Προβλέψεις και προκλήσεις στο δρόμο για την κανονικότητα!
Όλες οι προβλέψεις δείχνουν πως η ελληνική οικονομία θα χτυπηθεί βαριά από τον κορωνοϊό επειδή πλήττεται διεθνώς ο τουρισμός. Οι μετρήσεις ποικίλλουν, αλλά όλες ανεβάζουν το ποσοστό συμβολής του τουρισμού στο ελληνικό ΑΕΠ, άμεσα και έμμεσα, πάνω από το 20%.
Οι πραγματικά τρομακτικές και τρομοκρατικές αυτές προβλέψεις που δημοσιεύονται από διάφορους οργανισμούς και επενδυτικές τράπεζες για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία είναι τόσο βάσιμες όσο είναι από την άλλη και οι υπεραισιόδοξες που διατυπώνονται από άλλους φορείς.
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει και συνεπώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια, τη μεγάλη ζημιά που θα προκαλέσει τελικά ο κορωνοϊός, ούτε το πόσο ισχυρά αντίμετρα θα πάρουν οι κυβερνήσεις. Όλοι κρίνουν με προσωρινά στοιχεία, με αβάσιμες υποθέσεις και με αναφορές στο παρελθόν. Κανένα από αυτά τα κριτήρια δεν είναι σωστό και κατά συνέπεια καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Οι οικονομικές προβλέψεις σήμερα γίνονται με την υπόθεση ότι ο κορωνοϊός θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσα στον επόμενο χρόνο. Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι αυτό είναι μια βάσιμη πρόβλεψη, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οικονομικές εκτιμήσεις, επειδή είναι εντελώς διαφορετικό το να αρχίσουν τώρα να ανοίγουν σταδιακά οι οικονομίες ή να ανοίξουν μετά από έναν χρόνο.
Είναι εντελώς διαφορετική η επίδραση στην οικονομία αν βρεθεί το εμβόλιο στο τέλος του 2020 ή στο πρώτο εξάμηνο του 2021 ή στα τέλη του 2022. Είναι εντελώς διαφορετικό το να ανοίξει το 50% της κάθε οικονομίας, το 75% ή το 100% ή χειρότερα το 25%. Και είναι άγνωστο αν θα «ανοιγοκλείνουν» οι οικονομίες ανάλογα με τις εξάρσεις και τα κύματα του ιού. Συνεπώς, όλα αυτά είναι εντελώς στον αέρα. Άρα είναι άγνωστες οι επιπτώσεις, το ύψος της ζημίας που θα προκληθεί ανά κλάδο, ανά χώρα, ανά γεωγραφική περιοχή και ανά οικονομική ζώνη.
Την ίδια στιγμή είναι φανερό ότι η Ελλάδα έχει τα μικρότερα περιθώρια να στηρίξει με κρατικό χρήμα την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Κάθε ευρώ που διοχετεύεται θα το πληρώσουμε ακριβά, με τη μορφή φόρων ή περικοπών σε δαπάνες, αφού πρόκειται για δανεικά τα οποία πρέπει στο άμεσο μέλλον να επιστραφούν.
Είναι σαφές ότι κάθε ευρώ κρατικής στήριξης που δίνεται τώρα θα πληρωθεί ακριβά σε επόμενη φάση. Επομένως, είναι κρίσιμο τα χρήματα αυτά να διοχετευτούν αποτελεσματικά και έγκαιρα, έτσι ώστε να πιάσουν τόπο.
Ξέρουμε επίσης πως υπάρχει πολύ μεγάλη πίεση από τους λαούς προς τις κυβερνήσεις για αλληλεγγύη, αλλά και από διεθνείς οργανισμούς προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αυξήσουν τα χρήματα που θα διαθέσουν για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ξέρουμε όμως και από την άλλη ότι είναι αναπόφευκτη η αλλαγή των κανόνων για τη μέτρηση και την αντιμετώπιση των χρεών που θα δημιουργηθούν. Και ξέρουμε ότι αυτή τη στιγμή γίνονται διαρκώς έντονα παζάρια που θα καταλήξουν μάλλον σε αύξηση κονδυλίων.
Αυτό, λοιπόν, που μπορούμε σχετικά βάσιμα να υποθέσουμε είναι ότι, επειδή υπάρχει παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και αλληλεξάρτηση των εθνικών οικονομιών, τελικά όλοι θα κάνουν το μάξιμουμ για να περιοριστεί η παγκόσμια ύφεση την επόμενη διετία σε ένα αντιμετωπίσιμο ποσοστό και να μην υπάρξει μεγάλη και μακροχρόνια ύφεση ή πτωχεύσεις χωρών.
Άρα η παγκόσμια πολιτική τάξη θα αντιμετωπίσει τις ζημίες κατά το μέγιστο δυνατόν, ακόμη και με αλλαγή των κανόνων, ώστε να μην καταρρεύσει η ανθρωπότητα. Η αντιμετώπιση της πανδημίας στο υγειονομικό πεδίο χρειάζεται αλληλεγγύη και κοινωνική υπευθυνότητα. Το ίδιο, όμως, ισχύει και για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων!
ΜΙΛΤΟΣ ΓΗΤΑΣ
