Κρυστάλλης: Το κυνηγημένο «αηδόνι» του Συρράκου...

l Είχα την τύχη και την ευκαιρία, την Κυριακή, στις 14-10-2018, να παρακολουθήσω ημερίδα για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή και πεζογράφου Κώστα Κρυστάλλη, στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας.
Το όλο πρόγραμμα ήταν άρτια καταρτισμένο. Το μουσικό μέρος, η εκπληκτική απαγγελία και η ανάγνωση από έργα του Κρυστάλλη, οι εμβριθείς και λίαν ενδιαφέρουσες εισηγήσεις εκλεκτών ομιλητών, εκράτησαν μέχρι τέλους σε υψηλή φόρτιση συναισθημάτων και συγκίνησης το πολυπληθές ακροατήριο…
Φεύγοντας από την εκδήλωση ένοιωθα ότι πήρα μαζί μου αρκετά από τα μηνύματα, που βγήκαν από την εξαιρετική αυτή ημερίδα. Η σκέψη μου και ο προβληματισμός μου εστίασαν περισσότερο στο ερώτημα εάν ο Κρυστάλλης και το έργο του μπορούν ν΄αγγίξουν τον σύγχρονο άνθρωπο, ιδιαίτερα τους νέους.
Όχι μόνο περιστασιακά να τους κεντρίσουν το συναίσθημα, να τους αποσπάσουν τη συμπάθεια και τον οίκτο, να τους ξυπνήσουν νοσταλγίες κι΄όνειρα. Αλλά πλέον τούτων να τους χαράξουν νέους ορίζοντες, να τους προσφέρουν διεξόδους, να τους εμπνεύσουν λύσεις. Να τους μεταγγίσουν οξυγόνο. Να τους προσθέσουν φτερά για ένα νέο πέταγμα προς τα ψηλότερα.
Οι στεναγμοί του Κρυστάλλη, ενός παιδιού, που δεν πρόλαβε να ζήσει την 26η Άνοιξη της ζωής του, βγαίνουν μέσα από τα καταφαγωμένα από το «χτικιό» πλεμόνια του, με τη μορφή απαράμιλλων στίχων δοξολογικών για το άφθαστο κάλλος της βουνίσιας φύσης, της απλής ποιμενικής ζωής, του αμύθητου πλούτου των εθίμων και της λαϊκής παράδοσης. Ικετεύει το Σταυραητό να τον φέρει στις «βουνοκορφές», για να μην τον φάει ο «κάμπος». Αποζητάει τις ομορφάδες του βουνού, της φύσης, της νιότης, της ζωής…
Κυνηγημένο πουλί από τη σκλάβα τότε πατρίδα του, γιατί τόλμησε να γράψει για λυτρωμό και αγώνες για λευτεριά, σκόνταψε στην αδιαφορία των ψυχρών ανθρώπων της Εξουσίας, στην Αθήνα, την πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας.
Ένα παιδί άστεγο, νηστικό, άγνωστο, πέρασε δραματικές ώρες, σε ελεύτερη πατρίδα και το δηλητήριο του αντιμώνιου του τυπογραφείου, που εργάστηκε επί αρκετούς μήνες, απ΄ «άστρι σ΄άστρι», για πενταροδεκάρες, του υπόσκαψε ανεπανόρθωτα την υγεία.
Μέσα στα σημερινά «βαλτονέρια», άνεργοι, αδέκαροι, απελπισμένοι, βυθίζονται οι σύγχρονοι νέοι. Πως ν΄αντέξουν τα «στάσιμα νερά»; Τα διάφορα σύγχρονα «αντιμώνια» τους υποσκάπτουν το «είναι» και τους πλακώνουν τη ζωή με ασήκωτα βάρη, που είναι δύσκολο να τ΄αντέξουν. Είναι καιρός να τους βοηθήσουμε όλοι για να φτερουγίσουν ψηλότερα. Να βρουν την καθαρότητα, τη διαύγεια, το φως. Να μην προλάβει να τους φάει ο «κάμπος».
Με αυτούς τους συμβολισμούς, τις αντιστοιχίες και αυτό το νόημα, πιστεύω ότι ο Κρυστάλλης και το έργο του είναι και σήμερα επίκαιρα και μπορούν να φανούν και χρήσιμα και ωφέλιμα.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