Με ομόνοια και συνεργασία θα σταματήσει ο κατήφορος!

-  Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΣΟΥΡΗΣ,
Ομότ. Καθηγητής Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων

 Μιλώντας ο ιστορικός Πολύβιος για την Αθηναϊκή δημοκρατία λέει τα εξής χαρακτηριστικά: ο λαός των Αθηνών μοιάζει με τα ακυβέρνητα σκάφη. Όπως εκεί, από το φόβο του πελάγους και τις φουρτούνες, το πλήρωμα είναι ενωμένο και έχει την προσοχή του στον κυβερνήτη, και έτσι γίνεται με εξαιρετικό τρόπο αυτό που πρέπει, ενώ όταν αναθαρρήσουν, αρχίζουν να περιφρονούν τους προϊσταμένους και να στασιάζουν μεταξύ τους, αφού πια δεν έχουν την ίδια γνώμη όλοι για τα ίδια πράγματα. Τότε άλλοι προτιμούν να συνεχίσουν το ταξίδι και άλλοι πιέζουν τον κυβερνήτη να πιάσει κάποιο λιμάνι, και άλλοι πετάνε έξω τα σχοινιά για να δεθεί το καράβι στους κάβους και άλλοι προστάζουν να τα μαζέψουν, και γίνονται ένα αξιοθρήνητο θέαμα για όσους τα βλέπουν εξαιτίας της διαφοράς και της σύγκρουσης μεταξύ τους, αλλά και η ψυχολογία όσων βρίσκονται στο καράβι γίνεται επισφαλής. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον πολλές φορές γλυτώνουν από τα πιο επικίνδυνα πελάγη και τις χειρότερες φουρτούνες, ενώ ναυαγούν όταν βρίσκονται κοντά στη ξηρά και μέσα στο λιμάνι.
Το ίδιο πράγμα έχει συμβεί πολλές φορές με το Αθηναϊκό πολίτευμα. Δηλαδή, ενώ κάποτε μπορεί και αποφεύγει τις πιο σημαντικές και τις πιο φοβερές περιστάσεις, εξαιτίας της αρετής και του λαού και των ηγετών του, συμβαίνει μερικές φορές, όταν βρίσκεται σε ειρήνη που δεν κινδυνεύει από πουθενά, απερίσκεπτα και παράλογα να αποτυγχάνει. Και αυτό οφείλεται στο ότι «ὄχλος χειρίζει τὰ ὅλα κατὰ τὴν ἰδίαν ὁρμήν, ὁ μὲν ὀξύτητι καὶ πικρίᾳ διαφέρων, ὁ δὲ βίᾳ καὶ θυμῷ συμπεπαιδευμένος», δηλαδή ο όχλος σύμφωνα με τις διαθέσεις του χειρίζεται το καθετί, άλλοτε με οξύτητα και πικρία, και άλλοτε εκπαιδευμένος να ενεργεί με βία και με το θυμικό.
Συνοπτικά, μπροστά στους μεγάλους κινδύνους γλυτώνουν τα χειρότερα, επειδή συσπειρώνονται και έχουν ὁμόνοιαν (ὁμοῦ +νοῦς), δηλαδή η σκέψη όλων ταυτίζεται σε ένα και μοναδικό σκοπό, και υπακοή χωρίς γκρίνιες σε αυτόν που είναι υπεύθυνος, ενώ όταν παρέλθει ο κίνδυνος και βρίσκονται σε χαλαρότητα και ηρεμία, τότε εμφανίζεται η διχόνοια και η ανυπακοή, με αποτέλεσμα να ναυαγούν και να αποτυγχάνουν εκεί που ελάχιστα πρέπει, δηλαδή μέσα στο λιμάνι.
Φαίνεται ότι αυτό ταιριάζει απόλυτα με την ιστορία του έθνους μας και της πατρίδας μας. Μεγαλουργεί ό λαός μας μπροστά σε μέγιστους κινδύνους, όπως συνέβη στην πρόσφατη ιστορία μας από το 1821 και εντεύθεν, ενώ καταλήγει σε εθνικές καταστροφές, όταν καταλαμβάνεται από διχόνοια, ανυπακοή και εμφύλιο. Ας θυμηθούμε ενδεικτικά το έπος του 1821, τους πολέμους του 1912-1913, τη Μικρασιατική εκστρατεία και την άνευ προηγουμένου Μικρασιατική καταστροφή, τη μεγαλύτερη καταστροφή και συρρίκνωση του Ελληνισμού όλων των αιώνων, το έπος του 1940, τον εμφύλιο που επακολούθησε από το 1944 μέχρι το 1949, και την καταστροφή της Κύπρου με την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή από την Τουρκία.
Δυστυχώς, ενεργούμε ως έθνος σε αντίθεση με το «ὄλβιος ὅστις τῆς ἱστορίας ἔσχε μάθησιν». Δεν διδασκόμαστε από την ιστορία μας, πιθανώτατα επειδή δεν την γνωρίζουμε ή επειδή την αγνοούμε από υπεροψία και αλαζονεία! Δυστυχώς, η δοκησισοφία, δηλαδή να νομίζουμε ότι είμαστε σοφοί, ότι γνωρίζουμε κάτι, ενώ στην πραγματικότητα δεν το γνωρίζουμε, η ημιμάθεια και η «ὕβρις» με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου, είναι τα χειρότερα ελαττώματα, τα οποία, αν συνυπάρξουν με την προδοσία και την εθελοδουλεία σε έναν ηγέτη, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή όχι τόσο του ιδίου, όσο των αρχομένων.
Ο άκρατος λαϊκισμός που επικράτησε με τον Παπανδρεϊσμό και συνεχίζεται, που αποσκοπούσε στη νομή της εξουσίας με κάθε κόστος, ο μιμητισμός του λαϊκισμού από τη Νέα Δημοκρατία, και η αποκορύφωσή του με την αριστεροδεξιά κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ήταν αναπόφευκτο ότι θα οδηγούσε στην καταστροφή. Η πολιτική που ακολούθησαν οι προηγούμενες και η τωρινή κυβέρνηση σε σύμπραξη με τους Ευρωπαίους «εταίρους» και το ΔΝΤ, η οποία βασίστηκε καθ’ ολοκληρίαν και εξακολουθεί να εδράζεται στη βαρύτατη φορολογία και στην πρωτοφανή περικοπή μισθών και συντάξεων, ενώ παράλληλα τόσο το δημόσιο χρέος όσο και η ακρίβεια της ζωής αυξάνονται, οδήγησε στην εξαθλίωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι πια έχουν σχεδόν μηδενική εμπιστοσύνη στους πολιτικούς και το πολιτικό σύστημα.
Και η έλλειψη εμπιστοσύνης ενισχύεται μέρα με τη μέρα, όσο ο λαός βλέπει ότι, σε αντίθεση με τη δική του εξαθλίωση και φτωχοποίηση, οι κυβερνώντες συνεχίζουν να απολαμβάνουν τα προκλητικά προνόμιά τους, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όσο και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και οι βουλευτές, το «βόλεμα» των «ημετέρων» συνεχίζεται, οι στρατιές «συμβούλων» από συγγενείς και φίλους αυξάνονται και  πληθύνονται, και ο εμπαιγμός, η εξαπάτηση και τα ψέματα συνεχίζονται.
Μπροστά σε αυτά τα σοβαρότατα προβλήματα η Κυβέρνηση παραμυθιάζει τους πολίτες, οι οποίοι έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη τους στα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας, πελαγοδρομούν χωρίς πυξίδα από το ένα στο άλλο, για να απογοητεύονται κάθε φορά και να μην γνωρίζουν, τι να πράξουν, αφού διαπιστώσουν ότι οι προεκλογικές εξαγγελίες και υποσχέσεις είναι απλώς ένα απατηλό μέσο για την κατάκτηση και την νομή της εξουσίας.  
Σε μια ειρηνική περίοδο, από το 1981 μέχρι σήμερα, κατά την οποίαν έπρεπε το βάρος να δοθεί από τους πολιτικούς στην ανασυγκρότηση της χώρας και την ανάπτυξη, η δημαγωγία συνετέλεσε στην καταβαράθρωσή της. Από το «ο λαός στην εξουσία» και το «Τσοβόλα δώσ’ τα όλα», στα «Ζάππεια» και στο «λεφτά υπάρχουν» και στις «Θεσσαλονίκες» με το «σκίζουμε τα μνημόνια» και τα μεγάλα λόγια, φτάσαμε στο να ζητιανεύουμε από τους ξένους δανειστές κάθε λίγο και λιγάκι τη «δόση» μας, σαν να έχουμε καταντήσει «ναρκομανείς»!
Και οι φτωχοί γίνονται ακόμα φτωχότεροι, η ανάπτυξη γίνεται όνειρο θερινής νυκτός, τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν διαλυθεί, οι μισθοί έγιναν μισθοί πείνας, οι συντάξεις κινδυνεύουν να κυμαίνονται από 200 μέχρι 700 ευρώ, με συνέπεια η κατανάλωση να μειώνεται δραματικά χρόνο με τον χρόνο, οι αποταμιεύσεις εξαντλήθηκαν, τα όποια χρυσαφικά και κειμήλια είχαν οι πολίτες τα ξεπούλησαν για να πληρώσουν τους φόρους και για να επιβιώσουν, ενώ ο χρυσός καταλήγει στη Γερμανία, οι μισές ιδιωτικές επιχειρήσεις έκλεισαν και πολλές άλλες κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο, άλλες μεταφέρουν την έδρα τους σε γειτονικές χώρες για να μπορέσουν να επιβιώσουν, η φορολογία όλο και γίνεται πιο βαρειά και ασήκωτη, τα σπίτια κινδυνεύουν να περιέλθουν σε ξένα χέρια, η ανεργία βρίσκεται στα ύψη, ο πρωτογενής τομέας έχει διαλυθεί και εισάγουμε ακόμα και βασικά γεωργικά προϊόντα από το εξωτερικό, η παιδεία και η υγεία είναι υπό διάλυση, οι προσοντούχοι νέοι μας έφυγαν και φεύγουν για μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό κατά εκατοντάδες χιλιάδες, πράγμα που υπολογίζεται ότι κοστίζει στο κράτος μας περί τα 12 δισεκατομμύρια, η δημόσια περιουσία έχει υποθηκευτεί για τα επόμενα 99 χρόνια και η ψυχολογία βρίσκεται στο ναδίρ.
Τώρα είναι  η ώρα που απαιτείται ομόνοια και συνεργασία από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, που θα πρέπει να θέσουν ένα σκοπό και μόνον, τη σωτηρία της χώρας και την έξοδο από την εξαθλίωση και τον κατήφορο, με μια συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους και τις συνδικαλιστικές ενώσεις, ώστε να υπάρξει, αφ’ ενός, ένα ρεαλιστικό σχέδιο για ανασυγκρότηση της χώρας με έμφαση στον πρωτογενή τομέα και τις επενδύσεις στη βιομηχανία και, αφ’ ετέρου, κοινωνική ειρήνη και συλλογική προσπάθεια για έξοδο από την κρίση, ώστε σταδιακά να επιτευχθεί ο στόχος της πολιτικής οργάνωσης που δεν είναι άλλος από το εὖ ζῆν, όχι μόνον το ζῆν, που αυτή τη στιγμή ούτε αυτό εξασφαλίζεται από το κράτος, το οποίον είναι στοιχειώδης υποχρέωσή του.
Προϋπόθεση, ωστόσο, για να γίνει αυτό είναι η ριζική αλλαγή νοοτροπίας τόσο από τους κυβερνώντες και τα πολιτικά κόμματα, όσο και από τους πολίτες. Αν θέλουμε την αναγέννηση του έθνους μας και του λαού μας, ο κυριότερος δρόμος είναι η υψηλοτάτης στάθμης παιδεία και η ενθάρρυνση της αριστείας. Παιδεία όμως που να εδράζεται σε αξίες, τις διαχρονικές αξίες του χριστιανισμού και του ελληνισμού, και όχι στις ιδεοληψίες είτε της δεξιάς είτε της αριστεράς είτε σε ξενόφερτες. Παράλληλα απαιτείται μείωση της φορολογίας με κάθε δυνατό τρόπο, δραστική εξάλειψη της κρατικής σπατάλης, ενθάρρυνση νέων καινοτόμων επιχειρήσεων, έμφαση στην πρωτογενή παραγωγή (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, μεταποίηση, κ.ά.), επιβράβευση όσων επιχειρήσεων έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό και αύξηση των εξαγωγών και ίδρυση ερευνητικών κέντρων διαφόρων ειδικοτήτων για προσέλκυση των πιο προσοντούχων νέων μας που έχουν μεταναστεύσει ή που ετοιμάζονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό.
Η ανάπτυξη δεν πρόκειται, βέβαια, να έρθει την επαύριον όλων αυτών των μέτρων. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή, φιλοπονία, υπευθυνότητα, αυστηρός έλεγχος όπου απαιτείται, αξιοκρατία, οργάνωση και πειθαρχία. Λίγα λόγια και πολλή δουλειά, και όχι άλλα ψέματα.