Η ώρα της αλήθειας, η ώρα της ευθύνης...

 Η Ζωσιμαία Σχολή, λειτούργησε από το 1828 μέχρι το 1926 με πιστή εφαρμογή των όσων ορίζονται στο Άρθρο Ε’ της διαθήκης Νικολάου Ζωσιμά και υπό καθεστώς πλήρους οικονομικής, εκπαιδευτικής και διοικητικής αυτονομίας. 
Στην περίοδο αυτή των πρώτων 98 χρόνων η «Ζωσιμαία Σχολή» αναδείχθηκε σε ένα λαμπρό εκπαιδευτικό ίδρυμα, πανελλήνιας ακτινοβολίας. έκτοτε ο τίτλος «Ζωσιμαία Σχολή» εμπεριέχει ιστορικά, εννοιολογικά και διαχειριστικά τα εξής χαρακτηριστικά, συνδεδεμένα άρρηκτα μεταξύ τους: εκπαιδευτική παράδοση των Ιωαννίνων - Αδελφοί Ζω

σιμάδες – Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά – παροχή παιδείας υψηλών απαιτήσεων (Πρότυπο Σχολείο). 
Μετά το 1926 αρχίζει η εμπλοκή της Ελληνικής Πολιτείας στα θέματα που αφορούσαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα, στη διοίκηση και στη διαχείριση της περιουσίας της «Ζωσιμαίας Σχολής» με αποτέλεσμα α) την καταστρατήγηση της βούλησης του διαθέτη και την διάρρηξη κάθε είδους δεσμών (ηθικών, εκπαιδευτικών, διοικητικών και διαχειριστικών) μεταξύ Ζωσιμαίας Σχολής και κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά (Ιούλιος 1926) και β) την αλλοίωση των ειδικών εκπαιδευτικών χαρακτηριστικών της Σχολής (1985, κατάργηση των Προτύπων σχολείων).
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης επίκειται η επαναλειτουργία των Προτύπων Σχολείων και ευελπιστούμε ότι, πολύ σύντομα, το ιστορικό σχολείο της πόλης μας θα ανακτήσει τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά του παρελθόντος (παροχή παιδείας υψηλών απαιτήσεων). Όμως τι γίνεται με το μείζον θέμα που αφορά στην επανασύνδεση της Ζωσιμαίας Σχολής με το Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά; 
Όλοι γνωρίζουμε τα έσοδα από το  Άρθρο Ε’ της διαθήκης Ν. Ζωσιμά που προορίζονταν αποκλειστικά για την Ζωσιμαία Σχολή διατίθενται, από το 1926 και μετά, για την ικανοποίηση πολλών και διαφόρων αναγκών και σκοπιμοτήτων. Η άυλη περιουσία του Κληροδοτήματος (μετοχές) απωλέσθηκε οριστικά και αμετάκλητα. Η χρήση της ακίνητη περιουσία της «Μερίδας Ζωσιμαίας Σχολής» (7 κτίρια, συνολικού ωφελίμου εμβαδού 19.245 m2) έχει παραχωρηθεί δωρεάν στο δημόσιο, εις βάρος των συμφερόντων του Κληροδοτήματος και κατά παράβαση των διαχειριστικών αρχών και των κανόνων δικαίου. Τα δύο συμβαλλόμενα μέρη (Αγαθοεργά και Δημόσιο) δεν έχουν υπογράψει κανένα συμφωνητικό καθορισμού των όρων παραχώρησης (δωρεάν χρήση ή μίσθωση, προσδιορισμός υπόχρεου συντήρησης και επισκευών των κτιρίων, προσδιορισμός υπόχρεου καταβολής τυχόν φόρων κ.λ.π.) και όλα έχουν αφεθεί στην τύχη τους. Από την άλλη μεριά, το δημόσιο δεν αρκείται στην δωρεάν (και ληστρική) εκμετάλλευση της περιουσίας της μερίδας Ζωσιμαίας Σχολής και απαιτεί την είσπραξη 450.000 Ευρώ για «φόρους διαφυγόντων ενοικίων»
Θεωρούμε ότι δεν υφίστανται πλέον άλλα χρονικά περιθώρια ανοχής ή αδράνειας. Θεωρούμε ότι πρέπει, όλοι όσοι ενδιαφέρονται για την αναβάθμιση της δημόσιας παιδείας  και τιμούν έμπρακτα την μνήμη και την βούληση των Εθνικών μας Ευεργετών, να ενεργήσουν από κοινού για την αποκατάσταση της ηθικής, νομικής και διαχειριστικής τάξης στο Κληροδότημα και για την επανασύνδεση της Ζωσιμαίας Σχολής με το Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά.
Στο Άρθρο 2 του Ν. 4182/2013 ορίζεται ότι «το Δημόσιο έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει την πιστή και επακριβή εκτέλεση της βούλησης των διαθετών ή δωρητών». Στο Ν.Δ. της 1ης Ιουλίου 2016 (Κανονισμός Λειτουργίας των Αγαθοεργών Καταστημάτων) προβλέπονται τα εξής: α) η Εφοροεπιτροπεία και η, εις αυτήν υπαγομένη, Εκπαιδευτική Επιτροπή «διατελούν υπό τον έλεγχον και την εποπτείαν του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Παιδείας» (Άρθρο 3) και β) «ο παρών Κανονισμός δύναται να τροποποιηθεί μετά παρέλευσιν ενός τουλάχιστον έτους από της εφαρμογής αυτού αναλόγως των παρουσιαζομένων αναγκών και της εκ της πείρας διδαγμάτων»  (Άρθρο 48).
Από τον συνδυασμό των παραπάνω προκύπτει με σαφήνεια το ότι για την «διασφάλιση της πιστής και επακριβούς εκτέλεσης της βούλησης των διαθετών» δεν χρειάζεται η ψήφιση νέου νόμου και ότι η ευθύνη για την αναθεώρηση του Κανονισμού Λειτουργίας των Αγαθοεργών υπάγεται στις αρμοδιότητες του (ή της) Υπουργού Παιδείας, χωρίς να απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη ή η συνέργεια της Εφοροεπιτροπείας.
Παρ’ όλα ταύτα, θεωρήσαμε σκόπιμο, για λόγους τάξεως, ευπρεπείας και δεοντολογίας, να απευθυνθούμε στα Αγαθοεργά Καταστήματα Ιωαννίνων και στον Δήμο Ιωαννιτών (την απελθούσα δημοτική αρχή) ζητώντας την στενή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων της πόλεως και την σύνταξη ενός κοινού αιτήματος προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας υπέρ της αποκατάστασης της νομιμότητας στο κληροδότημα Ν. Ζωσιμά και υπέρ της επανασύνδεσης της Ζωσιμαίας Σχολής με το Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά. Παρά την επιμονή μας ουδείς εκ των αποδεκτών του αιτήματος μας μας απάντησε.
Δεδομένης πλέον της αδιαφορίας των τοπικών παραγόντων ζητήσαμε από την Υπουργό Παιδείας Έρευνας & Θρησκευμάτων κ. Νίκη Κεραμέως (Οκτώβριος 2019), να κάνει χρήση των δικαιωμάτων της που απορρέουν από τον Κανονισμό Λειτουργίας των Αγαθοεργών και να ενεργήσει υπέρ του εκσυγχρονισμού των διατάξεων του προαναφερθέντος Κανονισμού και υπέρ της εφαρμογής της βούλησης του διαθέτη όπως αυτή διατυπώνεται στο άρθρο Ε’ της διαθήκης Ν. Ζωσιμά.  Παρήλθαν από τότε τέσσερις (4) μήνες και δεν λάβαμε καμμία απάντηση, προφανώς επειδή το αίτημα μας δεν κατατάχθηκε στην κατηγορία των αιτημάτων αμέσου προτεραιότητας
Η μόνη δυνατότητα που διαθέτουμε ως Σύλλογος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής είναι αυτή της τεκμηρίωσης και προβολής του αιτήματος για την επαναλειτουργία της Προτύπου Γεραράς Ζωσιμαίας Σχολής και για την σύνδεσή της με το Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά. Η αρμοδιότητα των σχετικών αποφάσεων ανήκει στην εκτελεστική εξουσία. 
Η σκυτάλη παραδίδεται πλέον στους βουλευτές του νομού μας. Τους ενημερώσαμε έγγραφα με την παράκληση να υποστηρίξουν έμπρακτα το αίτημά μας και να ενεργήσουν προς την πλευρά της κ. Υπουργού για την έγκαιρη (δηλαδή πριν την ψήφιση του Νόμου για τα Πρότυπα Σχολεία) τακτοποίηση του καθολικού αιτήματος της τοπικής κοινωνίας που αφορά στην σύνδεση της Ζωσιμαίας Σχολής με το Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά.
Αισιοδοξούμε και περιμένουμε... 

* Ο Αθανάσιος Δάλλας είναι Πρόεδρος Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής.