ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Γνώση-Μνήμη-Αισθητική…

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τον κατακλυσμό της πληροφορίας. Αλλά, το ανθρώπινο μυαλό έχει περιορισμένες δυνατότητες να ανταποκριθεί στην επεξεργασία και την αποθήκευσή της. 

Τα βασικά ερωτήματα που ανακύπτουν για την εκπαίδευση είναι: Ποιος ο επιτρεπτός όγκος γνώσης υπό διαχείριση; Ποια η διαθεσιμότητα γνώσης στη μνήμη; Ποια η αισθητική αγωγή;

Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση. Τα προτεινόμενα βήματα είναι: α) οριοθέτηση, από ομάδα ειδικών, του βασικού κορμού γνώσης που μπορεί να αφομοιώσει ο εκπαιδευόμενος, β) ένταξη της γνώσης σε μαθήματα και γ) παιδαγωγικές προσεγγίσεις για την αφομοίωση της προτεινόμενης και αξιολόγηση της αποκτηθεί σας γνώσης.

Τα τελευταία χρόνια η χώρα μας αναζητά δρόμο για αποτελεσματική εκπαίδευση. Για το σκοπό αυτό η μια μεταρρύθμιση διαδέχεται την άλλη και η υποβάθμιση είναι το αποτέλεσμα. Έχουμε ανάγκη από σταθερούς και μακρόβιους θεσμούς, με συνεχείς αξιολογήσεις και ήπιες προσαρμογές. Όλοι δείχνουν να το κατανοούν και απαντούν με …μεταρρυθμίσεις!

Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα σχετίζεται με τη διαθεσιμότητα της γνώσης για τη διαδικασία του διαλόγου, την αισθητική απόλαυση, την ανάκληση του παρελθόντος και την ποιότητα της επικοινωνίας. Η γνώση που ενισχύει την ικανότητα του ατόμου για προφορική ανταλλαγή απόψεων-θέσεων οφείλει να είναι στόχος. Άλλωστε, αυτή επιτρέπει την άμεση αμφισβήτηση, τον αντίλογο και τη διόρθωση. Κατά τον G. Steiner (2011): η προφορικότητα διεκδικεί την αλήθεια, την εντιμότητα της αυτοδιόρθωσης. Είναι αλήθεια ότι η σύγχρονη εκπαίδευση μοιάζει με θεσμοθετημένη αμνησία. Οι μαθητές δεν απομνημονεύουν και το μυαλό τους στερείται κάθε βιωμένης αναφοράς. Αλλά, ό, τι δεν μαθαίνουμε και δεν το απομνημονεύουμε, στα όρια των δυνατοτήτων μας, δεν το αγαπάμε και δεν εκφράζει το πραγματικό ενδιαφέρον μας. Με την κυριαρχία των τεχνολογιών της πληροφορικής κυριάρχησε, σε μεγάλο βαθμό, η αμνησία. Η αναζήτηση του τρόπου να μαθαίνουμε οφείλει να καταστεί βασικό μέλημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, όπως επίσης και ο τρόπος αξιοποίησης των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών. Το πρόβλημα είναι να διατηρήσουμε τη γοητεία της προφορικής παράδοσης που ενεργοποιεί την επαναφορά της ανάμνησης. Όπου η μνήμη είναι δυναμική η κληρονομιά μεταμορφώνεται σε παρόν. Κατά την Κική Δημουλά: η μνήμη είναι η στενογράφος του χρόνου (μητέρα των Μουσών).

Η απάντηση στο τρίτο ερώτημα σχετίζεται με την ίδια την ύπαρξή μας. 

Η αισθητική αγωγή στοχεύει στη φαντασία, την έμπνευση και τη δημιουργία, καλλιεργώντας τρείς φυσικές λειτουργίες:  τις αισθήσεις, την αντίληψη και την πράξη. Οι λειτουργίες αυτές είναι πολύπλοκες και διαπλέκονται τόσο μεταξύ τους, όσο και με τα συναισθήματα, τις ιδέες, τη φαντασία, τις εμπειρίες και τις δεξιότητες.

Στον σημερινό πολύπλοκο κόσμο η τέχνη αποτελεί διέξοδο για τη δημιουργική δύναμη και την αγωγή της ψυχής των ανθρώπων, έχοντας τη ζωντανή ιδιότητα να επαναφέρει αισθητικές αξίες του παρελθόντος, αποδεικνύοντας τη διαχρονικότητα της θαυματουργής ανθρώπινης διαίσθησης του μέτρου. Η τέχνη συμβάλλει στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της επικοινωνίας, της πρωτοβουλίας και της ευελιξίας, στοιχείων που είναι απαραίτητα ώστε η νεολαία να διαμορφώσει ισορροπημένη προσωπικότητα, που θα της επιτρέπει να ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της σύγχρονης κοινωνίας.

Τελικά,

Η εκπαίδευση θα βρίσκεται κοντά στον στόχο της, αν οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν την ικανότητα να γνωρίζουν τον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο μας, αν καλλιεργούν τη δυνατότητα αποθήκευσης/ανάκλησης της αποκτηθείσας γνώσης και αν, με τα μέσα της τέχνης, τονώνουν τη δημιουργική φαντασία που τους βοηθάει να βλέπουν την ομορφιά  της ζωής…

 

E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.