Ο Χαρ. Μουτσόπουλος και το πάθος του για την αριστεία…

Η Ακαδημία Αθηνών, πριν λίγες μέρες, εξέλεξε τον συμπατριώτη μας καθηγητή της Ιατρικής Χαράλαμπο Μουτσόπουλο ως τακτικό μέλος της στην έδρα "Ιατρικές Επιστήμες - Ανοσολογία", στην Τάξη των Θετικών Επιστημών.
Σε ανακοίνωση που εξέδωκε το Ανώτατο Πνευματικό Ίδρυμα της χώρας αναφέρεται ότι "ο Χαράλαμπος Μουτσόπουλος με το ερευνητικό, διδακτικό και συγγραφικό του έργο στην Ελλάδα και την προσφορά του στη χώρα μας, συγκαταλέγεται αβίαστα στους πρωτοπόρους στο αντικείμενο της Ανοσολογίας, με ηγετικά προσόντα, διεθνή ακτινοβολία και καταξίωση".
Πρόκειται για μια εκλογή που τιμά πρώτα τον ίδιο το Χαράλαμπο Μουτσόπουλο, τιμά την Ήπειρο, τιμά το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων από το οποίο ξεκίνησε τη λαμπρή επιστημονική του σταδιοδρομία, τιμά τέλος την ίδια την Ακαδημία Αθηνών. Τούτο το τελευταίο θα ήθελα να το επισημάνω ιδιαίτερα. Και αυτό γιατί το Ανώτατο αυτό Πνευματικό Ίδρυμα της χώρας μας δε διακρίθηκε για επιλογές αντάξιες του ρόλου που κλήθηκε να διαδραματίσει από τον Ιδρυτή του, Βορειοηπειρώτη από τη Μοσχόπολη, Σίμωνα Σίνα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο ρόλο που η Ακαδημία Αθηνών διαδραμάτισε κατά τα δίσεχτα για την πατρίδα μας – και το Λαό της – χρόνια της δικτατορίας. Αναφέρομαι και σε χρόνια παλιότερα τότε που απέκλειε από τους κόλπους της – στον τομέα της Λογοτεχνίας – τον Άγγελο Σικελιανό, και τον Νίκο Καζαντζάκη, ενώ έκανε ακαδημαϊκό το Γεώργιο Αθανασιάδη Νόβα, και, στη συνέχεια, τους νομπελίστες – διεθνώς καταξιωμένους – ποιητές, Γεώργιο Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη, και από το χώρο της Μουσικής το Μίκη Θεοδωράκη και το Μάνο Χατζιδάκη.
Τα τελευταία όμως χρόνια – είναι αλήθεια – άνοιξε τις πόρτες της σε αναγνωρισμένους, με διεθνή προβολή επιστήμονες, όπως είναι ο Βορειοηπειρώτης την καταγωγή, εκ πατρός, Δημήτριος Νανόπουλος, διακεκριμένος Έλληνας θεωρητικός φυσικός, και πρόσφατα ο Χαράλαμπος Μουτσόπουλος.
"Μακρά Πορεία" ακολούθησε στη ζωή του, όπως ο ίδιος επισημαίνει, σε ένα από τα πρόσφατα βιβλία του, μέχρις ότου φτάσει στο σημείο σήμερα να θεωρείται καύχημα της Ιατρικής Επιστήμης στον τόπο μας, να έχει "διεθνή ακτινοβολία και καταξίωση", όπως τονίζει στην ανακοίνωσή της η Ακαδημία Αθηνών, που τον ενέταξε στους κόλπους της, εκλέγοντάς τον ως τακτικό μέλος στον τομέα των Ιατρικών Επιστημών.
Αυτή η πορεία αρχίζει από τους κόλπους της οικογένειας – μιας Γιαννιώτικης μεσοαστικής οικογένειας – που του έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσει, με τα μέτρα της εποχής εκείνης, μια άριστη παιδεία, και να είναι παντού και πάντοτε πρώτος.
Και δίπλα στην οικογένεια στάθηκε, συμπαραστάτης και βοηθός του, στο σκληρό μόχθο και στη συνεχή προσπάθεια, το Σχολείο.  Ευτύχησε ο Χαράλαμπος Μουτσόπουλος να είναι μαθητής της γεραράς Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων σε μια εποχή που συνέχιζε ακόμα μια λαμπρή παράδοση εκατόν πενήντα και πλέον ετών, και τροφοδοτούσε με άριστους απόφοιτους τις ανώτατες Σχολές, και την ελληνική κοινωνία με λαμπρούς επιστήμονες. Άνοιξε, έτσι, γι’ αυτόν διάπλατα ο δρόμος για να πραγματοποιήσει το μεγάλο όνειρό του, να γίνει φοιτητής της Ιατρικής Σχολής. Ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια εκδηλώθηκε, σε βαθμό που προκαλούσε το θαυμασμό στους καθηγητές του και στους συμφοιτητές του, το ερευνητικό του ταλέντο, και ένιωθε ιδιαίτερη ικανοποίηση καθώς αποκτούσε, ολοένα και περισσότερο, την ικανότητα να στήνει πειράματα και να συγγράφει επιστημονικές εργασίες, προσόντα που του επέτρεψαν να αποφοιτήσει από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με το βαθμό "άριστα", να συντάξει, σε σύντομο χρονικό διάστημα τη διδακτορική του διατριβή, να ανακηρυχθεί διδάκτορας, με το βαθμό "άριστα", με αποτέλεσμα να ανοίξει διάπλατα ο δρόμος για τη μεγάλη και αρκετά φιλόξενη για Έλληνες επιστήμονες χώρα, την Αμερική, όπου βρέθηκε κοντά σε διαπρεπείς επιστήμονες, σε αξιοθαύμαστα ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα υγείας. Μέσα σε ένα τέτοιο υπέροχο επιστημονικό και ερευνητικό περιβάλλον, έπαιρνε, κάθε τόσο, τα ανάλογα μηνύματα που του επέτρεψαν να εξελιχθεί σε ένα άριστο ερευνητή επιστήμονα και να αναλάβει θέσεις ηγετικές στον ερευνητικό τομέα.
Και αυτό το πέτυχε γιατί ήταν διάχυτο μέσα του το πάθος για την αριστεία. Το δρόμο της αριστείας ακολούθησε ο ίδιος κατά τη μακρόχρονη πορεία της επιστημονικής του σταδιοδρομίας. Το δρόμο της αριστείας – με παράδειγμα τον εαυτό του – υπέδειξε και στους μαθητές του. Το δρόμο της αριστείας θεώρησε ως την απαραίτητη προϋπόθεση για την ουσιαστική καλλιέργεια της επιστήμης, για την εξέλιξη και την πρόοδο της κοινωνικής ζωής. Αυτός ο δρόμος του εξασφάλιζε μια λαμπρή επιστημονική σταδιοδρομία στα πιο αξιόλογα Πανεπιστήμια πέρα από τον Ατλαντικό. Δεν ήταν όμως αυτό το όνειρό του, ούτε ήταν αυτή η επιδίωξή του, η οποία κεντριζόταν, συχνά, από δελεαστικές προτάσεις.
Ήταν ο Χαράλαμπος Μουτσόπουλος ένας περιπλανωμένος Οδυσσέας, που, στο μέσο της "μακράς πορείας" του, στην Αμερική, "πλούσιος με όσα κέρδισε" μέχρι τότε, "έτσι σοφός που έγινε με τόση πείρα", είχε βάλει σαν στόχο το γυρισμό "στην Ιθάκη", γιατί το "νόστιμον ήμαρ" είχε φωλιάσει βαθιά μες στην ψυχή του. Και η μεγάλη στιγμή την οποία εναγώνια περίμενε, έφτασε με την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και την εκλογή του στην έδρα της Παθολογίας, με την οποία άρχισαν τα χρόνια της Πανεπιστημιακής του σταδιοδρομίας, χρόνια σκληρής δουλειάς, πρώτα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και, στη συνέχεια, της Αθήνας, κατά τα οποία μπόρεσε να αποδώσει στη χώρα που μεγάλωσε και σπούδασε αυτά που είχε αποκομίσει κατά τη "μακρά πορεία" της ζωής του.
Ανεξάντλητο το επιστημονικό – συγγραφικό του έργο, πλούσια και πρωτοποριακή η ερευνητική του προσπάθεια, αναγνωρισμένη η διδακτική προσφορά του, από το μεγάλο αριθμό των μαθητών του, πολλοί από τους οποίους διαπρέπουν σήμερα σε επίζηλες ακαδημαϊκές θέσεις. Ακαδημαϊκές και διοικητικές θέσεις, συμμετοχή σε επιστημονικές εταιρείες, διευθυντής και κριτής σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, οργανωτής διεθνών συνεδρίων, επιστημονικές διακρίσεις, κοινωνική προσφορά και αναγνώριση διεθνής στον ευαίσθητο τομέα της υγείας, με παράλληλη συγγραφική δράση και αρθογραφία γύρω από βασικά θέματα που απασχολούν τη σημερινή κοινωνία, και μαζί μ’ αυτά η πλήρης συναίσθηση της πολιτικής ευθύνης. Όλα αυτά αναδεικνύουν το Χαράλαμπο Μουτσόπουλο ένα γνήσιο επιστήμονα που δε διστάζει, χρόνια τώρα, να σηκώνει το κοινωνικό και πολιτικό βάρος της επιστήμης την οποία κλήθηκε να υπηρετήσει, προσηλωμένος στις αρχές που η επιστήμη πρεσβεύει, ή, αν θέλετε καλύτερα στις αρχές που ορίζει ο όρκος του Ιπποκράτη για τους γιατρούς – επιστήμονες "να χρησιμοποιούν τη γνώση τους για το καλό της ανθρωπότητας".
Τέτοιας λογής ποιότητα αναγνώρισε στο πρόσωπο και στο έργο του Χαράλαμπου Μουτσόπουλου η Ακαδημία Αθηνών και προχώρησε στην επάξια εκλογή του ως Ακαδημαϊκού στην τάξη των Θετικών Επιστημών, γεμίζοντας από χαρά και ικανοποίηση όλους όσοι είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε το έργο και την προσφορά του.
Έργο και προσφορά που συνοψίζονται στη φωνή του για μια ουσιαστική καλλιέργεια της αριστείας στο δημόσιο βίο της χώρας μας και στην εξασφάλιση ενός αξιοκρατικού περιβάλλοντος σε όλους τους ευαίσθητους τομείς της ζωής μας. Είμαστε βέβαιοι ότι η ίδια φωνή θα συνεχίσει να ακούγεται, εξίσου γνήσια, το ίδιο καθαρή, όπως μέχρι τώρα, και από τη νέα του υψηλή θέση, και την οποία όλοι έχουμε χρέος να την αφουγκραζόμαστε, και να γίνει και δική μας φωνή, καθώς, όπως λέει ο ποιητής μας, "δεν έχουμε άλλο σκαλί να κατρακυλήσουμε πιο βαθιά στου κακού τη σκάλα", και πριν ακόμα η παρακμή και η αποσύνθεση της πολιτείας να πάρουν εκρηκτικές και μη επιδεχόμενες ανατροπή διαστάσεις.        

ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