Δήμος Ιωαννιτών: Νέα Εποχή ή μήπως όχι;

Τι μπορεί να συνδέει το νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη και το νομπελίστα λογοτέχνη Ίταλο Καλβίνο, με το βετεράνο μπασκετμπολίστα της Μακάμπι Ντόρον Τζαμσί, με την κυρά Βαγγελιώ που κουβαλάει εμφιαλωμένα νερά στην οδό Πουλίτσα, με ένα «λόφο» από στοιβαγμένες σακούλες σκουπιδιών που κόβει τη θέα στο Μιτσικέλι, με ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο που βγήκε νοκ αουτ στο ρινγκ της κεντρικής πλατείας και με τις τζαμάλες που δεν άναψαν ποτέ; Η απάντηση δεν είναι άλλη, από μια απόπειρα  απολογισμού του πρώτου εξαμήνου της δημοτικής αρχής, με διάθεση καλοπροαίρετης κριτικής αλλά και χιούμορ, με γνώμονα το καλύτερο σήμερα, αλλά και αύριο του Δήμου Ιωαννιτών.
Άνοιξη
Μπορεί ημερολογιακά να μπήκαμε σε νέα εποχή, καλωσορίζοντας την Άνοιξη, ωστόσο αναφορικά με τα τεκταινόμενα στο Δήμο Ιωαννιτών, η πολλά υποσχόμενη Νέα Εποχή, ακόμη δεν έχει φθάσει. Και μπορεί ο Ελύτης ενθαρρυντικά να παρακινεί «αν την άνοιξη δεν τη βρεις, τη φτιάχνεις», όμως κάθε άλλο παρά να φτιάχνουν δείχνουν τα πράγματα στο Δήμο Ιωαννιτών.
Λόφος σκουπιδιών
Τα σκουπίδια αναδεικνύονται στον αρνητικό πρωταγωνιστή του πρώτου εξαμήνου, αφού κάνουν αισθητή την παρουσία τους, σε κάθε γωνιά του Δήμου, εκτός των κάδων. Από την είσοδο του Πανεπιστημίου και του Νοσοκομείου της πόλης, μέχρι και τις γειτονιές στο «κλεινόν άστυ», η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στις δε τοπικές κοινότητες, υπάρχουν διαμαρτυρίες κατοίκων  ότι κάνουν «μαύρα μάτια» να δουν απορριμματοφόρο, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται οι περιοχές αυτές «υγειονομικές βόμβες». Πέρα όμως από τις μεγάλες ευθύνες των διοικούντων στο διαχρονικό «πρόβλημα» της αποκομιδής απορριμμάτων, να μην ξεχνάμε την ατομική ευθύνη που έχουμε και οι ίδιοι ως πολίτες. Χρειάζεται επίσης υπεύθυνη στάση και από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης του Δήμου στο ζήτημα αυτό, γιατί η καθαριότητα της πόλης που συνδέεται άμεσα πρώτα απ’ όλα με τη δημόσια υγεία των δημοτών και κατά δεύτερο με τον τουρισμό, την αισθητική κλπ. δεν πρέπει να αποτελεί «τερέν» μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων. 
Ακυρώσεις διαγωνισμών, προμηθειών, έργων
Περιμέναμε να δούμε το «φώς το αληθινόν» αλλά ακυρώθηκε ο διαγωνισμός για το φωτισμό led και επαναπροκηρύχτηκε. Προφανώς είναι στην διακριτική ευχέρεια κάθε νέας δημοτικής αρχής, να αξιολογεί τους προηγούμενους διαγωνισμούς και τις μελέτες και να προχωράει ή όχι σε προμήθειες και έργα, ωστόσο τόσο σε επίπεδο χώρας (οι κυβερνήσεις) όσο και σε επίπεδο αυτοδιοίκησης (οι Δήμοι) έχουν μια συνέχεια. Και το ευτύχημα για την παρούσα δημοτική αρχή είναι ότι έχει παραλάβει αρκετά «συμβασιοποιημένα» έργα, δηλαδή έργα για τα οποία έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και οι απαιτούμενοι πόροι, έχουν ολοκληρωθεί και εγκριθεί οι απαιτούμενες μελέτες (αρχιτεκτονικά, περιβαλλοντικά κλπ.) και έχουν δοθεί οι απαραίτητες εγκρίσεις και γνωμοδοτήσεις από τους αρμόδιους φορείς, δηλαδή είναι σχεδόν έτοιμα προς υλοποίηση. Η ακύρωση και επαναπροκήρυξη, μπορεί να προκαλέσει χρόνιες καθυστερήσεις, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις όπως για την ακύρωση ανάπλασης της κεντρικής πλατείας Πύρρου, δεν έχουν δοθεί επαρκείς εξηγήσεις ούτε εναλλακτικές προτάσεις.
