«Χρυσό Βατόμουρο» στη διαπραγμάτευση

• Επιστήμονες του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ κατέληξαν στο συμπέρασμα, ύστερα από σχετική έρευνα, ότι η κυβέρνηση Τσίπρα διαπραγματεύτηκε το 2015 με το χειρότερο τρόπο το δεύτερο και το τρίτο πρόγραμμα-μνημόνιο, με αποτέλεσμα να ανέβει εντυπωσιακά το κοινωνικό κόστος της πολιτικής που εφαρμόζεται χωρίς να υπάρξουν θετικά οικονομικά αποτελέσματα.
Οι κριτικοί του κινηματογράφου συμπληρώνουν την απονομή των βραβείων Όσκαρ στις καλύτερες ταινίες και στους καλύτερους ηθοποιούς και συντελεστές της παραγωγής με την απονομή των λεγόμενων Χρυσών Βατόμουρων στις χειρότερες ταινίες και στους πιο αποτυχημένους συντελεστές. Εάν κρίνουμε από αυτά που συμβαίνουν με τη δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος-μνημονίου, ο κ. Τσίπρας επαναλαμβάνει, σε διαφορετικές συνθήκες, την διαπραγματευτική αποτυχία του 2015.
Μεγάλο κόστος, μικρό όφελος
Η κυβέρνηση Τσίπρα είναι έτοιμη να δεχτεί σκληρότερα μέτρα σε βάθος χρόνου. Οι εκπρόσωποί της έχουν υπογράψει στις Βρυξέλλες την επίτευξη εξαιρετικά υψηλών δημοσιονομικών πλεονασμάτων για «μερικά χρόνια» μετά το 2018 και έχουν δεχτεί την εφαρμογή του λεγόμενου κόφτη, ο οποίος θα περιορίζει αυτόματα τις δημόσιες δαπάνες και θα αυξάνει τη φορολογία κάθε φορά που θα διαπιστώνεται σοβαρή απόκλιση από τους υπερβολικά φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί στη σκλήρυνση και στην παράταση της λιτότητας και της περιοριστικής πολιτικής και περιορίζεται σε μία επικοινωνιακή μάχη, την οποία απ’ ό,τι φαίνεται θα χάσει και αυτή. Θέλει να αποφύγει, στο μέτρο του δυνατού, τη συγκεκριμενοποίηση των μέτρων, ελπίζοντας ότι έτσι θα περιορίσει κάπως το πολιτικό κόστος παρά το γεγονός ότι έχει αναλάβει πρόσθετες δεσμεύσεις σε βάθος χρόνου.
Διπλωματικό κατάντημα
Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για την ελληνική οικονομία, αλλά η δραματική επιδείνωση που παρατηρείται σε ό,τι αφορά το κοινωνικό κόστος και το οικονομικό αποτέλεσμα της πολιτικής που εφαρμόζεται οφείλεται στη μέθοδο διαπραγμάτευσης που ακολούθησαν ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Αντί να επιταχύνουν το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος-μνημονίου, το οποίο είχε προγραμματιστεί για το πρώτο τρίμηνο του 2016, έπαιξαν το γνωστό παιχνίδι των καθυστερήσεων, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να βιάζεται, ενώ αντίθετα ο χρόνος πιέζει τους Ευρωπαίους εταίρους.
Χάθηκε έτσι η δυνατότητα δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης και ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Επιπλέον, δημιουργήθηκε ξανά πρόβλημα συνεννόησης με τους εταίρους, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι το οικονομικό επιτελείο δεν εφάρμοζε τα προαπαιτούμενα με βάση το χρονοδιάγραμμα που είχε συμφωνηθεί και αιφνιδιάστηκαν από την απόφαση του κ. Τσίπρα να δώσει χριστουγεννιάτικο βοήθημα στους χαμηλοσυνταξιούχους σε μια περίοδο κατά την οποία η διαπραγμάτευση είχε δώσει προτεραιότητα στην άμεση αντιμετώπιση του οικονομικού αδιέξοδου του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος.  Με το πέρασμα του χρόνου η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας εξασθένισε, ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επέστρεψε στην μεθοδολογία του πρώτου εξαμήνου του 2015, οπότε έδινε διαβεβαιώσεις για την αναγκαία συμμόρφωση στους κανόνες της Ευρωζώνης ενώ κινούνταν σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση.
Επιδείνωση περιβάλλοντος
Το Μαξίμου οργάνωσε την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αγνοώντας προκλητικά τη σταδιακή επιδείνωση του ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος. Τον Ιούνιο του 2016 είχαμε την επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Νοέμβριο του 2016 είχαμε την επικράτηση του κ. Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ και από τον Μάρτιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 έχουμε κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία, που περιπλέκουν, για πολιτικούς λόγους, τη συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές.
Αντί να τρέξει η κυβέρνηση Τσίπρα να προλάβει την επιδείνωση του ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος, έχασε για μια ακόμη φορά πολύτιμο χρόνο και είναι τώρα αναγκασμένη να δεχτεί έναν ακόμη πιο σκληρό, για τα ελληνικά συμφέροντα, συμβιβασμό, για να αποτρέψει τη χρεοκοπία τον Ιούλιο του 2017, οπότε δεν θα μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τις τοκοχρεολυτικές μας υποχρεώσεις και την αναγκαστική έξοδο από το ευρώ.
Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του διεκδικούν πάλι με αξιώσεις το Χρυσό Βατόμουρο στη διαπραγμάτευση. Δεν είναι τυχαίο ότι με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, η δημοτικότητα του πρωθυπουργού και η δημόσια εικόνα του έχουν μπει σε φάση κατάρρευσης.