Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ «ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ» ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ!

Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η κυβέρνηση, όπως και όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου, αναγκάστηκε  να λάβει αυστηρά μέτρα (ευτυχώς) τα οποία όμως προκαλούν επιπτώσεις στην οικονομία και οδηγούν σε ύφεση. Δεν ήταν θέμα επιλογής, ήταν ζήτημα επιβίωσης. Η επιστροφή στη νέα «κανονικότητα» (τα πράγματα δεν θα είναι ποτέ όπως παλιά) θα απαιτήσει συντονισμένη και ελεγχόμενη αποκλιμάκωση αυτών των μέτρων. 
Οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα πρέπει να συνδυάζουν την προστασία της δημόσιας υγείας με τις ανάγκες της εκπαίδευσης και της παραγωγικής δραστηριότητας  (κυρίως του τουρισμού), γιατί μια χώρα χρεοκοπημένη δεν είναι σε θέση ούτε την υγεία, ούτε την άμυνά της να προστατεύσει αποτελεσματικά. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία της επιστροφής θα είναι επίπονη και στη διάρκειά της η κατάσταση στην οικονομία θα εξακολουθεί να είναι δύσκολη. Μπαίνουμε σε μια βραχυχρόνια αλλά μεγάλη «νέα οικονομική κρίση» και η μόνη παρηγοριά μας είναι ότι για πρώτη φορά θα υπάρχουν πιθανότητες πραγματικής αλληλεγγύης αφού όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοια κατάσταση.
Θα προκαλέσει με τη σειρά της η οικονομική ύφεση  επιπτώσεις στην  υγεία του  πολιτών (αύξηση παρενεργειών των χρόνιων νοσημάτων λόγω μειωμένης προσβασιμότητας κλπ) και γενικότερα κοινωνικά προβλήματα (αύξηση ψυχικών νοσημάτων, άγχους, ενδοοικογενειακής βίας κλπ); Είναι πολύ πιθανό. Από την άλλη μεριά, ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού θα εξακολουθεί να είναι ανοχύρωτο απέναντι στον ιό, ειδικά όσοι ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες και επιπλέον δε θα λείψουν το επόμενο διάστημα νέες εστίες της πανδημίας. Οι ανάγκες δηλαδή για υπηρεσίες υγείας θα είναι ούτως ή άλλως αυξημένες.
Σ’ αυτό τον «πόλεμο», η μοναδική σίγουρη άμυνα είναι ένα ισχυρό σύστημα υγείας. Οι δημόσιοι τομείς των συστημάτων υγείας απέδειξαν ότι είναι εκείνοι στους οποίους μπορούμε να  στηριζόμαστε για ν’ αντιμετωπίσουμε τέτοιου είδους απειλές. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δε χρειάζεται ο ιδιωτικός τομέας. Αντίθετα, αναδεικνύει το συμπληρωματικό του χαρακτήρα. Ειδικά για τη χώρα μας, που η δεκαετής κρίση χρέους στέρησε το δημόσιο σύστημα από τη δυνατότητα ανανέωσης προσωπικού και εξοπλισμού, η επόμενη ημέρα θα πρέπει να κινηθεί σε δύο κατευθύνσεις: Να αξιοποιηθεί η «προίκα» του αγώνα κατά της πανδημίας (αύξηση των κλινών ΜΕΘ και ΜΑΦ, σημαντικές δωρεές ιδιωτών, νέες προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού κλπ.) και να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση των ετών 2013/2014 ώστε να «κτισθεί» επιτέλους μια αποτελεσματική Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ).
Αυτή η μεταρρύθμιση, για τη δημιουργία του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας - ΠΕΔΥ, που προωθήσαμε όταν ήμουν στο υπουργείο Υγείας με τον Άδωνη Γεωργιάδη (ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμιση Κυριάκος Μητσοτάκης έβαλαν τότε «πλάτες»), αποδεικνύεται σήμερα ότι είναι πολύ σημαντική, γιατί:
- Υπήρχε ένα κατακερματισμένο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, που τώρα είναι ενοποιημένο και κάτω από  ενιαία  διοίκηση, τις Υγειονομικές Περιφέρειες, και μπορεί να γίνει ολοκληρωμένη διαχείριση.
- Ενισχύσαμε το δημόσιο σύστημα Υγείας μεταφέροντας ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό από τον ΕΟΠΥΥ στις πρωτοβάθμιες δομές του ΕΣΥ.
- Παρά τις μετέπειτα παλινωδίες, 1.6 εκατομμύρια πολίτες έχουν σήμερα οικογενειακό γιατρό, που εμείς θεσμοθετήσαμε. Αν οι επόμενοι προχωρούσαν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα ΟΛΟΙ οι Έλληνες θα είχαν τον οικογενειακό τους γιατρό και θα ήξεραν  ποιόν να πάρουν τηλέφωνο.
- Η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ αποκλειστικά σε αγοραστή υπηρεσιών Υγείας, προσφέρει  περισσότερες δυνατότητες για την αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα. 
- Με τον ιατρικό εξοπλισμό που διατέθηκε και τους γιατρούς που «πέρασαν» στο ΠΕΔΥ και στη συνέχεια έγιναν γιατροί ΕΣΥ, στελεχώθηκαν με κρίσιμες ειδικότητες τα Κέντρα Υγείας.
* * * 
Εμείς τολμήσαμε τότε, αυτό που κανείς δεν είχε τολμήσει λόγω  του πολιτικού κόστους (ενώ όλοι ήξεραν ποιό είναι το σωστό). Μπορεί να κατηγορηθήκαμε άδικα από συγκεκριμένα συμφέροντα και η προσπάθειά μας εκείνης της εποχής να αποσιωπάται σκόπιμα, έχουμε όμως τη συνείδησή μας ήσυχη ότι βάλαμε στέρεες βάσεις.
Ο σχεδιασμός για την ΠΦΥ που προωθεί (πολύ σωστά), τώρα, το υπουργείο Υγείας, με τη δημιουργία των Κέντρων Υγείας 24ωρης λειτουργίας ως ΚΥ-COVID ή ΚΥ για χρόνια νοσήματα, τη διεύρυνση του δικτύου των συμβασιούχων ιδιωτών γιατρών για την παροχή υπηρεσιών τηλεσυμβουλευτικής και κατ’ οίκον φροντίδας και τις Κινητές Ομάδες Υγείας - ΚΟΜΥ Ειδικού Σκοπού, έχει τη βάση του στη μεταρρύθμιση του 2013/2014. Αν δεν υπήρχε αυτή, η ΠΦΥ δεν θα μπορούσε να μπει στην «πρώτη γραμμή» αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης!