H Πυραμίδα του Χέοπα στην Αίγυπτο…

Από τα εφτά θαύματα του αρχαίου κόσμου τα πέντε είναι ελληνικά και τα άλλα δύο είναι η Πυραμίδα του Χέοπα στην Αίγυπτο και οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας στη Μεσοποταμία (Ιράκ). Η Πυραμίδα του Χέοπα είναι το μόνο από τα εφτά θαύματα που υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι το αρχαιότερο που κατασκευάστηκε...
Πριν αναφερθούμε, όμως, στην Πυραμίδα αυτή επιβάλλεται να επισημάνουμε ότι ο άνθρωπος από την αρχαιότητα έδωσε ιδιαίτερη σημασία στον αριθμό 7 και ο αριθμός αυτός έπαιξε έναν συμβολικό ρόλο στη μυθολογία, την ιστορία και την θρησκευτική ή κοινωνική ζωή του.
Στη μυθολογία εφτά πόλεις εμφανίζονται να φιλονικούν για την καταγωγή του Ομήρου, ισχυριζόμενη η κάθε μία χωριστά ότι αυτή είναι η γενέτειρα του μεγάλου επικού ποιητή. Εφτά πλανήτες ήταν γνωστοί στους αρχαίους αστρολόγους. Εφτά ήταν οι σοφοί της αρχαίας Ελλάδος. Σε εφτά λόφους χτίστηκε η Ρώμη και αργότερα η Κωνσταντινούπολη (Επτάλοφος).
Η επιρροή του αριθμού αυτού παρουσιάζεται και στον Μεσαίωνα. Εφτά είναι οι λυχνίες της Αποκαλύψεως. Εφτά είναι τα θανάσιμα αμαρτήματα. Εφτά είναι τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Στο Ευχέλαιο διαβάζονται εφτά Ευαγγέλια και 7 Απόστολοι. Οι Εβραίοι έχουν την Εφτάφωτη Λυχνία.
Ο Ρόλος των Πυραμίδων
Οι πυραμίδες δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι γιγάντιοι τάφοι των Φαραώ (= βασιλιάδων) της Αιγύπτου. Χρησιμοποίησαν τους μεγαλύτερους γεωμέτρες που υπήρχαν στην Αίγυπτο για να κατασκευάσουν ασφαλείς και άνετες «κατοικίες» για την μετά θάνατον ζωή...
Οι Αιγύπτιοι επίστευαν ότι η ψυχή του ανθρώπου, μετά θάνατον, επιστρέφει στο σώμα, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να διατηρείται το σώμα. Αυτός είναι ο λόγος που μελέτησαν πολλούς τρόπους ταρίχευσης, δηλαδή διατήρησης του σώματος. Έτσι, κατόρθωσαν και πέτυχαν να διατηρούν τα σώματα τόσους αιώνες, τυλιγμένα σε λινό και πάπυρο. Είναι οι γνωστές «μούμιες» που βλέπουμε σήμερα στο Μουσείο του Καΐρου. Παράλληλα στην πυραμίδα – τάφο τοποθετούσαν τα πιο αγαπημένα αντικείμενα που είχε στη ζωή του ο νεκρός και ό,τι θα του «χρειαζότανε», όταν θα επέστρεφε η ψυχή στο σώμα. Γι’ αυτό δίπλα στα νεκρά σώματα των βασιλιάδων βρέθηκαν αντικείμενα μεγάλης αξίας.
Η διαδικασία για να κατασκευάσουν ασφαλείς και άνετες «κατοικίες» για την μετά θάνατον ζωή...
Οι Αιγύπτιοι επίστευαν ότι η ψυχή του ανθρώπου, μετά θάνατον, επιστρέφει στο σώμα, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να διατηρείται το σώμα. Αυτός είναι ο λόγος που μελέτησαν πολλούς τρόπους ταρίχευσης, δηλαδή διατήρησης του σώματος. Έτσι, κατόρθωσαν και πέτυχαν να διατηρούν τα σώματα τόσους αιώνες, τυλιγμένα σε λινό και πάπυρο. Είναι οι γνωστές «μούμιες» που βλέπουμε σήμερα στο Μουσείο του Καΐρου. Παράλληλα στην πυραμίδα – τάφο τοποθετούσαν τα πιο αγαπημένα αντικείμενα που είχε στη ζωή του ο νεκρός και ό,τι θα του «χρειαζότανε», όταν θα επέστρεφε η ψυχή στο σώμα. Γι’ αυτό δίπλα στα νεκρά σώματα των βασιλιάδων βρέθηκαν αντικείμενα μεγάλης αξίας.
Η διαδικασία ταρίχευσης των Φαραώ διαρκούσε εβδομήντα ημέρες. Έβγαζαν τα εντόσθια και άφηναν μόνον την καρδιά. Η καρδιά έπρεπε να μείνει στο σώμα, για να δικαστεί για τις πράξεις του ανθρώπου στη ζωή.
Στους διαδρόμους των πυραμίδων και στους τοίχους του νεκρικού θαλάμου τα ιερογλυφικά καλύπτουν τα κενά των παραστάσεων. Σε πολλές παραστάσεις βλέπουμε τη μορφή του τσακαλιού που είναι ο θεός Άνουβης. Επειδή τα τσακάλια εύρισκαν και έτρωγαν τα σπλάχνα των ταριχευμένων νεκρών, αλλά και μούμιες καμιά φορά, προκαλούσαν δέος και φόβο. Και κάθε τι που φόβιζε το θεοποιούσαν. Έτσι, από τον ίβη (= κουνάβι) δημιούργησαν τον θεό Άνουβη. Για τον φόβο, επίσης, εθεοποίησαν τον κροκόδειλο. Γιατί επίστευαν ότι με το να κάνουν τελετές θα εξευμενίσουν το θηρίο και δεν θα τους πειράξει.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι επίστευαν, ότι μόνον εάν ο βασιλιάς εξακολουθούσε να ζει στο υπερπέραν, μπορούσε να μεσολαβήσει μεταξύ των θεών για το καλό της χώρας.
Στην Αίγυπτο υπάρχουν περισσότερες από τριάντα πυραμίδες δυτικά του Καΐρου στην περιοχή της Γίζας στη Σακκάρα. Η Πυραμίδα του Χέοπα είναι η μεγαλύτερη από όσες σώζονται. Ένα ακατάλυτο μνημείο της ανθρώπινης δραστηριότηας, οικοδομικό μεγαλούργημα της 4ης δυναστείας. Χτίστηκε το έτος δύο χιλιάδες οχτακόσια (2.800) προ Χριστού, από τον Φαραώ Χέοπα, ο οποίος εβασίλεψε εικοσιτρία (23) χρόνια, για να του χρησιμεύσει ως τάφος.
Διαιώνισε τη ματαιοδοξία του, αλλά φαίνεται πως δεν του εξασφάλισε και την αιώνια γαλήνη. Η μούμια του δεν βρέθηκε πουθενά μέσα στην πυραμίδα. Αν πιστέψουμε τον Ηρόδοτο, αγανακτισμένοι οι υπήκοοί του έκλεψαν τη μούμια του και την έκαψαν. Εκατό χιλιάδες εργάτες, που άλλαζαν κάθε τρεις μήνες, εργάστηκαν επί είκοσι χρόνια, και η αμοιβή τους ήταν μόνον τα όσπρια, τα κρεμμύδια και τα σκόρδα που κατανάλωναν για τη διατροφή τους.
Η κατασκευή της στοίχισε δαπάνες και κόπους που ξεπερνούσαν την αντοχή του λαού. Ξοδεύτηκαν 1.600 τάλαντα. Χιλιάδες άτομα έκοβαν τεράστιους ογκόλιθους γρανίτη από ένα βουνό κοντά στη Μέμφιδα, χιλιάδες τους μεταφέρανε και επί δέκα χρόνια έφτιαχναν το δρόμο για τη μεταφορά τους.
Γι’ αυτό, σύμφωνα με όσα γράφει ο Ηρόδοτος,  η μνήμη του έμεινε «επικατάρατος». Λέγεται ότι έκλεισε όλους τους ναούς και απασχόλησε όλον τον λαόν στην ανέγερση της πυραμίδας του.
Η πυραμίδα του Χέοπα έχει ύψος 138 μέτρα και πλευρά 227 μέτρα. Είναι προσανατολισμένη τέλεια στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Εκτίστηκε με κυβικές γρανίτινες (από γρανίτη) πλάκες τη μία πάνω στην άλλη με τέλεια προσαρμογή. Η είσοδός της ήταν από τη βορεινή πλευρά και σκεπαζόταν με εξωτερικό επίχρισμα από γρανίτινες πλάκες συγκεκολλημένες.
Το δάπεδο και οι τοίχοι του νεκρικού θαλάμου είναι στρωμένοι με χονδρές γρανίτινες πλάκες τόσο τέλεια συναρμολογημένες, ώστε λεπίδι μαχαιριού δεν χωρεί ανάμεσά τους. Ο διάδρομος που οδηγεί στο νεκρικό θάλαμο έφραζε με έναν τεράστιο ογκόλιθο σοφά τοποθετημένον εις τρόπον ώστε να πέφτει μόνος του μετά την ταφή και να κλείνει τον δρόμο προς τον νεκρό.
Πλάι στη μεγάλη πυραμίδα υπήρχαν οι μικρότερες των μελών της οικογένειας του Φαραώ, ο ναός της λατρείας και το όλον συγκρότημα ήταν περιφραγμένο με μανδρότοιχο, σωστό φρούριο. Με την πάροδο του χρόνου (τέσσερις χιλιάδες χρόνια) όλα τα άλλα καταστράφηκαν και χάθηκαν. Διασώθηκε μέχρι τις ημέρες μας ακέραιη η μεγαλύτερη απ’ όλες, η πυραμίδα του Χέοπα.
Όταν ο Ηρόδοτος επισκέφτηκε την Αίγυπτο τον 5ο αιώνα π.Χ., οι ξεναγοί του του ανέφεραν ότι κάτω από τη Μεγάλη Πυραμίδα υπήρχε ένα νησί που το περιέβαλλαν τα νερά του Νείλου. Τα διοχέτευε εκεί μία διόρυγα. Μέσα στις κρύπτες του νησιού ήταν θαμμένος ο νεκρός του Χέοπα.
Στην πραγματικότητα η Μεγάλη Πυραμίδα είναι χτισμένη απ’ ευθείας επάνω στο έδαφος του υψιπέδου της Γίζας. Τα θεμέλιά της στηρίζονται επάνω σε βράχο. Οι πρώτοι επισκέπτες του θαλάμου βρήκαν το χώρο κενό. Ο νεκρός του Χέοπα και τα νεκρικά σκεύη που τον συνόδευαν είχαν κλαπεί από ιερόσυλους σε άγνωστη εποχή. Οι ιερόσυλοι του νεκρικού θαλάμου του Χέοπα έδειξαν σπάνιο θάρρος και μεγάλη ικανότητα στο έργο τους. Τα τεράστια εμπόδια που συνάντησαν στο δρόμο τους (οι γρανιτένιοι ογκόλιθοι και οι πέτρινες πλάκες που έφραζαν τον διάδρομο της εισόδου) και είχαν τοποθετηθεί εκεί ακριβώς για να εξασφαλίσουν αιώνια στην μούμια του ιερού μονάρχη, δεν τους πτόησαν και δεν τους έτρεψαν σε φυγή.