Σημαντικοί διαγωνισμοί προμηθειών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών ακυρώνονται, όπως ενδεικτικά οι διαγωνισμοί για τις προμήθειες του γάλακτος, των μέσων ατομικής προστασίας των εργαζομένων, των ελαστικών για τα οχήματα του Δήμου και του πετρελαίου θέρμανσης για τα σχολεία της πόλης, ως αποτέλεσμα αδυναμίας στο συντονισμό και στην επικοινωνία μεταξύ Δημοτικής Αρχής και υπηρεσιών του Δήμου. Αλλά και ακυρώσεις διαγωνισμών για έργα όπως η ανάπλαση του πάρκου Κουραμπά, επειδή ο Δήμος παρέλειψε βασικά βήματα στη διαδικασία δημοπράτησης, τη στιγμή μάλιστα που εδώ και καιρό έχουν ανοιχτεί οι οικονομικές προσφορές.
Προφανώς καμιά νέα Δημοτική Αρχή δεν υποχρεούται να υιοθετήσει a priori τον σχεδιασμό της προηγούμενης, ούτε να ακολουθήσει κατά γράμμα τη δρομολογούμενη συνέχεια των έργων.
 Αλλά δεν είναι προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών, να απορρίπτονται και να ακυρώνονται απαραίτητες προμήθειες αλλά και ώριμα έργα, για λόγους κακού συντονισμού και προετοιμασίας της Δημοτικής Αρχής (πόσο μάλλον για λόγους εγωισμού και ρεβανσισμού). 
Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ, ένα νερό εμφιαλωμένο νερό...
Λίγο πριν την Κυριακή των Αποκριών, το νερό στο κέντρο της πόλης κόπηκε για τρίτη φορά σε ένα μήνα  κάνοντας του δημότες να χορεύουν στο ρυθμό του ΔΕΥΑΙ αι αι αι αι αι ααα Πουέρτο Ρίκο. Στην πρώτη βλάβη (που διήρκησε ημέρες προκαλώντας οικονομική και όχι μόνο ζημιά) σε επαγγελματίες και κατοίκους του κέντρου της πόλης, τα αντανακλαστικά της ΔΕΥΑΙ ήταν αργά. Η εικόνα της γειτόνισσας κυρά Βαγγελιώς να κουβαλάει εξάδες εμφιαλωμένα νερά από το supermarket  στην κατηφόρα της οδού Πουλίτσα, δίπλα από το δικαστικό μέγαρο κινδυνεύοντας από τον παγετό να γλιστρήσει, παίζει σαν τηλεοπτικό σποτάκι στο μυαλό μου (κάθε φορά που βλέπω συνεργεία της ΔΕΥΑΙ να βολτάρουν στην περιοχή), με μουσικό χαλί το« ένα νερό κυρά Βαγγελιώ, ένα νερό εμφιαλωμένο νερό». Για να είμαστε δίκαιοι όμως στις επόμενες διακοπές νερού, η αποκατάσταση της βλάβης ήταν άμεση. Ωστόσο το φλέγον ζήτημα δεν είναι αυτό για τη ΔΕΑΥΑΙ, αλλά κατά πόσο προχωράει το υψίστης σημασίας έργο του βιολογικού καθαρισμού (το οποίο έχει κολλήσει) και για το οποίο υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση εκατομμυρίων ευρώ. Η καθυστέρηση  μπορεί να αποβεί μοιραία.
 Αρεστοί, άριστοι και υπερήρωες
Πολυθεσίτες και ερημοσπίτες θα πρέπει να γίνουν κάποιοι που έχουν διοριστεί αντιδήμαρχοι, μέλη επιτροπών, μέλη φορέων, μέλη διοικητικών συμβουλίων. Αλήθεια δεν υπάρχουν άλλοι; Και αν υπάρχει έλλειμμα στελεχών στην κυβερνώσα δημοτική παράταξη, δεν υπάρχουν ενεργοί πολίτες; Εκτός αν πρόκειται για συμπολίτες μας υπερφυσικών δυνατοτήτων για να τα προλαβαίνουν όλα και να τα κάνουν και καλά. 
Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι στα πλαίσια της λογικής «βγάζω την υποχρέωση» από δικούς μου ανθρώπους που με στήριξαν προεκλογικά, έχουν αναλάβει σημαντικά χαρτοφυλάκια και νευραλγικές θέσεις συμπολίτες μας, με κραυγαλέα έλλειψη ακόμη και στοιχειωδών γνώσεων αλλά και απουσία των απαραίτητων δεξιοτήτων του αντικείμενου, που ανέλαβαν να διοικήσουν. 
Υπάρχουν και άλλες ταχύτητες
«Μα καλά η προηγούμενη Δημοτική Αρχή με δήμαρχο το κ. Θωμά Μπέγκα τα έκανε όλα καλά στην αρχή της θητείας της;». Είναι μια εύλογη απορία που μπορεί να διατυπώσει κανείς. Προφανώς όχι και τότε υπήρξαν καθυστερήσεις, αλλά μην ξεχνάμε ότι ήταν τελείως διαφορετικές και οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες.  Η χώρα διένυε μια περίοδο μεγάλης ύφεσης και οικονομικού «στραγγαλισμού», κάτι που επηρέαζε άμεσα και την αυτοδιοίκηση. Επιπλέον διαρθρωτικές αλλαγές της κυβέρνησης, όπως για παράδειγμα η αλλαγή του νόμου περί διαγωνισμών στα δημόσια έργα, αποτελούσε τροχοπέδη στο να τρέξει η προκήρυξη νέων έργων. Ταυτόχρονα υλοποιούνταν και ένα «νοικοκύρεμα» στα οικονομικά του Δήμου από «αμαρτίες» και λάθη του παρελθόντος. Ωστόσο στη συνέχεια, ανέβασε ταχύτητα, παρήγαγε σημαντικό έργο και κυρίως έθεσε τις βάσεις για την υλοποίηση ακόμη περισσότερων έργων για την τετραετία που διανύουμε. 
Αν παρομοίαζα τη σημερινή Δημοτική Αρχή με όχημα θα έλεγα, ότι αυτό το πρώτο εξάμηνο μοιάζει με αυτοκίνητο που κινείται, όσον αφορά τις ταχύτητες με την 1η και μερικές φορές με την όπισθεν. Σίγουρα υπάρχει ακόμη χρόνος πάρα πολύς για να πατήσει γκάζι και να ανατραπεί η σημερινή εικόνα στασιμότητας. Οι δικαιολογίες όμως για περίοδο προσαρμογής και η «καραμέλα» ότι έφταιγαν οι προηγούμενοι, δεν υπάρχουν πλέον. Υπήρχε μισός χρόνος διακυβέρνησης (το 1/8 της θητείας) «να μάθει το αμάξι», να του κάνει σέρβις, να του αλλάξει λάδια, τακάκια ή ότι οτιδήποτε άλλο. Έχει ακόμη αρκετό χρόνο στη θέση του οδηγού, έχει την ευθύνη του οχήματος και της πορείας και νομοτελειακά στη διαδρομή θα συναντάει εμπόδια, θα χρειάζονται καλά αντανακλαστικά, επιδέξιοι ελιγμοί, αξιόπιστοι συνοδηγοί για να αποφύγει το ατύχημα. Άλλωστε είναι γνωστό ότι ο δρόμος της αυτοδιοίκησης δεν είναι «στρωμένος με ρόδα (τριαντάφυλλα)».
Youtube και άδεια έδρανα
Φυσικά στο πρώτο εξάμηνο έγιναν και ελπιδοφόρες προσπάθειες, όπως το γεγονός ότι δόθηκε για πρώτη φορά η δυνατότητα να παρακολουθεί κάποιος τις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ζωντανά μέσω διαδικτύου. Αλήθεια όμως ποιος θα καθίσει να παρακολουθήσει 5 ώρες συνεδρίασης όταν απουσιάζουν οι περισσότεροι από αυτούς που οφείλουν να παρευρίσκονται εκεί: δηλαδή οι δημοτικοί σύμβουλοι (που συνήθως πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που επιβεβαιώνουν τον κανόνα) είναι άφαντοι από τα έδρανα του δημοτικού συμβουλίου, σε αρκετές συνεδριάσεις. Χαιρετίζω επίσης θετικά και τις προσπάθειες για να περάσει η πόλη στην ψηφιακή εποχή (ψηφιοποίηση του αρχείου της Πολεοδομίας και άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες), αλλά πολύ φοβάμαι ότι για να φθάσουμε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης απαραίτητο στάδιο είναι πρώτα η στοιχειώδης νοημοσύνη, δηλαδή να επικρατήσει η κοινή λογική σε βασικά ζητήματα.
Που είναι η μπάλα;
Τουριστικά, οι προσπάθειες που γίνονται είναι νωρίς ακόμη για να αξιολογηθούν. Δεν ξέρω τελικά αν θα έρθει ο σπουδαίος βετεράνος καλαθοσφαιριστής της Μακάμπι Ντόρον Τζαμσί (γνωστός ως ένας από τους καλύτερους σουτέρ της εποχής Γκάλη-Γιαννάκη) για φιλικό παιχνίδι στα Ιωάννινα, όπως διέρρευσε από την τελευταία επίσκεψη της αποστολής Δήμου-Περιφέρειας στο Ισραήλ, σίγουρα όμως χάνεται η μπάλα όταν αντιμετωπίζονται τελευταία στιγμή με προχειρότητα οι τουριστικές προκλήσεις εορταστικών περιόδων. 
Συγκεκριμένα, τα Χριστούγεννα ήρθε εσπευσμένα ένα τουριστικό τρενάκι από τα Σύβοτα για να κάνει βόλτα ντόπιους και τουρίστες (όπως συμβαίνει συχνά σε πολλές πόλεις). Η μεγάλη διαφημιστική πινακίδα που είχε πάνω το τρενάκι διαφήμιζε, όχι για παράδειγμα το μουσείο αργυροτεχνίας που είναι στολίδι της πόλης, ούτε κάποιο άλλο αξιοθέατο των Ιωαννίνων που θα προέτρεπε τους τουρίστες να επισκεφθούν, αλλά με μείον βαθμούς κελσίου μέσα στο καταχείμωνο τις παραλίες των Συβότων, Μέγα Άμμο και Μικρή Άμμο. Δεν βρέθηκε κάποιος σκεφτεί να τυπώσει και να κολλήσει ένα αυτοκόλλητο για τις ημέρες που θα χρησιμοποιούνταν το τρενάκι στα Γιάννενα, να προμοτάρει κάποιο αξιοθέατο της πόλης. Αλλά και το Χριστουγεννιάτικο δέντρο για πρώτη φορά βγήκε νοκ ουτ από τον άνεμο στο ρινγκ της πλατείας. Ευτυχώς δεν τραυματίστηκε κανένας άνθρωπος, «τραυματίστηκε μόνο το κύρος» της πόλης, αφού γίναμε αρνητικό πανελλήνιο θέμα να μαζεύουμε το πεσμένο δέντρο και να κυνηγάμε τις χριστουγεννιάτικες μπάλες. Σαν να μην έφθανε αυτό, μετά ακολούθησε και η πτώση του Χριστουγεννιάτικου αστεριού. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα πούμε κρίμα που όπως έπεφτε το αστέρι δεν προλάβαμε να κάνουμε ευχή: να έρθει για τα Γιάννενα η νέα εποχή…
Μαέστρος χωρίς ορχήστρα
Οι τζαμάλες δεν άναψαν φέτος, τα κλαρίνα δεν ήχησαν, οι Γιαννιώτες δεν πιάστηκαν να χορέψουν κυκλικά γύρω από τη φωτιά (όχι για αυτό δεν ευθύνεται η Δημοτική Αρχή αλλά τα απαραίτητα μέτρα προστασίας από την γρίπη, με εντολή της κυβέρνησης), το δυσάρεστο όμως είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε “φλόγα”, ούτε “σπίθα” στη δημοτική ομάδα (πλην λίγων εξαιρέσεων). Κρίμα που ακυρώθηκαν και οι εκδηλώσεις για τα κούλουμα την ώρα που στο «πέταγμα αετού», διακρίνονται έως σήμερα, με επιτυχία αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι.
Ο αναμφισβήτητος κοσμοπολιτισμός που αποπνέει ο νέος Δήμαρχος, αλλά και η αποδοχή του ως προσωπικότητα πέρα ακόμη και από τα σύνορα της χώρας, όπως και η σημαντική και πετυχημένη μέχρι σήμερα επαγγελματική του διαδρομή, φαίνονται μέχρι στιγμής να μην είναι αρκετά για να έρθει η νέα εποχή για τα Ιωάννινα. Άλλωστε ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Όπως ένας ταλαντούχος και διακεκριμένος μαέστρος, δεν μπορεί μόνο με δυο-τρία καλά πρώτα βιολιά  να βγάλει το αποτέλεσμα που θέλει από μια ορχήστρα 50 ατόμων (όταν οι υπόλοιποι δεν ξέρουν τι παίζουν ή πώς να συγχρονιστούν), το ίδιο συμβαίνει και με μια δημοτική ομάδα. Και εδώ δεν μιλάμε για τη συμφωνία του Μπετοβεν, αλλά για την «εκλογική συμφωνία» μιας νέας πολλά υποσχόμενης δημοτικής αρχής με το λαό των Ιωαννίνων που περιμένει και προσδοκά πολλά.
Αόρατη Πόλη 
Τι είναι όμως σήμερα η πόλη για μας; Ο συγγραφέας Ίταλο Καλβίνο που θέτει το παραπάνω ρητορικό ερώτημα στο βιβλίο του «Αόρατες Πόλεις» καταλήγει ότι έγραψε κάτι σαν τελευταίο ποίημα αγάπης για τις πόλεις, τη στιγμή που γίνεται όλο και πιο δύσκολο να τις ζήσουμε. Η κρίση της μεγάλης πόλης είναι η άλλη όψη της κρίσης της φύσης. Αυτό που ο δικός του Μάρκο Πόλο θέλει να ανακαλύψει είναι οι κρυφές αιτίες που μπορούν να ισχύουν πέρα και πάνω από οποιαδήποτε κρίση. 
Οι πόλεις είναι ένα σύνολο πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας· οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, όπως εξηγούν όλα τα βιβλία της οικονομίας, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων. Το βιβλίο του ανοίγει και κλείνει με εικόνες ευτυχισμένων πόλεων που συνεχώς αλλάζουν σχήμα και χάνονται, κρυμμένες μέσα σε δυστυχισμένες πόλεις...
Ευσεβής πόθος
Ας ελπίσουμε ότι τα Γιάννενα δεν θα έχουν μια τέτοια φθίνουσα πορεία ως πόλη, αυτή την τετραετία. Εξαρτάται σίγουρα και από πολλούς αστάθμητους παράγοντες (την έξαρση ιώσεων ευρείας κλίμακας που τείνουν να γίνουν πανδημίες όπως ο κορονοϊός, το μεταναστευτικό με τις «ασύμμετρες» απειλές στον Έβρο και τα νησιά του Αιγαίου), από τις ευρύτερες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στην χώρας μας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον κόσμο.
 Αλλά κυρίως η τύχη του Δήμου Ιωαννιτών είναι στα χέρια της Δημοτικής Αρχής. Εύχομαι λοιπόν καλύτερη συνέχεια, με περισσότερο ουσιαστικό και λιγότερο επικοινωνιακό έργο. Υπάρχει χρόνος αρκετός μέχρι το τέλος της τετραετίας να γίνουν πολλά. Είναι μεγάλο το στοίχημα ως Δήμος Ιωαννιτών, να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο. Σε όποιο μετερίζι κι αν βρίσκεται κανείς (δημοτική αρχή, αντιπολίτευση, ενεργοί πολίτες) ο στόχος είναι κοινός: τα Γιάννενα και ο Δήμος Ιωαννιτών να γίνει ο τόπος που ονειρευόμαστε και αξίζει να ζούμε….

*Ο Πέτρος Ι. Μπούγιας, είναι Msc Αγρ. Τοπογράφος Μηχανικός