Μανώλης Γλέζος: Μια εμβληματική μορφή πάνω και πέρα από κόμματα!

• Έφυγε τέλος του μήνα, αυτού του μήνα που θα μείνει στην Ιστορία ως ο Μάρτης του κορωνοϊού, αυτής της τρομακτικής πανδημίας, πλήρης ημερών (κοντά στον αιώνα) -λες και ο Θεός του χρώσταγε τα χρόνια των διωγμών και της εξορίας του- ένας πολιτικός που το ανάστημά του έφτανε ως τον Όλυμπο, όχι όμως της Νάξου (Νάξιο Δία ή Ζα), που ήταν η  γενέτειρά του, αλλά των θεών.
 Γιατί  ο Μανώλης Γλέζος ήταν μια σπουδαία μορφή της Εθνικής Αντίστασης κατά της ναζιστικής κατοχής, τότε που οι Έλληνες μονιασμένοι απέδειξαν, άλλη μια φορά, τι μπορούν να πετύχουν όταν νικούν τον κακό τους εαυτό, αυτόν της διχόνοιας και του αλληλοσπαραγμού. Μια μορφή που έμελε να μείνει στην ιστορία ως ένα σύμβολο της αντίστασης  που με τους αγώνες του, τη γενναιότητα και το ήθος του τίμησε την πατρίδα μας.
Είναι χαρακτηριστική η ανακοίνωση της Ορίτζιναλ 21, της γνωστής οπαδικής θύρας - οργάνωσης της ΑΕΚ,  για το θάνατό του, δεδομένου ότι στις 7 Απριλίου 1999 συμμετείχε, μπροστάρης στο ταξίδι της ειρήνης, στην αποστολή της ΑΕΚ στο Βελιγράδι, η οποία αγωνίστηκε εν μέσω βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ, απέναντι στην Παρτιζάν. «Τα λόγια είναι φτωχά μπροστά στη ζωή σου, τους αγώνες σου, τα μαθήματα Ελευθερίας προς τις επόμενες γενιές. Μαθήματα για το πώς θα μείνουμε όρθιοι, για το πώς θα μείνουμε Ελεύθεροι, για το πώς θα μείνουμε Άνθρωποι! Η υψωμένη σου γροθιά, γροθιά στο Σύστημά τους, γροθιά στο Κατεστημένο τους... η γροθιά σου, Σημαία μας! Ήσουν αυτός που αν και κατέβασες τη ναζιστική, ποτέ δε θέλησες να γίνεις "σημαία" κανενός!».
 Ο Μανώλης Γλέζος έμελε να μείνει στην ιστορία ως ένα σύμβολο της αντίστασης των λαών στην ναζιστική κατοχή της Ευρώπης και να αναπτερώσει το ηθικό λαών και ηγεσιών που μάχονταν ενάντια στον Χίτλερ. Ήταν Μάης του 1941 και η πρωτεύουσα ζούσε ήδη έναν μήνα υπό γερμανική κατοχή. Η τεράστια ναζιστική σημαία ανέμιζε στην Ακρόπολη. Κάποιοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, κάποιοι συνεργάζονταν με τους κατακτητές για προσωπικό όφελος –ποιος μπορεί να ξεχάσει τα αποβράσματα του έθνους μας, τους  δωσίλογους- και κάποιοι έψαχναν τρόπο να στείλουν ένα μήνυμα αντίστασης στον κατακτητή. Τη νύχτα, λοιπόν, της 30ης Μαΐου 1941, ο νεαρός φοιτητής της ΑΣΟΕΕ, μαζί με τον φίλο του Απόστολο Σάντα, κατέβασε κάτω από τη μύτη της φρουράς την χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης και ύψωσε την ελληνική. Το ναζιστικό καθεστώς καταδίκασε τους δύο νεαρούς ερήμην σε θάνατο και ο Γάλλος στρατηγός Σαρλ Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο «τον πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης».
