Στον «απόηχο» του εθνικού ατυχήματος…

Τώρα που πέρασε ο «κουρνιαχτός» απ’ το συνταρακτικό ατύχημα με την Πόρσε, ας επιχειρήσουμε μια ψύχραιμη και καθαρή ανάλυσή του, μακριά από δακρύβρεχτες αφηγήσεις και θέσεις.
Και, πρώτα – πρώτα να εξηγήσουμε ότι και άλλα παρόμοια ατυχήματα έχουν γίνει ανά την Ελλάδα, αλλά δεν έτυχαν αυτής της δημοσιότητας, γιατί δεν υπήρχε η κάμερα της εθνικής οδού να τα καταγράψει, ούτε κάποιος υπάλληλος, κατά πως φαίνεται, που πούλησε την εικόνα στα κανάλια.
Και, ο δυστυχής πατέρας, είδε το φριχτό θάνατο του γιου του κατευθείαν από την τηλεόραση, χωρίς καμιά προειδοποίηση από τις αρχές. Γιατί, πέρα από τις δεδομένες ευθύνες του, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, είναι ανεπίτρεπτο, να παθαίνει ένα τέτοιο σοκ…
Κι άλλα, λοιπόν, ατυχήματα έχουν γίνει από «ανώνυμους», και με 1000ράκια οδηγούς, τα οποία, αν είναι και κακοσυντηρημένα, σκοτώνουν πιο εύκολα και πολλούς, γιατί πιο δύσκολα «κυβερνώνται», και πιο εύκολα μπαίνουν στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, παίρνουν φωτιά, κλπ. Και, δεν χρειάζεται η ταχύτητα των 200 χιλ/τρων, για να φέρει την καταστροφή, όπως θα δούμε παρακάτω, φτάνει αυτή των 130… Η διαφορά εδώ, είναι το όπλο –γιατί, ναι το αυτ/το είναι ένα άριστο μέσο μεταφοράς, αλλά ένα φονικότατο όπλο στα χέρια ανίδεων και επιθετικών οδηγών- που ήταν επώνυμο και ταχύτερο (στην Ευρώπη υπάρχουν όρια ανάλογα με τον κυβισμό του αυτ/του).
Δεν πρόκειται, εδώ για ένα τροχαίο εξ αμελείας, αλλά για «έγκλημα εκ προμελέτης», την οποία προετοίμασε ο πατέρας και εκτέλεσε ο γιος… Γιατί, πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί η παράδοση σε έναν 23χρονο ενός τέτοιου ακριβού και γρήγορου αυτ/του, με την αίσθηση του απόλυτου κυρίαρχου του δρόμου και του αλώβητου, με πλήρη περιφρόνηση των δικαιωμάτων των άλλων στην κυκλοφορία και μηδαμινή συναίσθηση του κινδύνου, ακόμη και για τον ίδιο; Και μια σημείωση: Υπάρχει μεγάλη συνάφεια μεταξύ της ψυχολογικής κατάστασης του οδηγού και του αποτελέσματος (το ατύχημα το «γλυτώνει» όποιος έχει «καθαρό» μυαλό…).
Οι πιο πολλοί θάνατοι νέων οδηγών είναι στις ηλικίες 18-25, γι’ αυτό και οι ασφαλιστικές εταιρίες έχουν αυξημένα ασφάλιστρα σ’ αυτές. Στην ανωριμότητα αυτή και την επιθετικότητα των νεαρών, εδώ, προστέθηκε και η εγωκεντρική αντίληψη «εγώ, με τέτοιο αυτοκίνητο, δεν παθαίνω τίποτε!».
Στις περισσότερες πολιτείες της Αμερικής και της Ευρώπης, παρ’ όλους τους άνετους δρόμους, οι επιτρεπόμενες ταχύτητες, δεν ξεπερνούν τα 110-120 χιλ/τρα (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις). Σε έπιασε ο τροχονόμος, σε έφαγε το «μαύρο φίδι», πέρα απ’ το τσουχτερό πρόστιμο, που πληρώνεις επιτόπου, αν είναι υπερβολική η ταχύτητα, σε κατεβάζει απ’ το αυτ/το και πας με τα πόδια… Κι αυτό, γιατί, μετά τα 100, το αυτ/το ελέγχεται δύσκολα. Και το αυτ/το θέλει μεγάλη απόσταση να σταματήσει, πολύ μεγάλη, ασύγκριτα μεγαλύτερη απ’ αυτή που πιστεύει ο μέσος οδηγός. Η απόσταση αυτή μεγαλώνει πολύ, όσο ανεβαίνει η ταχύτητα. Το φρενάρισμα, που απαιτείται (για να απορροφηθεί η ορμή), δεν πάει αναλογικά με την ταχύτητα. Για παράδειγμα, αν με 50 χλμ. το αυτ/το θέλει 10 μ. να σταματήσει, με 100 θέλει 40! Τετραπλασιάζεται η απόσταση! Κι αυτό, γιατί με τους νόμους της φυσικής, πάει δύο στο τετράγωνο! Κι έτσι θέλει με 200 χιλ/τρα, 160 μέτρα! Τεράστια απόσταση (για όποιον δεν έχει καλή αίσθηση των μέτρων, τα 100 μ. είναι 6 αστικά λεωφορεία!).
Αυτά από το Πανεπιστήμιο του Ιλιννόις της Αμερικής, που είναι το μοναδικό στον κόσμο που έχει έδρα Τροχαίας. Που μας λέει ότι εκτός από την απόσταση αυτή (το φρενάρισμα), χρειάζεται κι άλλη, που είναι η απόσταση αντίδρασης, μέχρι να σηκώσει το ποδαράκι του ο οδηγός, απ’ τη στιγμή που θα αντιληφθεί τον κίνδυνο, απ’ το γκάζι στο φρένο και οι σιαγόνες θα φρενάρουν τον τροχό. Αυτή η αντίδραση για τον μέσο οδηγό είναι 1’’ (μέχρι να πεις 1001 αργά). Σ’αυτό το χρόνο, όμως, το αυτ/το που τρέχει με 100, θέλει 27 μ. ακριβώς (100.000 μ. : 3.600’’). Σύνολο ακινητοποίησης του αυτ/του 40 μ. + 27 μ. = 67 μ., γι’ αυτόν που τρέχει με 100! Απόσταση λίγο – πολύ ίδια για όλα τα αυτ/τα, μικρά και μεγάλα, φτηνά ή ακριβά, 5-6 μ., αν κερδίζει κάποιος στο φρενάρισμα με καλό αυτ/το. Μια ματιά στα περιοδικά αυτ/των, θα πείσει και τον πιο κακόπιστο για του λόγου το αληθές και θα άρει και την τελευταία ψευδαίσθηση ότι «το καλό αυτ/το κοκκαλώνει αμέσως»…
Στο «εθνικό» μας ατύχημα, αν η ταχύτητα ήταν 200 χλμ., χρειάζονταν συνολικά 160 + 54 = 210 μ., να σταματήσει η Πόρσε. Κι αν, το αυτοκίνητο, μόλις έφυγε από το δρόμο, λόγω κατηφόρας, φρενάριζε (είχε επαφή με το οδόστρωμα) και δεν… πετούσε… Ναι, ας το έχουν υπόψη τους οι νεαροί, που τρέχουν, ότι με τέτοιες συνθήκες, το αυτ/το πετάει!
Ο μέσος οδηγός, για να έχει τον έλεγχο και τις σωστές αντιδράσεις, σε ένα αυτ/το, πρέπει αυτό να μη ξεπερνά τα 100-120 χιλ/τρα. Και αυτό, λόγω περιορισμένων ικανοτήτων του εγκεφάλου μας. Αυτό, είναι αποδεδειγμένο απ’ το Πανεπιστήμιο που λέγαμε. Μέχρι, αυτή την ταχύτητα ο ανθρώπινος εγκέφαλος, έχει καλή αίσθηση του περιβάλλοντος και μπορεί να αντιδράσει σωστά. Και, εδώ, μένουμε με την απορία. Αφού η ταχύτητα παίζει τέτοιο ρόλο, σε ποια σχολή οδηγών και σε ποιο σχολείο, διδάσκονται οι φυσικοί νόμοι της και η επικινδυνότητά της…
Στην περίπτωσή μας κατά πως φαίνεται, την υπερβολική ταχύτητα των 200, ίσως και πιο πάνω μ., την είχε μέσα πιο πριν και δεν κατάλαβε καν πότε έφυγε από το δρόμο… Γι’ αυτό και καρφώθηκε σαν βολίδα, πριν προλάβει να αντιδράσει…
Και, βέβαια, και το μικρό σαραβαλάκι του «Ελληνάρα» οδηγού, που πάει με 130 χιλ/τρα στην εθνική, σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα θα έχει (όπου το όριο είναι 90 χλμ.)… Από μια ταχύτητα και πάνω, τα αποτελέσματα είναι απλά καταστροφικά, στην πιο μεγάλη διαλυτικά…
Πριν λίγο καιρό στη Γερμανία, μέσα στην πόλη, σε κατοικημένη περιοχή, ένας νεαρός που έτρεχε με 160, σκότωσε ένα πεζό. Συνελήφθη, του αφαιρέθηκε επί τόπου το δίπλωμα και δικάστηκε ισόβια! Εκεί οι «βάρβαροι» Γερμαναράδες το θεωρούν, με τη νομοθεσία τους κακούργημα τέτοιο αδίκημα! Εμείς εδώ, πλημέλλημα (μεσαίας κατηγορίας) και εξ’ αμελείας… (με ελάχιστες εξαιρέσεις, με τελευταία ρύθμιση, όπου, όμως και πάλι πρέπει ν’ αποδειχτεί ενδεχόμενος δόλος, να έχεις «σκοτώσει πολλούς» κλπ.). Ύστερα από 5-6 χρόνια και, αφού τελεσιδικήσουν τα δικαστήρια, το πολύ – πολύ να εισπράξει κάποιος 5 χρόνια φυλάκιση (και μη φοβάστε τη λέξη, δε σημαίνει ούτε μέρα φυλακή, γιατί είναι μετατρέψιμη σε χρήμα ή με αναστολή). Τόσο πολύ πολιτισμό εμείς, σε αντίθεση με τους «ναζί»… Γι’ αυτό και δεν πέρασαν πολλά χρόνια, που στην Αθήνα ένας νεαρός, με Πόρσε πάλι, είχε κάνει παρόμοιο ατύχημα, συνελήφθη, αφέθηκε ελεύθερος, δεν του πήρε κανείς το δίπλωμα, ορίστηκε δικάσιμος και μέχρι να γίνει το δικαστήριο, ξανάκανε το ίδιο ατύχημα! Σημειώνεται εδώ, ότι η Τροχαία δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά, πρέπει να εφαρμόσει τους νόμους, που ψηφίζουν οι βουλευτές (και ετοιμάζουν τα Υπουργεία).
Ο αιχμηρός, αλλά αληθινός Ιαβέρης, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Είπε ότι οι Έλληνες οδηγοί είναι οι χειρότεροι στον κόσμο, στην οδηγική συμπεριφορά και ξεκληρίζονται στους δρόμους. (Τα τελευταία 50 χρόνια της αυτοκινητοποίησης, έχουμε 100.000 περίπου νεκρούς, 200.000 σοβαρά τραυματίες –οι μισοί στα καροτσάκια- και –κρατηθείτε- 1.000.000 ελαφρά… Σε 20-30 χρόνια, αν πάει έτσι η κατάσταση, θα εχουμε ένα θύμα σε κάθε σπίτι!)… Η μόνη του υπερβολή είναι, ότι χειρότερες χώρες από μας είναι, με στοιχεία του Ο.Α.Σ.Α., μόνο η Ουρουγουάη και το Κονγκό!
Στη 10ετία του ’70 οι Άγγλοι, μόλις είδαν τα τροχαία να αυξάνονται επικίνδυνα, το θέμα το πήρε πάνω του ο Πρωθυπουργός (κι όχι 5-6 συναρμόδια Υπουργεία, όπως εδώ, που ερίζουν για τις αρμοδιότητες…). Βγήκε στην τηλεόραση και είπε «από αύριο εφαρμόζουμε αυστηρά μέτρα, γιατί, ούτε στον πόλεμο δεν είχαμε τόσα θύματα». Και έκανε τροχαία αυστηρότατη, κυκλοφοριακή αγωγή, απ’ το νηπιαγωγείο ακόμη, σύστημα απόκτησης διπλώματος αυστηρότατο, επιτροπή σε κάθε μεγάλο τροχαίο, με πόρισμα για το τι φταίει. Φταίει ο οδηγός, θα του πάρουμε το δίπλωμα επιτόπου και θα πάει φυλακή, φταίει ο δρόμος, ο υπουργός δημ. Έργων πρέπει την επομένη να τον φτιάξει, μέχρι και ψυχολόγος πάει επί τόπου, για να εξηγήσει όσα δεν εξηγούνται με τους νόμους της φυσικής και να πάρει μέτρα (να βγάλει εκτός κυκλοφορίας τον ψυχασθενή, σε αντίθεση με μας τους «προοδευτικούς», που επικρατεί χαώδης κατάσταση…).
Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε στο ίντερνετ η εμπειρία ενός Έλληνα, που ζει στην Αγγλία. Τον έπιασαν για υπερβολική ταχύτητα 59 μιλίων (ναι, 80 χλμ.) και του έδωσαν δύο επιλογές. Η πρώτη να πληρώσει το πρόστιμο και η δεύτερη να περάσει σεμινάριο, 4 ωρών, από την τροχαία, για το ρόλο της ταχύτητας. Προτίμησε το δεύτερο και συνειδητοποίησε την επικινδυνότητα της ταχύτητας, γι’ αυτό και είναι ευγνώμων, όπως είπε, προς το Κράτος (Σημείωση: Η Αγγλία είναι η 2η χώρα στον κόσμο, στην οδική ασφάλεια).
Μήπως για τον Πρωθυπουργό μας είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνει κάτι καλό και σημαντικό, αφού πρόκειται για θέμα ζωής και θανάτου; Αλλιώς, δεν φαίνεται να υπάρχει ελπίδα… Θα την πάθουμε σαν τα οικονομικά μας… Με την ίδια πρακτική, προσπαθούμε να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα… Ίσως, μετά από 20-30 χρόνια και αφού αλλάξει η νοοτροπία αρχόντων και αρχομένων…

Υ.Γ.: Παρόμοιο κείμενο είχε γράψει ο υποφαινόμενος, εδώ και 20 χρόνια, όταν υπηρετούσε στην Τροχαία (με τα αρχικά τότε για… τον φόβο των Ιουδαίων). Εύχεται να μη γράψει το ίδιο, μετά από άλλα 20 (αν τότε ζει…).

* Ο Νίκος Μπούγιας είναι πρώην αξιωματικός της Τροχαίας, υπεύθυνος για την κυκλοφοριακή αγωγή τότε και τώρα συνεργάτης της INTERAMERICAN για το ίδιο θέμα.