***
Είναι μοναδική η εμπειρία που προσφέρει μία επίσκεψη στην πυραμίδα του Χέοπα. Ο επισκέπτης εισέρχεται στο εσωτερικό της πυραμίδας ακολουθώντας στενούς διαδρόμους και μνημειώδεις στοές, οι οποίες, σύμφωνα με την πρόθεση των κατασκευαστών τους, ήταν προορισμένες για να μη ξαναπατήσει άνθρωπος σ’ αυτές. Το εσωτερικό της πυραμίδας, που διατηρείται σχεδόν ανέπαφο μετά από πέντε χιλιάδες χρόνια περίπου, μας μεταδίδει ακέραιη την επιβλητική μαγεία του χώρου. Πρόκειται πραγματικά για μια διαδρομή που οδηγεί στην κατοικία του θανάτου…
Η μέθοδος ανέγερσης
Ποια μέθοδο ακολουθούσαν οι Αιγύπτιοι για την ανέγερση αυτών των τεράστιων μνημείων; Διάλεγαν πρώτα την τοποθεσία όπου θα έχτιζαν την πυραμίδα, στα δυτικά του Νείλου, από την πλευρά όπου έδυε ο ήλιος, για να επιβεβαιώνεται ο νεκρικός και ταυτόχρονα ηλιακός χαρακτήρας των μνημείων (Ανατολή = ζωή, Δύση = θάνατος). Ακολούθως ελευθέρωναν το έδαφος από την άμμο και από τις πέτρες και αποκάλυπταν το βραχώδες υπόστρωμα που θα φιλοξενούσε τα θεμέλια της οικοδομής. Εξομάλυναν και ισοπέδωναν την επιφάνεια του βράχου, χρησιμοποιώντας την παμπάλαια τεχνική, με την οποί ισοπέδωναν τη γη για να την αρδεύσουν με τα νερά του Νείλου.
Στην περίπτωση, μάλιστα, της πυραμίδας του Χέοπα η ισοπέδωση έγινε με εξαιρετική προσοχή, έτσι που η περίμετρος της βάσης να εμφανίζει σχεδόν τέλεια οριζοντίωση, με μια απόκλιση μόνον δώδεκα χιλιοστών. Όμως, το έδαφος που φέρει τη βάση της πυραμίδας δεν ήταν τελείως ισοπεδωμένο, γιατί υπάρχει στο κέντρο του μία βραχώδης προεξοχή που χρησιμοποιήθηκε στην ίδια την κατασκευή.
Μετά την αρχική αυτή προετοιμασία του εδάφους, χαραζόταν στο χώρο της οικοδομής, όσο το δυνατόν ακριβέστερα, η τετράγωνη βάση της πυραμίδας, της οποίας κάθε πλευρά ήταν προσανατολισμένη προς ένα σημείο του ορίζοντα. Ενώ οι εργάτες και οι τεχνικοί χάραζαν στο έδαφος τη βάση του οικοδομήματος και ισοπέδωναν τη γη για τη θεμελίωσή του, άλλοι εργάτες ελατόμευαν τους ογκόλιθους που θα χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της πυραμίδας.
Όταν οι ογκόλιθοι έφθαναν στον προορισμό τους, άρχιζε η πραγματική κατασκευή της πυραμίδας.
Οι Φαραώ που ίδρυσαν τις πυραμίδες πέρασαν στην ιστορία ως τυρανίσκοι μονάρχες, που εκμεταλλεύθηκαν σκληρά το λαό τους για την προσωπική τους δόξα. Όσο και αν είναι δύσκολος ο προσδιορισμός του αριθμού των εργατών που απασχολήθηκε στην κατασκευή των πυραμίδων, υπολογίστηκε κατά προσέγγιση ότι 100.000 περίπου άνδρες το χρόνο χρησιμοποιήθηκαν επί είκοσι χρόνια για τη μεταφορά των ογκολίθων της πυραμίδας του Χέοπα. Στους χειρώνακτες αυτούς πρέπει να προστεθούν και οι ειδικευμένοι τεχνίτες που ασχολήθηκαν με την καθαυτό ανέγερση της πυραμίδας. Ο οικισμός που εντοπίστηκε εκεί πλησίον δείχνει να φιλοξένησε περίπου 4.000 άτομα.
***
Ο Φαραώ αποτελούσε στην πραγματικότητα ένα ζωντανό σημείο επαφής ανάμεσα στην κοινωνία των ανθρώπων και στις υπερφυσικές θείες δυνάμεις. Η θεϊκή παρουσία του ανάμεσα στους υπηκόους του δημιουργού σε μία ισορροπία μεταξύ ιστορίας και μύθου και βοηθούσε τους ανθρώπους να υπομένουν αγόγγυστα τα δεινά της ζωής, με την πεποίθηση ότι πέρα από τις καθημερινές θλίψεις τους συμμετείχαν στις υπέρτατες βουλές των θεών. Κάποτε όμως, όταν η δυστυχία έγινε αβάσταχτη, η ισορροπία αυτή ανατράπηκε από τις βίαιες και αιματηρές εξεγέρσεις.