Δείγματα, όμως, του αντιστασιακού και τολμηρού –καλύτερα ατρόμητου- χαρακτήρα του, είχε δώσει από πολύ νωρίς. Ήταν το 1939 όταν δεκαεπτά μόλις χρονών -μειράκιον ακόμη- δημιούργησε μια αντιφασιστική ομάδα νεολαίας ενάντια στην Ιταλική κατοχή της Δωδεκανήσου και τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, ενώ με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου προσπάθησε νε ενταχθεί στον ελληνικό στρατό και να πολεμήσει στο αλβανικό μέτωπο αλλά απορρίφθηκε επειδή ήταν μικρότερος από την ηλικία στράτευσης. 
Στις 3 Μαρτίου 1948 συνελήφθη για τις πολιτικές του πεποιθήσεις και καταδικάστηκε αρκετές φορές με διάφορες ποινές και μια φορά σε θάνατο (Οκτώβριος 1948) για «αδικήματα Τύπου» και μια φορά ακόμη σε θάνατο για παράβαση του Γ' Ψηφίσματος στις 21 Μαρτίου 1949. Εντούτοις, οι ποινές θανάτου του δεν εκτελέσθηκαν λόγω της δημόσιας κατακραυγής του ελληνικού λαού και της διεθνούς κοινής γνώμης. Προσωπικότητες όπως ο Πικάσο, ο Σαρλ ντε Γκωλ και άλλοι κινητοποιήθηκαν υπέρ του. Οι ποινές του θανάτου του μετατράπηκαν σε μια καταδίκη σε "ισόβια δεσμά" το 1950, που ούτε και αυτή τελικά εκτελέστηκε, ενώ  αποφυλακίστηκε στις 26 Ιουλίου 1954, επί κυβερνήσεως Αλέξανδρου Παπάγου. Έχει ενδιαφέρον να μνημονεύσουμε πως, αν και φυλακισμένος, εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών υπό τη σημαία της Ενωμένης Δημοκρατικής Αριστεράς, γνωστής ως ΕΔΑ, η οποία είχε συσταθεί μόλις πριν από ένα μήνα, στις 3 Αυγούστου 1951. Με την εκλογή του πραγματοποίησε 12ήμερη απεργία πείνας με κύριο αίτημα την απελευθέρωση των δέκα βουλευτών της ΕΔΑ που βρίσκονταν εξόριστοι. Τελικά, το αίτημά του έγινε μερικώς δεκτό, απελευθερώθηκαν οι επτά από τους δέκα και εκείνος διέκοψε την απεργία.
Τον Αύγουστο του 1958 ο Γλέζος συναντήθηκε στην Αθήνα με το γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, Κώστα Κολιγιάννη, που επισκεπτόταν παράνομα τη χώρα. Οι επαφές του Κολιγιάννη παρακολουθούνταν από τις υπηρεσίες ασφαλείας και στις 5 Δεκεμβρίου ο Γλέζος συνελήφθη για παράβαση του νόμου περί κατασκοπείας. Μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση στο στρατοδικείο δεν προέκυψαν συγκεκριμένα στοιχεία για πράξεις που έθεταν σε κίνδυνο της ασφάλεια και την άμυνα της χώρας. 
Η σύλληψη και παραπομπή σε δίκη του Γλέζου προκάλεσαν διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχία για την κατάσταση των πολιτικών ελευθεριών στην Ελλάδα. Ο γνωστός για το σπουδαίο συγγραφικό του έργο Γαλλοαλγερινός συγγραφέας και φιλόσοφος Αλμπέρ Καμύ σε επιστολή του της 27ης Απριλίου 1959 προς τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή σημειώνει: «Πέρα από κάθε κομματικό πνεύμα, θα ήθελα να σας εκφράσω τα συναισθήματα με τα οποία οι ελεύθεροι Γάλλοι διανοούμενοι παρακολουθούν την υπόθεση Γλέζου. Η φιλία και το χρέος της προσωπικής ευγνωμοσύνης που αισθανόμαστε για τη χώρα σας μας οδηγούν να πάρουμε θέση στην υπόθεση αυτή. Απευθύνοντας έκκληση στα πιστεύω σας περί δικαιοσύνης, θα ήμασταν ευγνώμονες εάν θελήσετε να δείξετε ευμένεια ως προς τον διανοούμενο Γλέζο, του οποίου δεν ασπάζομαι τις πεποιθήσεις μεν, αλλά θεωρώ ότι η γενναιότητα του είναι άξια, αν μη τι άλλο, εκτίμησης».
Στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Γλέζος συνελήφθη τα ξημερώματα στην οδό Φαιδριάδων στην Κυψέλη όπου διέμενε μαζί με την οικογένεια του, μαζί με το υπόλοιπο των πολιτικών ηγετών και κρατήθηκε επί τέσσερα έτη διαδοχικά στο Γουδί, το Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια (Χωροφυλακής), τη Γυάρο, το Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό απ΄ όπου και απελευθερώθηκε το 1971 μετά από γενική αμνηστία. Συνολικά έχει καταδικασθεί 28 φορές για την πολιτική και αντιστασιακή δραστηριότητα του, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο. Ο συνολικός χρόνος παραμονής του στις φυλακές είναι 11 έτη και 5 μήνες, ενώ 4 έτη και 6 μήνες συμπλήρωσε στην εξορία. Έγιναν εννέα απόπειρες δολοφονίας εναντίον του. Το 1967 το καθεστώς της 21ης Απριλίου δεν του επέτρεψε να παρευρεθεί στην κηδεία της πολυαγαπημένης του μητέρας. Ενώ το 1968 από την εξορία, βλέποντας έγκαιρα -«μετά χριστόν» εκείνος «προφήτης»- μαζί με τον Πωλ Σαρτρ και τον Ροζέ Γκαρωντύ, το καράβι του υπαρκτού σοσιαλισμού να εξοκείλει, καταδικάζει την επέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης στην Τσεχοσλοβακία αγνοώντας τον χαρακτηρισμό του ως «ρεβιζιονιστή» μαρξιστή.
Ως Ευρωβουλευτής, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, υπήρξε με στεντόρεια φωνή μαχητικός υπερασπιστής μιας άλλης Ευρώπης από αυτή που τα τελευταία χρόνια βιώνουμε. Μιας Ευρώπης των λαών και της αλληλεγγύης, των δημοκρατικών και των ανθρωπιστικών ιδεωδών. Δεν παρέλειπε δε σε κάθε ευκαιρία να υπενθυμίζει, εντός και εκτός του Ευρωκοινοβουλίου,  το ιστορικό χρέος της Γερμανίας για την αποκατάσταση των πολεμικών αποζημιώσεων στη χώρα μας. Με το πολιτικό θάρρος που τον διέκρινε δε δίστασε να εναντιωθεί, ακόμη και να παραιτηθεί, ασκώντας δριμύτατη κριτική, στη συνέχιση των μνημονιακών πολιτικών λιτότητας από τον πολιτικό χώρο που εκλέχτηκε, την «για πρώτη φορά κυβερνώσα Αριστερά».  
Αυτός ήταν -όσο αυτό μπορεί να αποδοθεί στην έκταση ενός επιφυλλιδικού σημειώματος-  ο Μανώλης Γλέζος. Ένας μεγάλος ‘Έλληνας αγωνιστής, πατριώτης και πολιτικός. Ένας πολιτικός που έμεινε μαχητικά πιστός και με συνέπεια στις ιδέες του, μακριά από πολιτικούς τυχοδιωκτισμούς και μικροκομματισμούς, με ενωτικό και ποτέ διχαστικό λόγο. Ένας πολιτικός, ο οποίος με τη δράση του, τους αγώνες του, τη γενναιότητα και το ήθος του τίμησε την πατρίδα μας σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του. Η στάση του ενέπνευσε -και θα εμπνέει- γενιές και γενιές, πέρα από ιδεολογίες, παρατάξεις και κομματικές περιχαρακώσεις. Γι΄ αυτό έχαιρε της εκτίμησης και του σεβασμού από όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους. Πενθούμε, ως εκ τούτου, όλοι οι Έλληνες, για έναν γνήσιο μαχητή, που ήταν πάντα παρών σε όλους τους αγώνες αυτού του τόπου. Και μπορεί ο κορωνοϊός να εμπόδισε τον πάνδημο αποχαιρετισμό του στην τελευταία του κατοικία, νοερά όμως ολόκληρη η Ελλάδα συμμετέχει στο κατευόδιό του.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΩΣΑΣ