Ο ρόλος των μηχανικών στην ανάπτυξη της Ηπείρου

Ζούμε σε μια χώρα η οποία μαστίζεται από μια έντονη οικονομική και όχι μόνον πλέον κρίση, όπου ο παραγωγικός τομέας, όπως τον είχαμε βιώσει, έχει πλέον καταρρακωθεί, επηρεάζοντας κάθε δραστηριότητα που τείνει ακόμα να δημιουργεί και να αναπτύσσεται. Όλα αυτά που αφορούν τη χώρα μας, πόσο μάλιστα την περιοχή μας, η οποία παραμένει μία από τις φτωχότερες της Ευρώπης. Όπου όσο περνά ο καιρός τα σημάδια της κρίσης είναι όλο και πιο έντονα.
Παρόλαυτα δε πρέπει να ξεχνάμε ότι η περιοχή μας παρά το δύσβατο του εδάφους και την δυσκολία της ανάπτυξης γεωργικής καλλιέργειας, κάποτε άκμασε με αντίκτυπο σε όλη την Ευρώπη. Εδώ αναπτύχθηκε ο Νεοελληνικός διαφωτισμός με τους μεγάλους δασκάλους του Γένους και τις γνωστές σχολές που έγιναν ξακουστές σε όλη την Ελλάδα τουλάχιστον. Σε αυτή την περιοχή βρήκαν πρόσφορο έδαφος οι ευεργέτες μας να παραχωρήσουν τον κόπο τους και τις περιουσίες τους και να αναπτυχθούν όλα αυτά τα σπουδαία κτίρια, από σπουδαίους Ηπειρώτες πρωτομάστορες, οι οποίοι εξελίχθηκαν στους σύγχρονους μηχανικούς. Αυτοί οι οποίοι έφθασαν μέχρι τα βάθη της Ασίας αλλά και σε όλη την επικράτεια χτίζοντας ξακουστά κτίρια και φυσικά τα περίφημα Ηπειρωτικά γεφύρια. Με αυτήν την τεχνογνωσία κατάφερναν να φέρουν εισόδημα στην περιοχή μας και αυτή να αναπτύσσεται όπως αποδεικνύεται από τους περίφημους οικισμούς των Ζαγοροχωρίων αλλά και τα λαμπρά οικοδομήματα της πόλης των Ιωαννίνων και των άλλων τριγύρω περιοχών.
Βλέποντας αυτήν την άνθιση της περιοχής η οποία ήταν πρώτη στα άρματα, στα γρόσια και στα γράμματα, δεν πρέπει να λησμονούμε πέραν του πολιτισμού, τη σημαντική συμβολή του εμπορίου στην περιοχή μας, αλλά και το ρόλο των μηχανικών, οι οποίοι πάντα ήταν στυλοβάτες της ανάπτυξης της περιοχής μας, εξάγοντας μάλιστα και τεχνογνωσία. Η ανάπτυξη αυτή για την περιοχή μας μετά τους Βαλκανικούς πολέμους συνεχίστηκε, αφού καταρτίστηκαν τα πρώτα πολεοδομικά Σχέδια και δημιουργήθηκε σιγά σιγά ο σημερινός πολεοδομικός ιστός. Αμέσως δε μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο, η ανάπτυξη της χώρας μας έγινε με εντατικούς ρυθμούς όπου έγινε η προσπάθεια βιομηχανοποίησης της χώρας μας, αλλά και της ανάπτυξης των υποδομών και των συνθηκών διαβίωσης. Έγινε μια προσπάθεια επενδύσεων, νέων παραγωγών ενέργειας με υδροηλεκτρικά φράγματα καθώς και οι οδικές προσβάσεις ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα σημεία. Εκεί πλέον αναδείχθηκε ο κυρίαρχος ρόλος των Μηχανικών, στα έργα υποδομής και γενικότερα στην ανάπτυξη της οικονομίας, πόσο μάλλον στην περιοχή μας που έπρεπε να ξεδιπλώσουν όλο το ταλέντο τους για να αντιμετωπίσουν τα δύσβατα εδάφη και τις έντονες καιρικές συνθήκες με τα προβλήματα που δημιουργούν. Η συνεχόμενη ανάπτυξη της χώρας μας οδήγησε και στην ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατατάσσοντας μας στις κυρίαρχες χώρες της υφηλίου.
Αυτή η εξέλιξη αντί να μας στρέψει σε περισσότερες επενδύσεις και σε εξωστρέφεια της οικονομίας με την παραγωγή αρτιότερων και περισσότερων προϊόντων και την αύξηση των εξαγωγών μας, μας οδήγησε στο αντίθετο αποτέλεσμα, όπου σιγά σιγά κρατικοποιήσαμε την οικονομία μας και εκμεταλλευόμενοι τους άφθονους πόρους από την Ευρώπη που είχαν στόχο την αύξηση του ΑΕΠ μας, δημιουργήσαμε εικονικό πλούτο όπου όλοι είχαν πρόσβαση σε επιδοτήσεις χωρίς μελέτες βιωσιμότητας, καθώς και στη συνέχεια στον εύκολο δανεισμό εκμεταλλευόμενοι τα χαμηλά επιτόκια που μας πρόσφερε η ένταξή μας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Εκεί υπήρξε μια υπερπληθώρα έργων και υποδομών χωρίς βέβαια να παραβλέπουμε τα μεγάλα έργα τα οποία ήταν ιδιαίτερης δυσκολίας και όπου αναδείχθηκαν σπουδαίοι Έλληνες μηχανικοί, οι οποίοι είναι αναγνωρίσιμοι και γίνονται ευπρόσδεκτοι από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Βέβαια σε αυτήν την περίοδο της μεγάλης ζήτησης και της λανθάνουσας ανάπτυξης υπήρξε και πλήθος συναδέλφων που υποτίμησαν το ρόλο τους και τη σπουδαιότητά του, με αποτέλεσμα το επάγγελμα να αρχίσει να βιώνει σιγά σιγά μια κρίση, η οποία ξεκίνησε με την μείωση των αμοιβών και στη συνέχεια με τη μείωση πλέον του αντικειμένου της εργασίας τους. Η πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα κρίση στο επάγγελμα του μηχανικού οδήγησε και στην απότομη ύφεση της οικονομίας και την ουσιαστική εξασθένησή της.
Παρατηρώντας όλα τα παραπάνω βλέπουμε πόσο άμεσα συνυφασμένη είναι η ανάπτυξη, πόσο δε μάλλον η ορθολογική ανάπτυξη, με το επάγγελμα του μηχανικού. Κάτι που πρέπει να προβληματίσει την κοινωνία μας και να τη στρέψει από τη ροπή της προς την κρατικοδίαιτη και γραφειοκρατική ανάπτυξη, σε μια εξωστρεφή και παραγωγική οικονομία, μεταλλάσσοντας το οικονομικό μοντέλο που μέχρι τώρα επιζητούσαμε, έχοντας ήδη δημιουργήσει μια οικονομία σοβιετικού τύπου, την τελευταία στην Ευρώπη. 
Σε αυτήν την προσπάθεια ο ρόλος των Μηχανικών είναι άκρως απαραίτητος και αναγκαίος και πρέπει να δώσει το στίγμα του στρέφοντας την κοινωνία σε νέες παραγωγικές δομές σε νέα προϊόντα και καινοτομίες. Εκεί είναι και ο ρόλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, ο οποίος δυστυχώς στην περιοχή μας μένει παντελώς αμέτοχος από κάθε εξέλιξη της κοινωνίας, παραβαίνοντας το ρόλο του, που είναι ο Τεχνικός σύμβουλος του κράτους και της κοινωνίας.  Κατά συνέπεια πρέπει να δράσουμε ατομικά εξαρχής και στη συνέχεια συλλογικά, έτσι ώστε να αποτελέσουμε στυλοβάτη της περιοχής δίνοντας προτάσεις και όραμα, συμβάλλοντος ενεργά στους Πολεοδομικούς σχεδιασμούς που μένουν στάσιμοι για πολλά χρόνια και συμβάλλουν στην αδυναμία προσέλκυσης νέων επενδύσεων. Επίσης λόγω του ότι διανύουμε την περίοδο του τελευταίου προγράμματος ΕΣΠΑ ( ΣΕΣ), πρέπει να συμβάλουμε στην ορθή διαχείριση των κονδυλίων σε ανταποδοτικές χρήσεις και όχι διανέμοντας το, όλο σε επιδόματα βοηθείας που προσφέρουν προσωρινή πολιτική κερδοφορία.
Ταυτόχρονα η συμβολή των μηχανικών μπορεί να δώσει ώθηση στη δημιουργία καινοτόμων και άριστης ποιότητας προϊόντων, με τις κατάλληλες υποδομές, τους υποδειγματικούς ελέγχους ποιότητας και την ανάπτυξη και άλλων μορφών επιχειρήσεων όπως οι stand up επιχειρήσεις, αλλά και οι επιχειρήσεις αξιοποίησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που η περιοχή μας μπορεί να προσφέρει με αφθονία. Και βέβαια με την ανάδειξη των πλούσιων μνημείων και την αναστύλωσή τους, όπου αναδεικνύοντας και τον φυσικό πλούτο της περιοχής μπορούν να πρωτοπορήσουν σε ένα ποιοτικότερο και σύγχρονο τουριστικό προϊόν σε ποικίλες μορφές και χρήσεις.
Ευελπιστώντας ότι ο μηχανικός θα πάρει τον κυρίαρχο ρόλο του στην κοινωνία, σταματώντας πλέον αυτή η περιβόητη φυγή κεφαλαίων, το περίφημο brain drain, όπως αποκαλείται, και να συμβάλει στην ορθολογική και ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής, και με ένα ισχυρό και εξωστρεφές ΤΕΕ, που θα μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων αναλαμβάνοντας το ρόλο που του αρμόζει.
* Ο κ. Ιωάννης Τσίγκρος είναι Μέλος Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε./Τ.Η.