες (αν όχι επικίνδυνες) τεχνικές σε πανάκριβα κέντρα υγείας ή πέτυχαν την καθαριότητα της ζωής τους με το καλύτερο απορρυπαντικό ή το «βελούδινο χαρτί υγείας». Διαφημίζονται καταναλωτικά προϊόντα, μερικά της ίδιας εταιρείας. Φυτικά προϊόντα προστατεύουν δήθεν από νοσήματα, αλλά στην ουσία οδηγούν πάσχοντες σε επικίνδυνα αδιέξοδα υγείας παρά τις επισημάνσεις των επιστημόνων. Οι υπεύθυνοι για την υγεία των πολιτών «περί άλλων τυρβάζουν» και ο χορός «καλά κρατεί».

Τα τηλεοπτικά προγράμματα είναι μια μοντέρνα τεχνική ελέγχου και πλύσης του εγκεφάλου, σχέδιο παλιότερων μυστικών υπηρεσιών χειραγώγησης κοινωνιών. Η διαφήμιση τρυπώνει «με κόλπο» στη ψυχή μας και «κατηχεί» (καθοδηγεί) αθώους πολίτες στον ξέφρενο καταναλωτισμό. Οι τηλεθεατές γίνονται παθητικοί, ακόρεστοι καταναλωτές που αλωνίζουν καταστήματα για «προσφορές» και «δώρα» («στα δύο άλλο ένα»). Μιμούνται μόδες, ρόλους που επιβάλουν τα ΜΜΕ με την απατηλή ελπίδα να γίνουν δημοφιλείς ή επιθυμητοί. Το κράτος εκμεταλλεύεται τη δύναμη της τηλεόρασης. Από τη μια παρακινεί πολίτες να μην οδηγούν μεθυσμένοι, να φορούν ζώνη, να αποφεύγουν ναρκωτικά, αλλά από την άλλη να αγοράζουν ομόλογα, να πληρώνουν φόρους και άλλες νουθεσίες ώστε να περνάει στο κοινό την εικόνα και τα μέτρα του.

Πρέπει να προστατέψουμε την υγεία μας, αυτό το δώρο του Θεού όχι μόνο από αναπόφευκτες απειλές (μικρόβια, ακτινοβολία, ατυχήματα) αλλά και από «παγίδες» που κάποιοι στήνουν. Όταν ανοίγουμε την τηλεόραση πρέπει να ξέρουμε τι θα δούμε και πόσο θα δούμε. Άλλως, να σκεφθούμε πως θα είμαστε μετά 20 χρόνια και ο χρόνος δεν είναι μακρύς. Αντί λοιπόν να χωνόμαστε αδιάφοροι σε μια πολυθρόνα ας ασχοληθούμε με ωφέλιμες για την υγεία μας δραστηριότητες (γυμναστική, διάβασμα, χορός κ.ά).

Σήμερα, η κοινωνία μας υφίσταται τη μεγαλύτερη δυνατή πλύση εγκεφάλου. Οικονομικοί κολοσσοί με την κουλτούρα της τηλεόρασης μας ελέγχουν και ρυθμίζουν τη ζωή μας. Η σιωπή και η αδράνεια οδηγεί σε αδιέξοδα. Σε σύγκριση με μεθόδους παλαιών ολοκληρωτικών καθεστώτων, η εξουσία σήμερα ελέγχει τη ζωή μας με πιο εξελιγμένες και πιο αποτελεσματικές τεχνικές. Είναι αφελές να πιστεύουμε το αντίθετο και ότι οι πολίτες δεν είναι υπάκουοι. Άλλοι μας επιβάλλουν που θα πάμε, τι θα δούμε, να αγοράσουμε, τι θα φορέσουμε και πότε να το πετάξουμε. Αν πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει «κατήχηση» τότε μας κατευθύνουν με αριστουργηματικό τρόπο και αυτό είναι το ίδιο, αν όχι χειρότερο.

* Ο Αναστάσιος Μηλιώνης είναι Ιατρός Ενδοκρινολόγος,  Δρ. Παν/μίου Αθηνών