ΙΟΝΙΑ ΟΔΟΣ: Από την ψήφιση της σύμβασης ως την ολοκλήρωσή της…

Η ιστορία της Ιονίας Οδού έχει την αφετηρία της αρκετά χρόνια πίσω. Η έντονη επιθυμία των κατοίκων της Δυτικής Ελλάδας, συνεχής και αναμενόμενη άλλωστε, η πίεση που ασκούσε η κατασκευή της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η δημιουργία ενός νέου διεθνούς αυτοκινητοδρόμου θα διέτρεχε περιοχές με υστέρηση στους οικονομικούς δείκτες ανάπτυξης, έκαμψαν, τελικώς, αρνήσεις, αντιρρήσεις, αμφιθυμίες, αναστολές, υπολογισμούς και παντοειδείς σκοπιμότητες που καθυστέρησαν το έργο.
Από το 2001, χρονιά κατά την οποία σχεδιάστηκε η διαδικασία ανάθεσης της Ιονίας Οδού με σύμβαση παραχώρησης (2007) πέρασαν έξι χρόνια, ενώ για την κατασκευή της χρειάστηκαν άλλα δέκα χρόνια (2007-2017). Στο χρονικό αυτό διάστημα έγιναν πέντε εκλογικές αναμετρήσεις. Από αυτές προέκυψαν επτά κυβερνήσεις, η σύνθεση των οποίων κάλυψε ολόκληρο, σχεδόν, το πολιτικό φάσμα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δεν έδωσαν θετική ψήφο στην σύμβαση παραχώρησης!
Με την παράδοση του τμήματος Καμπή Άρτας – Πέρδικα Ιωαννίνων και την οσονούπω ολοκλήρωση της Ιονίας Οδού έκρινα σκόπιμο να δώσω στη δημοσιότητα την τοποθέτησή μου στην Ολομέλεια της Βουλής την ημέρα που η σύμβαση παραχώρησης καθίστατο νόμος του κράτους (27.3.2007). Το κείμενο της ομιλίας, που νομίζω πως εξακολουθεί να έχει ενδιαφέρον, είναι το ακόλουθο:
* * *
«Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Ο Δυτικός Οδικός Άξονας ή Ιονία Οδός αποτελεί βασικό και αναπόσπαστο τμήμα του στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης των συγκοινωνιακών υποδομών της χώρας μας. Σύμφωνα με όλες τις μελέτες σκοπιμότητας το έργο αυτό παρουσιάζει τεράστιο περιφερειακό και εθνικό ενδιαφέρον.
Μέσω του συγκεκριμένου έργου οι Περιφέρειες της Δυτικής Ελλάδας και όχι μόνο η Ήπειρος, περιοχές με υστέρηση στους οικονομικούς δείκτες ανάπτυξης, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αλλά και σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες εντάσσονται πλέον στον εθνικό σχεδιασμό από διαφορετική αφετηρία και στη βάση νέων δεδομένων και στρατηγικής.
Οι δυνατότητες και οι ρόλοι που προδιαγράφονται για τις συγκεκριμένες περιοχές με την κατασκευή της Ιόνιας Οδού είναι βέβαιο ότι θα ενεργοποιήσουν θετικά το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων σε όφελος των ιδίων και κυρίως σε όφελος της χώρας.
Στα χρόνια που προηγήθηκαν οι φορείς της περιοχής, με πρωταγωνιστή το TEE (Τμήμα Ηπείρου), δεν περιορίστηκαν απλά και μόνο στο να εκφράζουν σθεναρώς και συνεχώς την αναγκαιότητα της κατασκευής του έργου, αλλά κυρίως στο να καταθέτουν συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε η Ιονία Οδός να αποτελέσει ένα πραγματικά ολοκληρωμένο αναπτυξιακό έργο και να μη μετατραπεί απλά και μόνο σε μία οδό γρήγορης και εύκολης μετακίνησης προϊόντων και επιβατών στη διεύθυνση βορρά-νότου και το αντίθετο.
Οι βασικές προτάσεις, που οι φορείς έχουν εκφράσει διαχρονικά προς αυτή την κατεύθυνση και οι οποίες στη συνέχεια αποτέλεσαν αποφάσεις συνεδρίων και ημερίδων με θέμα την Ιονία Οδό, θα μπορούσαν να συνοψισθούν στα εξής σημεία, όπως αυτά αποτυπώνονται και στο τελευταίο έγγραφο του TEE (Τμήμα Ηπείρου):
1. Κατασκευή αυτοκινητόδρομου για τη σύνδεση της Πρέβεζας με την Ιονία Οδό στο ύψος της Φιλιππιάδας, σύνδεση που πέρα από την αυτονόητη σημασία της καθίσταται επιβεβλημένη για τη γρήγορη και απρόσκοπτη μετακίνηση από τα αστικά κέντρα της Ηπείρου προς το αεροδρόμιο του Ακτίου.
2. Σύνδεση της υποθαλάσσιας σήραγγας του Ακτίου με την Ιονία Οδό στο ύψος της Αμβρακίας λίμνης με οδικό δίκτυο υψηλών προδιαγραφών, καθώς επίσης σύνδεση της Λευκάδας με το Άκτιο και κατά προέκταση με την Ιονία Οδό.
3. Ουσιαστική βελτίωση των χαρακτηριστικών της παραλιακής οδού Πρέβεζας - Ηγουμενίτσας, ώστε να αποτελέσει ένα σύγχρονο οδικό δίκτυο, που θα συνεισφέρει στην ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής.
Η επισήμανση αυτή γίνεται για να υπάρξει σαφής δέσμευση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιά ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας ότι η υλοποίηση των συγκεκριμένων έργων εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Και τούτο γιατί με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι σε απάντηση του κ. Υπουργού στο κοινό υπόμνημα των πέντε Νομαρχών (Πρέβεζας, Θεσπρωτίας, Λευκάδας, Κέρκυρας και Αιτωλοακαρνανίας) τα έργα αυτά δεν έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα χρηματοδότησης.
Όμως τα συγκεκριμένα έργα είναι εξίσου σημαντικά με την Ιονία Οδό, λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία και είναι αναμφισβήτητη η αναγκαιότητα της κατασκευής τους για την ανάπτυξη της περιοχής. Η δέσμευση του κ. Σουφλιά για την ολοκλήρωση των μελετών και για την από τώρα ένταξή τους σε συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Δ' ΚΠΣ θέλω να πιστεύω ότι είναι αυτονόητη και επιβεβλημένη.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Δύο ακόμα παρατηρήσεις για τη σύμβαση παραχώρησης την οποία καλούμαστε να κυρώσουμε σήμερα. Η πρώτη παρατήρηση αναφέρεται στη ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν σε ανταγωνιστικά έργα της Ιονίας Οδού, η κατασκευή ή λειτουργία των οποίων ενδέχεται να επηρεάσει την κυκλοφορία και τα έσοδα του συγκεκριμένου έργου. Ενώ, λοιπόν, στην αιτιολογική έκθεση αλλά και στις διατάξεις του σχεδίου νόμου από τα ανταγωνιστικά έργα εξαιρείται ρητώς μεταξύ των άλλων το «Σιδηροδρομικό Δίκτυο Αθήνα - Ειδομένη», δεν γίνεται καμιά αναφορά στο υπό μελέτη σιδηροδρομικό δίκτυο «Αντίρριο - Ιωάννινα» και «Ηγουμενίτσα - Καλαμπάκα». Προκύπτει, επομένως, η αναγκαιότητα απόλυτης και σαφούς δέσμευσης του κ. Υπουργού ότι τα συγκεκριμένα σιδηροδρομικά έργα δεν εμπεριέχονται στην έννοια των ανταγωνιστικών έργων της Ιονίας Οδού και άρα ο παραχωρησιούχος δεν έχει δικαίωμα να εκφράσει τις ενστάσεις του ή να προσφύγει στη διαιτησία για να αποτρέψει την κατασκευή τους. Εάν δεν συμβεί αυτό τότε ουδείς μπορεί να πεισθεί ότι η αποσιώπησή τους στη σύμβαση παραχώρησης δεν υποκρύπτει σκοπιμότητα υπονόμευσης, δια της πλαγίας οδού, της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας.
Η δεύτερη παρατήρηση έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ιόνια Οδός δεν περιορίζεται μόνο στο Τμήμα Αντίρριο - Κόμβος Εγνατίας στην περιοχή των Ιωαννίνων, όπως μνημονεύεται στη σύμβαση παραχώρησης. Επεκτείνεται έως τα σύνορα με την Αλβανία, ώστε να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο, σύγχρονο και απολύτως ασφαλές αυτοκινητόδρομο, ενταγμένο στα διευρωπαϊκά διεθνή δίκτυα. Για το λόγο αυτό η κατασκευή του τμήματος της Ιονίας Οδού, που έμεινε εκτός της σύμβασης παραχώρησης (κόμβος Εγνατίας στην περιοχή των Ιωαννίνων έως Κακκαβιά), αποτελεί απαίτηση του συνόλου των φορέων και των πολιτών του νομού Ιωαννίνων. Η ταχεία ολοκλήρωση των μελετών και η ένταξη του έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Δ' ΚΠΣ αναμένουμε να καταγραφεί ως δέσμευση του κ. Υπουργού ενώπιον της Βουλής και μάλιστα μη επιδέχουσα καμία απολύτως αμφιβολία. Οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή από τους φορείς και τους πολίτες των Ιωαννίνων.
Με την κατάθεση των παρατηρήσεων αυτών, την αναμονή των απαντήσεων από μέρους του κ. Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και την έκφραση της βεβαιότητας ότι το σύνολο του πολιτικού κόσμου της χώρας αισθάνεται την πολιτική ευθύνη να συμβάλει, ώστε η Ήπειρος να ενισχυθεί τάχιστα με τις αναγκαίες συγκοινωνιακές υποδομές για να αρθεί πολύ σύντομα η απομόνωσή της, υπερψηφίζω τη σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή της Ιονίας Οδού.
Από το 2001 η κυβέρνηση προγραμμάτισε τη διαδικασία ανάθεσης της κατασκευής της Ιονίας Οδού με σύμβαση παραχώρησης και παρέδωσε στη νέα κυβέρνηση ολοκληρωμένες τεχνικές υποστηρικτικές και περιβαλλοντικές μελέτες του έργου. Τα παραπάνω δεν αποτελούν δικές μου επισημάνσεις, αλλά προέρχονται από τα επίσημα κείμενα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και τα οποία δεν επιδέχονται αμφισβήτησης.
Σήμερα η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται. Είμαι ευτυχής που η σύμβαση παραχώρησης της Ιονίας Οδού θα έχει και τη δική μου θετική ψήφο. Το θεωρώ σημαντική στιγμή του κοινοβουλευτικού μου βίου, γιατί γνωρίζω ότι έτσι προσφέρω στον τόπο μου και στους ανθρώπους του».

ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΝΤΟΥΛΑΣ