Τραγωδία στα Τέμπη: Η Ελλάδα των επιμηθέων και των ανεύθυνων

 Όταν για πολλοστή φορά η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως τραγωδία, δεν μπορεί να είναι σύμπτωση, ούτε μόνο η «κακιά η ώρα». Η «κακή μας ώρα», ναι. Γιατί, σύμπτωση επαναλαμβανόμενη, παύει να είναι σύμπτωση. Η αδιανόητη τραγωδία στα Τέμπη, όπου το σιδηροδρομικό δυστύχημα στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες συνανθρώπους μας, ως επί το πλείστον νέους ανθρώπους – φοιτητές, οι οποίοι επέστρεφαν από το αποκριάτικο τριήμερο με τις οικογένειές τους, είναι έμπλεη για άλλη μια φορά από δεκάδες αναπάντητα ΓΙΑΤΙ.

Η ανακοίνωση της ΔΕΣΚ-Σ που είχε εκδοθεί στις 7 Φλεβάρη, μόλις δεκατρείς μέρες, δηλαδή, προτού συμβεί το τρομακτικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, σοκάρει για όσα με μαθηματική ακρίβεια δίκην προφητείας προβλέπει. Σ΄ αυτή, η συνδικαλιστική κίνηση των σιδηροδρομικών υπαλλήλων κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στις γραμμές, για μέτρα που δεν λαμβάνονται, ενώ μεταξύ άλλων τονίζει: «ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΟ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ... Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό. Είναι πλέον εξοργιστικό αυτά να αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και να μην παίρνεται κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μη δρομολογείται καμία βελτίωση στην υποδομή και λειτουργία, να μην ελέγχονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και να μην αναζητούνται ευθύνες. 

»Όπως οι προηγούμενες κυβερνήσεις έτσι και η σημερινή, έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την ασφαλή μετακίνηση των πολιτών. Αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος. Το Υπουργείo βρίσκει λεφτά για τις διάφορες εργολαβίες, αλλά για να ολοκληρωθούν επιτέλους οι σιδηροδρομικές υποδομές και τα συστήματα ασφαλούς κυκλοφορίας ΟΧΙ... Διάφοροι φορείς, ΟΣΕ και HELLENIC TRAIN αλληλομεταφέρουν τις ευθύνες τους, αλλά κανένας δεν φταίει...Φταίνε τα φαινόμενα που είναι έντονα και πλημμυρίζει η γραμμή, φταίνε οι φωτιές που άφησαν καμένους κορμούς, φταίει το χιόνι, φταίνε οι άλλοι, φταίμε λίγο και μεις, φταίει και ο Χατζηπετρής... Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται, για να δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις».

Πώς αλλιώς να το διαμήνυαν οι άνθρωποι; Αυτοί που ζούσαν από μέσα τις τεράστιες ελλείψεις και τα προβλήματα στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες; Κάτι, λοιπόν, σαν χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας. Είχε προηγηθεί  η προειδοποίηση μαζί με την καταδίκη (βαρύτατο πρόστιμο) από το  Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την άθλια κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου. Είναι αποκαλυπτικά της ως άνω τραγικής κατάστασης όσα ανέφερε σε τηλεοπτική εκπομπή ειδικός επί του αντικειμένου πραγματογνώμονας. «Ο σιδηροδρομικός Θεός ήταν μέχρι χθες μαζί μας. Μέχρι τώρα -συνέχισε- από τύχη μόνο και από θαύμα δεν θρηνήσαμε άλλη τραγωδία». Ναι, από τύχη και από θαύμα, όπως συνήθως συμβαίνει σ΄ αυτή τη δύσμοιρη με ευθύνη των πολιτικών της χώρα στις περισσότερες από τις λειτουργίες της. 

Να θυμίσω τις φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία, με κύριο υπαίτιο κατά τον τότε υπουργό τον «στρατηγό άνεμο»; Το «ολοκαύτωμα» στο Μάτι, με κύριο υπεύθυνο κατά τους αντίστοιχους αρμόδιους τον «γοργοπόδαρο άνεμο»; Τώρα, μία από τα ίδια, «ανθρώπινο λάθος» και ξεμπλέξαμε. Για το ηλεκτρονικό ψηφιακό σύστημα που είναι εγκατεστημένο σε όλα τα προηγμένα σιδηροδρομικά δίκτυα του κόσμου και που θα απέτρεπε το ανθρώπινο λάθος, κουβέντα. Η ανθρώπινη ασφάλεια, για άλλη μια φορά, θυσία στο βωμό του περιορισμού του λειτουργικού κόστους. Η ανθρώπινη ζωή υποδεέστερη του οικονομικού συμφέροντος.   

Ο μηχανολόγος μηχανικός, με σπουδές στο εξωτερικό, Γρηγόρης Φαρμάκης με δημοσίευσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι άκρως κατατοπιστικός σε ό,τι αφορά το «ανθρώπινο λάθος»: «Στην επιστήμη μου και στη δουλειά μου απαγορεύεται από τους κανονισμούς να καταγράψεις το «τραγικό ανθρώπινο λάθος» ως αιτία ενός  σοβαρού γεγονότος και να ξεμπερδεύεις. Είσαι υποχρεωμένος να ρωτήσεις ξανά και ξανά, γιατί δεν απετράπη το λάθος, γιατί δεν είχε γίνει αυτό που θα απέτρεπε την πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους. Οι Γιαπωνέζοι μηχανικοί, που είναι πρακτικοί μέσα στην εξαιρετική απλότητά τους, λένε ότι πρέπει να ρωτήσεις πέντε φορές («five why΄s»), να σκάψεις δηλαδή πέντε επίπεδα πιο βαθιά κάθε μια αλυσίδα αιτιότητας που θα αναδύεται όταν ρωτάς, για να ανακαλύψεις τι πραγματικά φταίει (“root cause analysis”, ανάλυση ριζικών αιτίων)». 

Τι έπραξαν οι πολιτικοί που διαχρονικά κυβέρνησαν αυτόν τον τόπο, σε κεντρικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο, για να προλαμβάνονται τέτοια τραγικά περιστατικά; Τόσα ευρωπαϊκά κονδύλια από μια πλειάδα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων που εισέρρευσαν στη χώρα μας σε ποιο βαθμό αξιοποιήθηκαν για να έχουμε γρήγορους και ασφαλείς αυτοκινητόδρομους, ασφαλές σιδηροδρομικό δίκτυο, σύγχρονα αεροδρόμια και λιμάνια; Αν δεν είναι αυτοί υπεύθυνοι για όσα συμβαίνουν με την πρώτη νεροποντή, τον πρώτο καύσωνα, για τις πάμπολλες κακοτεχνίες στα οδικά και όχι μόνο δίκτυα, στα δημόσια κτήρια κλπ, τότε ποιοι είναι; Μια ζωή επιμηθείς. Τρέχουν πίσω από τα γεγονότα ξεχνώντας την συμβουλή του Πιττακού του Μυτιληναίου (650-570 π.Χ) «ανδρών συνετών πριν γενέσθαι τα δυσχερή, προνοήσαι όπως μη γένηται».      

Όμως, ο ανείπωτος πόνος μιας από τις πολλές μάνες που έχασε το παιδί της σ’ αυτή την ασύλληπτη τραγωδία, θα δώσει τον τόνο των δύσκολων για όλους μας ωρών: «Σκάστε, σήμερα σκούζουν οι μανάδες, αφήστε, επιτέλους μια φορά, ν’ ακουστεί η εκκωφαντική σιωπή των πενθούντων», θα γράψει σε ανάρτησή της απευθυνόμενη στους πολιτικάντηδες πολιτικούς, που φόρεσαν το περίλυπο για την περίσταση ύφος τους, με τα «θα» γι΄ άλλη μια φορά ευκολοπρόφερτα στα χείλη τους, αλλά και στους κατά συρροή επιλήσμονες του λειτουργήματός τους δημοσιογράφους, οι οποίοι  περιφρονώντας συστηματικά την ανάδειξη των κορυφαίων προβλημάτων της κοινωνίας και της χώρας -μη και κακοκαρδίσουν τα πολυπλόκως συναλλασσόμενα με την εξουσία αφεντικά τους- «ταΐζουν» καθημερινά και εν αφθονία τους αφελείς πολίτες  με τον «σανό» των εύπεπτων προγραμμάτων τους, αναδεικνυόμενοι αυστηροί των συμβεβηκότων τιμητές, αλλά πάντοτε μετά Χριστόν προφήτες.