Περιβάλλον: Πρoστασία και προκαταλήψεις…

Με την κατάθεση και την ψήφιση πρόσφατα του πολυνομοσχεδίου για την περιβαλλοντική αδειοδότηση προκλήθηκε τεράστιος σάλος από πολλές φωνές που το χαρακτήριζαν ως περιβαλλοντοκτόνο και ότι συμβάλλει στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Φωνές οι οποίες μέχρι πρόσφατα διαχειριζόταν την τύχη του φυσικού περιβάλλοντος και στο μοναδικό που συνέβαλλαν ήταν στην πλήρη αναρχία των περιβαλλοντικών δομών, με αποτέλεσμα την πλήρη καταπάτηση του, χωρίς βέβαια σε όλο αυτό να προχωρήσουν ούτε καν σε ίχνος αυτοκριτικής, παρά μόνο με κραυγές να επιθυμούν την οπισθοδρόμηση και την πλήρη καταστρατήγησή του.
Θα θέλαμε πραγματικά να μας εκφέρουν τη γνώμη τους αν είναι πραγματικά ευχαριστημένοι από το ότι η χώρα και πόσο μάλλον κρίσιμες περιοχές για την τουριστική ανάδειξη της χώρας ήταν πλημμυρισμένες με σκουπίδια, που τα ρέματα ήταν γεμάτα μπάζα, μια και δεν υπήρχε σε όλη την επικράτεια, το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία και την αποκομιδή των οικοδομικών και γενικότερα των στερεών Αποβλήτων. Ήταν ευχαριστημένοι που τα Περιφερειακά Σχέδια διαχείρισης των Απορριμμάτων δεν ήταν εύκολα να αναθεωρηθούν ή να προσαρμοσθούν στις νέες συνθήκες, λόγω της υπέρογκης γραφειοκρατίας; Ήταν ευχαριστημένοι για τα Εθνικά Πάρκα όπου τα διοικούσαν Φορείς Διαχείρισης, με ελλιπή και μη καταρτισμένη στελέχωση, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, εντός των οποίων, οποιοσδήποτε μπορούσε να προβεί σε ανεξέλεγκτες δράσεις, χωρίς να είναι δυνατός ο έλεγχος τους, ενώ ταυτόχρονα καθυστερούσαν σημαντικά στην έγκριση Τεχνικών Δελτίων και Έργων, που έπρεπε να υποβάλλουν στο αρμόδιο Υπουργείο, με αποτέλεσμα την καταστρατήγηση του Περιβάλλοντος;
Παράλληλα θα πρέπει να διαπιστώσουμε πόσες επενδύσεις καθυστερούν ακόμη και δεκαετίες, λόγω της καθυστέρησης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, με αποκορύφωμα της επενδύσεις των ΑΠΕ. Δεν δύναται να επικαλούμαστε περιβαλλοντικές πολιτικές, όπου ακόμη ενθαρρύνουμε τη χρήση λιγνίτη και όχι Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που τόσο εύκολα μπορεί να προσφέρει η μορφολογία της χώρας μας. Πέραν των παραπάνω επενδύσεων πλέον ολοκληρώνονται ταχύτατα και οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις από Ιδιώτες Πιστοποιημένους αξιολογητές, κάτι που απαιτεί εξαρχής ολοκληρωμένες και πιστοποιημένες μελέτες από τους επενδυτές, με αποτέλεσμα την επιτάχυνση των Ιδιωτικών Επενδύσεων και την εκτόξευση του ΑΕΠ, με ολιστική όμως διαφύλαξη του Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου. Είναι ένας θεσμός ανάλογος με τους ελεγκτές δόμησης, ο οποίος τόσο κατηγορήθηκε από φορείς του δημόσιου τομέα όταν πρωτοθεσπίστηκε, αλλά που στην πράξη δικαιώθηκε, με άμεσο αποτέλεσμα την κάθετη παύση αυθαίρετων κατασκευών, με άμεσο αντίκρισμα την διαφύλαξη του περιβαλλοντικού ισοζυγίου.
Ας θυμηθούμε λοιπόν πόσες επενδύσεις έχουν καθυστερήσει χαρακτηριστικά λόγω των τεράστιων γραφειοκρατικών διαδικασιών και πόσες απεντάχθηκαν από τα διάφορα προγράμματα ΕΣΠΑ, ή του Αναπτυξιακού, ή πόσα δημόσια έργα έχασαν εν τέλει τη χρηματοδότηση τους, έργα χρήσιμα για την κοινωνία και την ανάπτυξη διαφόρων περιοχών με έτοιμες μελέτες, που δεν κατασκευάστηκαν ποτέ.
Ακούστηκαν επίσης απόψεις ότι η προστασία του Περιβάλλοντος απαιτεί νέες προσλήψεις στο δημόσιο και νέους φορείς και επιτροπές, νοοτροπίες που μας οδήγησαν και στην μη αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην χρεοκοπία της χώρας, δημιουργώντας μια οικονομία σοβιετικού τύπου, που εμπόδιζε κάθε μορφή ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ταυτόχρονα με το παρόν νομοσχέδιο υπάρχει εναρμόνιση με τις κοινοτικές οδηγίες, κάτι που μας καθιστά επιτέλους μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα. Μήπως εν τέλει θεωρούμε ότι στις Ευρωπαϊκές χώρες δεν ενδιαφέρονται και δεν προστατεύουν το περιβάλλον; Θεωρώ ότι ακόμη και ο πιο αντιευρωπαϊστής αυτό δεν μπορεί να το υποστηρίξει.
Επίσης συμπυκνώνονται οι φορείς διαχείρισης των Προστατευόμενων περιοχών, μεταμορφώνονται σε πιο ευέλικτους, με νέα στελέχη τα οποία θα στελεχώσουν τους νέους φορείς με βάση το σύστημα του ΑΣΕΠ, ώστε να υπάρχει το ανάλογο επιστημονικό υπόβαθρο, αλλά ταυτόχρονα με εξασφάλιση πόρων τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και ανταποδοτικά έσοδα από το Δημόσιο τομέα, κάτι που θα τους μεταμορφώσει σε ουσιαστικούς θεματοφύλακες της διαφύλαξης της σπάνιας πανίδας και χλωρίδας τους, αλλά ταυτόχρονα και των μοναδικών μορφολογικών τους χαρακτηριστικών. Επίσης με το νέο νομοσχέδιο θεσπίζεται το πλήρες θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση της πλαστική σακούλας, κάτι που βελτιώνει αισθητά το περιβάλλον και κυρίως το θαλασσινό περιβάλλον, που οδηγεί στον αφανισμό πολλών θαλάσσιων ειδών.
Ταυτόχρονα με τις παραπάνω ρυθμίσεις αλλά και τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας περί των Δασικών χαρτών, αναμορφώνεται ο περιβαλλοντικός χάρτης, ιδιαίτερα δε της περιοχής μας, και ταυτόχρονα αναπτύσσεται ορθολογικά ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας, κάτι που θα οδηγήσει την περιοχή μας στην ανάπτυξη με τη δημιουργία ταυτόχρονα ποιοτικών πιστοποιημένων προϊόντων και βελτίωση των τοπικών οικονομικών συνθηκών, με αποτέλεσμα να μειωθεί η τάση της αστυφιλίας και να ενισχυθεί η ουσιαστική αποκέντρωση, ώστε πολλοί νέοι να μπορούν να παραμείνουν στα μέρη τους, τα οποία θα ανθίσουν σιγά σιγά από ζωή και δε θα παραμείνουν εγκαταλελειμμένα στο έλεος τους.
Συνοψίζοντας, αξιολογώντας το νέο νομοσχέδιο, διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για ένα προοδευτικό εργαλείο για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, με τις όποιες παραλείψεις του ή το μεγάλο μέγεθος του, όπου αναφέρεται και σε άλλες παράλληλες δράσεις τις οποίες θα μπορούσε να είχε αποφύγει, δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ομαλή και ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας μας, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες. Έχοντας διδαχθεί από τις αγκυλώσεις αλλά και τα λάθη του παρελθόντος, κυρίως από τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και τα αξεπέραστα γραφειοκρατικά προβλήματα, πρέπει να κατανοήσουμε ότι υπάρχουν λύσεις για την ταχύτατη εκτέλεση των έργων, διαφυλάσσοντας απόλυτα το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, χωρίς την υποβάθμιση του, αλλά ούτε και της ανταγωνιστικότητας της πραγματικής οικονομίας.
Με την ένταξη του ιδιωτικού τομέα στον έλεγχο για την ορθή εκτέλεση των περιβαλλοντικών μελετών, με τις ορθές προϋποθέσεις και αυστηρά κριτήρια, αυξάνουμε τη ζήτηση για επενδύσεις κα δεν αποτελεί ο δημόσιος τομέας ανασταλτικό παράγοντα για την επενδυτική ανάπτυξη της χώρας. Μια ανάπτυξη όπου το περιβάλλον θα παίζει πρωτεύοντα ρόλο, με στόχο την παρουσία του ανθρώπινου στοιχείου, ως ελεγκτή και θεματοφύλακα της προστασίας του. Αυτός πιστεύω ότι είναι ο κύριος στόχος, κάτι που εξαρτάται κυρίως από την παιδεία και την περιβαλλοντική συνείδηση που πρέπει να διαμορφωθεί από τους πολίτες, την οποία οφείλουμε να καλλιεργήσουμε, ώστε να μπορέσουμε να προσφέρουμε ένα καλύτερο περιβάλλον στις επόμενες γενιές, σε υγιείς οικονομικές συνθήκες, όπου η αύξηση του βιοτικού επιπέδου θα συνδυάζεται με βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, σε συνθήκες υγιούς περιβάλλοντος.

*Ο Ιωάννης Τσίγκρος είναι Αντιπρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΗ, Πολιτικός Μηχανικός, Επικεφαλής της παράταξης «Συνεργαζόμενοι Μηχανικοί – ΔΚΜ»