Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;

Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις (;), ήταν εκείνα τα χρόνια μια ερώτηση που μας απηύθυναν όταν είμαστε μικροί μαθητές του Δημοτικού και όχι μόνο οι μεγαλύτεροι αλλά και οι δάσκαλοί μας οι οποίοι συχνά μας έβαζαν σχολικά θέματα σε εκθέσεις.
Δεν ξέρω αν σήμερα απευθύνεται αυτή η ερώτηση στα σημερινά παιδιά του σχολείου, γιατί πιστεύω ότι πολλά έχουν αλλάξει, και δεν είναι όπως τότε.
Σήμερα οι γονείς φροντίζουν για το μέλλον των παιδιών τους σύμφωνα με τα δικά τους πιστεύω. Τα παιδιά όλων των επωνύμων είναι όλα βολεμένα γιατί είναι παιδιά αυτών που λέμε οι «έχοντας και κατέχοντας» και έχουν πρόσβαση σε διάφορα κέντρα εξουσίας. Είτε θα συνεχίσουν λοιπόν το επάγγελμα του πατέρα, άσχετα αν έχουν τα προσόντα είτε θα σταδιοδρομήσουν σε κάποια θέση περίοπτη.
Οι γονείς αυτών των παιδιών δεν χρειάζεται να ρωτήσουν τι θα γίνουν όταν μεγαλώσουν αφού φροντίζουν οι ίδιοι. Συχνά φροντίζουν ακόμα και να παντρέψουν τα παιδιά τους με γόνους άλλων οικογενειών που είναι οικονομικά ευκατάστατες ή της ίδιας κοινωνικής τάξης.
Για του λόγου το αληθές θα αναφέρω ένα περιστατικό όταν σπούδαζα και ήμουν φοιτητής στον Ευαγγελισμό: Σ’ ένα διάλειμμα μας λέει ο αδελφός του καθηγητή Ε. Τσιάνου: «Παιδιά, γύρισα από το εξωτερικό με Master και… και… και…, αλλά δυστυχώς τη θέση που διεκδικούσα την κατέλαβε ο τάδε, που έχει συγγενή τον δείνα καθηγητή, γι’ αυτό δεν ξέρω αν αξίζει τον κόπο να μοχθούμε τόσο πολύ», είπε αηδιασμένος με αυτά που συμβαίνουν στην πατρίδα μας. (Μια από τις μεγαλύτερες πληγές του σύγχρονου ελληνικού κράτους είναι η μαζική μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό προκειμένου να βρουν ικανοποιητικές θέσεις εργασίας. Υπολογίζεται ότι πάνω από 200 χιλιάδες επιστήμονες υψηλής κατάρτισης εγκατέλειψαν την χώρα μας εξαιτίας όχι μόνο της οικονομικής κρίσης αλλά και της παθογένειας του συστήματος (μειωμένη αξιοκρατία, διαφθορά κ.λ.π). Η ζημιά που υφίσταται η οικονομία μας υπολογίζεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ με αντίστοιχο όφελος οικονομιών άλλων χωρών).
Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις ήταν λοιπόν η ερώτηση τότε, και εμείς ανάλογα σε ποια ηλικία βρισκόμασταν απαντούσαμε το τι θέλαμε να γίνουμε.
Είναι ανθρώπινο ότι όλοι μας σε νηπιακή ηλικία πρότυπα είχαμε τους γονείς μας, τα αγόρια να μοιάσουν τον πατέρα και το επάγγελμα που έκανε, και τα κορίτσια στην μητέρα.
Επίσης, επειδή τότε οι οικογένειες ζούσαν όλοι μαζί και οι παππούδες, πολλά αγόρια ήθελαν να μοιάσουν και να ταυτιστούν με τους ήρωες των παραμυθιών των παππούδων.
Αργότερα, όταν πηγαίναμε στο σχολείο, πρότυπα ήταν οι δάσκαλοι, γιατί εκείνα τα χρόνια δεν μας πήγαινε το μυαλό σε γιατρούς, δικηγόρους, αυτοί ήταν άπιαστα όνειρα.
Όταν το βιοτικό μας επίπεδο ανέβηκε, θυμάμαι, τις Κυριακές πηγαίναμε τα πρωινά 11.00 με 01.00 στους κινηματογράφους ΟΡΦΕΑ- ΤΙΤΑΝΙΑ και ινδάλματά μας ήταν οι υπερήρωες Ταρζάν, Μασίστας, Ηρακλής, Ζορό και καουμπόηδες των κινηματογραφικών ταινιών.
Επίσης από τα περιοδικά που διαβάζαμε, όπως Ο Μικρός Ήρωας, τα Κλασικά εικονογραφημένα και άλλα πάλι θέλαμε να ταυτιστούμε με τους ήρωες αυτούς κι όσο μεγαλώναμε κάποιους θα είχαμε ως πρότυπο.
Θυμάμαι εκεί στα χαμόσπιτα που μέναμε στην Καλούτσιανη, όταν καθόμασταν και συζητούσαμε με τ’ άλλα παιδιά, γυμνασιόπαιδα πλέον λέγαμε το τι θα’ θελε να γίνει καθένας μας όταν μεγαλώσει, διάφορα επαγγέλματα που φάνταζαν στο μυαλό μας.
Αναφερόμασταν όμως και σε παιδιά των χωριών μας που γνωρίζαμε που λόγω της φτώχειας και της ανέχειας, άριστοι μαθητές, μαθητές που τα «έπαιρναν» τα γράμματα και παρά την προτροπή των δασκάλων στους γονείς τους, εγκατέλειπαν το σχολείο και ασχολούνταν με χειρωνακτικές εργασίες για να τα βγάλουν πέρα. Δύσκολοι οι καιροί τότε, όπως άλλωστε και τώρα…
Αν είχαν την οικονομική ευχέρεια, είναι αλήθεια, με την φιλομάθεια που τους διέκρινε θα είχαν μεγαλουργήσει στα γράμματα και κατ’ επέκταση στη ζωή.
Είναι κρίμα που δε συνέχισαν το σχολείο. Θυμάμαι τέτοιους μαθητές, μετά από χρόνια, που ότι βιβλίο τους έπεφτε στα χέρια το «ξεκοκάλιζαν» διαβάζοντάς το. Αλλά βλέπετε, τα οικονομικά ήταν αυτά που έβαζαν φρένο στα όνειρά τους για περαιτέρω σπουδές και μάθηση.
Μόνιμη δυστυχώς η παθογένεια της παιδείας στη χώρα μας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Ο κάθε νέος Υπουργός Παιδείας εκπονούσε μια μεταρρύθμιση, ένα πρόγραμμα για να έρθει ο επόμενος να το καταργήσει και να προωθήσει το δικό του. Μόνο ο Μάνος συνέχισε το έργο του Κουλουμπή στην Πλάκα, και έχουμε αυτό το αποτέλεσμα που θαυμάζουν σήμερα ντόπιοι και ξένοι.
Δημιούργησαν σχολές απλούστατα για να κοροϊδεύουν τους γονείς και τα παιδιά, ότι τάχα σπουδάζουν χωρίς αντίκρισμα και προοπτικές για το μέλλον. Τελειώνοντας τις σχολές αυτές μένουν τα παιδιά μετέωρα, ίσα-ίσα που ξοδευτήκαν οι γονείς και τα παιδιά φτάνουν σε μια ηλικία που είναι δύσκολο να ακολουθήσουν επάγγελμα να ζήσουν γι’ αυτό βλέπουμε γεμάτες τις καφετέριες με άνεργους νέους που περιμένουν 5-10 ευρώ από τους γονείς για καφέ και καταλήγουν που; Στα βουλευτικά γραφεία γκαρσόνια, ντελίβερι και άλλες δουλειές του ποδαριού.
Εμείς που δεν είχαμε καμία εύνοια και με το σπαθί μας μπαίναμε στη σχολή της αρεσκείας μας, σπουδάζαμε με μεράκι και όρεξη, και όπως μας έλεγαν οι γονείς μας να βγούμε άνθρωποι χρήσιμοι στην κοινωνία.
Το επάγγελμα που διαλέγαμε το υπηρετήσαμε και το υπηρετούμε ευσυνείδητα και αυτό το εισπράττουμε από τον κόσμο, όχι μόνο γιατί δώσαμε όρκο, άλλα γιατί έτσι γαλουχηθήκαμε.
Φτωχόπαιδα που έπρεπε να συναγωνιστούν με αυτούς που είχαν τα μέσα, να πιάσουν μια θέση κάπου, τους έτρωγε η «μαρμάγκα» που λέμε γιατί οι θέσεις ήταν καπαρωμένες από πριν. Αλλά τι τα λέγω εγώ αυτά σε όλους είναι γνωστά.
Στον πηγαιμό για την Ιθάκη, εδώ έχει πέσει έξω ο Καβάφης. Τα φτωχά παιδιά θα βρούνε μπροστά τους, τούς «Λαιστρυγόνες» που θα τους κατασπαράξουν, άσχετα από τα προσόντα τους.
Όσο και να αγωνιστούμε πιστεύεται ότι θα αλλάξει κάτι; Δεν νομίζω. Οι ευνοούμενοι θα τυχαίνουν της εύνοιας των ισχυρών και ας λέγαμε εμείς τότε τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε. Γινόμαστε βέβαια ότι θέλαμε, αλλά άλλοι παίρνουν τη δόξα. Θυμηθείτε την ταινία με τον Εξαρχάκο και τον Μιχαλόπουλο…
Μέτσοβο