Οι δύο αρχαιότερες γλώσσες στον κόσμο…

Είναι γνωστό ότι οι δύο αυτές γλώσσες έχουν ιστορία τεσσάρων χιλιάδων χρόνων και περισσότερο. Και οι δύο επέδρασαν στις άλλες γλώσσες. Συγκεκριμένα της Κινέζικης γλώσσας, της γραφής και του πολιτισμού έχουμε επίδραση σε διάφορους λαούς της Ανατολής.
Της Ελληνικής γλώσσας όμως και του πολιτισμού η επίδραση ήταν ευρύτερη. Η σημασία των Ελληνικών έγκειται στην τεράστια επίδραση που ασκούσε σε όποιου είδους γλώσσα και πολιτισμό από την αρχαιότητα και μέσω του Μεσαίωνα μέχρι και σήμερα. Κατ’ αρχάς στον πολιτιστικό Ευρωπαϊκό κύκλο, μετά σε όλον τον κόσμο.
Στην πραγματικότητα οι μεγάλες ευρωπαϊκές γλώσσες και σχεδόν όλες οι γλώσσες του κόσμου είναι ημιελληνικές γλώσσες που από μία πρώτη άποψη δεν μοιάζουν στα ελληνικά, αλλά κατακλύζονται από ελληνικές γραμματικές δομές και πάνω απ’ όλα, από ελληνικό λεξιλόγιο και ελληνικούς σημασιολογικούς δανεισμούς.
Όλο, ή σχεδόν όλο, το λόγιο λεξιλόγιο των μοντέρνων γλωσσών είναι, άμεσα ή έμμεσα ελληνικό, γιατί το έλαβαν ως δάνειο άμεσα ή μέσω των λατινικών, στην αρχαία, στην μεσαιωνική περίοδο ή και σήμερα…
Η ταχεία εξάπλωση της Ελληνικής γλώσσας στην Εγγύς Ανατολή και την Βόρεια Αφρική, άρχισε κατά την Ελληνιστική εποχή (Αλεξανδρινή). Μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση η Ελληνική άσκησε σημαντική επιρροή στη Λατινική και, μέσω της Λατινικής, μεταφέρθηκε σε άλλες γλώσσες μέσω μιας μακρόχρονης διαδρομής και εξελικτικής διαδικασίας. Άφθονα παραδείγματα τέτοιας εξέλιξης μπορεί να βρει κανείς στην περισσότερο ομιλουμένη ευρωπαϊκή γλώσσα, την Αγγλική.
Ο σύγχρονος πολιτισμός αποκαλύπτει την συνέχεια της αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. Η έρευνα της γλώσσας που «μας έδωσαν ελληνική» έχει αποδείξει ότι πολλές λέξεις της αρχαίας που διατηρούνται στην σύγχρονη ελληνική προέρχονται από τον Όμηρο και την Κλασική Εποχή. Οι έρευνες απέδειξαν ότι το 25% των σημερινών Ελληνικών προέρχονται από τον Όμηρο.
Όσο προχωρούμε στην Κλασική και Ελληνιστική περίοδο, ο αριθμός τέτοιων επιβιώσεων αυξάνεται εντυπωσιακά. Αρχαία λογοτεχνικά μοτίβα και θέματα που χρησιμοποίησαν σύγχρονοι Έλληνες ποιητές και συγγραφείς, όπως ο Σολωμός, ο Ελύτης, ο Καζαντζάκης και άλλοι πολλοί δείχνουν μία συνεχή έμπνευση από ουσιαστικές αξίες και έννοιες.
Αποτελεί ξεχωριστό προνόμιο, όχι μόνον για τους Έλληνες, αλλά και για όλους εκείνους που μοιράζονται τον Ελληνικό Πολιτισμό «τους της ημετέρας παιδείας μετέχοντας» να γνωρίζουν ότι η ελληνική αρχαιότητα έφερε την εκπληκτική ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών σηματοδοτώντας την δημιουργία του Ελληνικού Πολιτισμού. Οι αρχαίοι Έλληνες εμπλούτισαν την σύγχρονη σκέψη με νοήματα, με ιδέες και με έμπνευση.
Η Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία αποτελούν την πιο ουσιαστική συνεισφορά του Ελληνικού Πολιτισμού στον Σύγχρονο Κόσμο. Η Ελληνική Γλώσσα χαρακτηρίζεται από λογική συνοχή και αισθητική.
Αλλά, η Ελληνική Γλώσσα ξεχωρίζει από όλες τις γλώσσες του Κόσμου για την Προσωδία της. Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι η Αρχαία Ελληνική Προσωδία είναι η ρίζα της μουσικής του κόσμου.
Η αρχαία Ελληνική Μουσική ήταν υποταγμένη στην γλώσσα μέσω της προσωδίας. Μέσα από την Προσωδία (μακρά – βραχέα) περνούσαν τα μηνύματα και οι διδασκαλίες. Κατηύθυνε και διαπαιδαγωγούσε τον άνθρωπο με ποίηση και μουσική. Δεν ήταν απόλαυση, όπως είναι η μουσική της Ευρώπης. Στους αρχαίους Έλληνες η γνώση διά της μουσικής γινόταν απόλαυση.
Όταν, με την πάροδο του χρόνου η προσωδία έχασε την χροιά της, έδωσαν μία ξεχωριστή επιστημονική διάσταση στη γλώσσα καθιερώνοντας το τονικό σύστημα (τόνους και πνεύματα). Οι τόνοι και τα πνεύματα αντικατέστησαν την προσωδία.
Μετά την απώλεια της προσωδίας, οι δίφθογγοι που ήταν μέρος των αποχρώσεων του ήχου, πέρασαν για νοηματική χρήση (καινό – κενό). Οι μη Έλληνες εκείνης της εποχής δεν μπορούσαν να πιάσουν τους ενδιάμεσους ήχους (αποχρώσεις του ήχου που δημιουργούσαν οι δίφθογγοι). Γι’ αυτό, για μια καλύτερη επικοινωνία, σιγά – σιγά κατήργησαν την προσωδία και καθιέρωσαν το τονικό σύστημα.
Αποκόπτοντας τη γλώσσα από την μουσική (την μουσικότητά της), δημιούργησαν κανόνες γραμματικής με τις εξαιρέσεις τους κανόνες στο συντακτικό, στερώντας την ελεύθερη έκφραση και χωρίς ποτέ αυτοί οι τόνοι να χρησιμοποιηθούν για προσωδία. Ειδικοί μουσικολόγοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι τόνοι προσωδιακά οπότε θα είχαμε και σήμερα ζωντανή την προσωδία. Αυτό όπως το πάρει ο καθένας.
Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι αυτή την τέλεια γλώσσα που κάποτε κάποιοι σοφοί νόες (σοφά μυαλά), μας την παρέδωσαν με το στοιχείο της τέχνης και της επιστήμης, εμείς όσο μπορέσαμε την απλοποιήσαμε. Από τότε έγινε η αρχή μίας καθόδου που συνεχώς φθίνει, επηρεάζοντας συγχρόνως και το ήθος των Ελλήνων ενώ παράλληλα χάθηκε και η αρχαία ελληνική μουσική.
Με την καθιέρωση του τονικού συστήματος, χάθηκε η συνέχεια της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, μένοντας οι Έλληνες χωρίς την επιστημονικότητα της μουσικής Τέχνης, όπως υποστηρίζουν οι Μουσικολόγοι και καταλήγουν: «Η Ελληνική Γλώσσα της προσωδίας είναι η Ρίζα της Μουσικής του Κόσμου!».
Η Ελληνική Γλώσσα και Σκέψη δημιούργησαν Ποίηση, Ιστοριογραφία, Ρητορική, Πολιτική, Φιλοσοφία και ανέπτυξαν τις ηθικές και πολιτικές ιδέες της Δικαιοσύνης, της Αυτογνωσίας (γνώθι σαυτόν), της Μετριοπάθειας (μηδέν άγαν), της Ελευθερίας του Λόγου, των Ανθρώπινων και Πολιτικών Δικαιωμάτων, καθώς και της Δημοκρατίας, σε συνδυασμό με την εξαιρετική αισθητική και τις έννοιες της Ομορφιάς, της Αρμονίας και της Πειθαρχίας.
Ο Θουκυδίδης μίλησε εναντίον της αδικίας και της βίας του πολέμου και τόνισε τις αξίες της δημοκρατίας. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης διαμόρφωσαν την έννοια της δικαιοσύνης, της επιείκειας και του σεβασμού. Αυτές οι διαχρονικές αξίες που έχουν τις ρίζες τους στην κριτική σκέψη των Ελλήνων και στην ικανότητά τους να δίνουν κριτικές απαντήσεις στα πιο σημαντικά ζητήματα της ανθρώπινης ζωής, συνιστούν τα πνευματικά και πολιτιστικά θεμέλια του Δυτικού Πολιτισμού.
Οι σύγχρονοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, που ζουν σε σύγχυση κοινωνική και σε διάφορα πολιτισμικά περιβάλλοντα και πνευματικές μεταβολές, βρίσκουν στα αρχαία ελληνικά κείμενα πειστικές απαντήσεις στους ποικίλους ηθικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς τους προβληματισμούς.
Η πρόσληψη των ιδεών και των αξιών είναι η μία όψη της συνεισφοράς του Ελληνισμού στο Σύγχρονο Πολιτισμό. Η δεύτερη είναι η Ελληνική γλώσσα, η οποία είναι το όχημα της σκέψης. Σωστή γλώσσα σημαίνει σωστή σκέψη. Η Ελληνική διαδραμάτισε, με όχημα τη Λατινική, πρωτεύοντα ρόλο στον σχηματισμό των σύγχρονων Ευρωπαϊκών Γλωσσών.
Για παράδειγμα, καρδιά – cor – cordis (στα Λατινικά) – cuore (Ιταλικά) – coeur (Γαλλικά). Βαίνω, vado (Λατινικά), voice (Αγγλικά).
Ωστόσο, οι Έλληνες πολέμιοι της αρχαίας ελληνικής αυτοαποκαλύπτονται ως λάτρεις της «ήσσονος προσπαθείας». Αρέσκονται να υποστηρίζουν τον ευκολότερο δρόμο, χωρίς κόπο και κούραση. Αδιαφορούν, αν το δύσκολο οδηγεί στο καλύτερο αποτέλεσμα.
Η απάντηση έρχεται από άλλους λαούς. Οι Ιάπωνες, οι Κινέζοι, καθώς και οι Εβραίοι, διαπίστωσαν με έρευνες, ότι η διατήρηση της, δύσκολης, παραδοσιακής γλώσσας είναι ευεργετική, όχι μόνον για την ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας, αλλά, κυρίως, για την παραγωγική ικανότητα των ατόμων…
Αλλά, πιο πολύ αξιοπρόσεκτη είναι η περίπτωση της Άπω Ανατολής, της Κορέας και της Ιαπωνίας. Πριν από αρκετά χρόνια, επιτροπές από ειδικούς στην Ιαπωνία και στην Κορέα ανέλαβαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο εκσυγχρονισμού της παραδοσιακής τους γραφής (είναι γνωστό πόσο περίπλοκη είναι). Τελικά, εξέδωσαν σύντομα το πόρισμά τους, που άρχιζε ως εξής: «Κάτω τα χέρια από την ιστορική μας γραφή! Αναγνωρίζουμε τις δυσχέρειες, που έχουν οι νέοι μας στην εκμάθηση των ιδεογραμμάτων, αλλά η προσπάθεια που καταβάλλουν αποτελεί πνευματική άσκηση που οξύνει τον νου. Με αυτήν την γραφή επιβιώσαμε. Με αυτήν την γραφή επιτύχαμε το οικονομικό θαύμα της Άπω Ανατολής».
Κάτι ανάλογο έγινε και στην Ελλάδα. Ο Ιω. Τσέγκος στο βιβλίο του: «Κατά Μονοτόνων και Πνευματοκτόνων» αναφέρει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Μετά το 1990 παρουσιάζονταν καθημερινά πολλές περιπτώσεις παιδιών με προβλήματα δυσλεξίας (= διαταραχή περί την ανάγνωσιν). Αποφάσισε, τότε, μαζί με τους συνεργάτες του να ερευνήσουν το θέμα.
Χρησιμοποίησαν δύο ομάδες παιδιών της ίδιας ηλικίας επί εννέα μήνες. Στη μία διδάσκονταν αρχαία ελληνικά και πολυτονικό (ιστορική ορθογραφία). Στην άλλη χωρίς αρχαία και μονοτονικό.
Η έρευνα απέδειξε ότι η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών και της ιστορικής ορθογραφίας βελτιώνει την ψυχοεκπαιδευτική ανάπτυξη του παιδιού σε ορισμένους καίριους τομείς, όπως είναι οι οπτικοαντιληπτικές ικανότητες και λειτουργίες. Δηλαδή, βελτιώνει τόσο τις οπτικές ικανότητες (οφθαλμικές κινήσεις, διοφθαλμικός έλεγχος), όσο και τις γνωστικές λειτουργίες, όπως είναι η αντίληψη (διακριτική ικανότητα) και η μνήμη (μηχανική συγκράτηση).
Αντίθετα στην ομάδα των «μονοτονικών» και χωρίς αρχαία δεν παρατηρήθηκε καμιά αλλαγή μετά το εννεάμηνο διάστημα. Η μόνη, στατιστικώς σημαντική διαφορά, παρουσιάζεται στη Μνήμη εικόνων, αλλά αυτή είναι πτωτικού χαρακτήρα!
Σε διάφορα θεραπευτικά κέντρα των Η.Π.Α. συστήνουν, για τη θεραπεία της δυσλεξίας κ.α., την εκμάθηση μίας παραδοσιακής γλώσσας, όπως αρχαία ελληνικά και κινέζικα…

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΕΜΟΣ