Η ανάπτυξη ξεκινάει από τα Γιάννενα!..
- Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΣΩΝΙΤΗΣ*
Το φαινόμενο του ετήσιου ταξιδίου είναι για τις πληθυσμιακές ομάδες των ευρωπαϊκών χωρών καταναλωτικό αγαθό αυτονόητο, με χαρακτηριστικό την δυναμική ανάπτυξή του και την καθιέρωσή του ως πραγματικού εργοδότη σε πολλές χώρες, όπως και σε περιοχές της Νότιας Ελλάδας, την Χαλκιδική, τα νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου και το Θεσπρωτικό τόξο.
Η καλλιέργεια παραγωγικού τουριστικού ιστού, που να στηρίζεται στο αξιόλογο αναπτυξιακό δυναμικό της περιοχής, αποτελεί για τις ορεινές περιοχές της Ηπείρου με τις διαρθρωτικές
αδυναμίες και την δημογραφική εγκατάλειψη όπως και για τα Γιάννενα, την μόνη αναπτυξιακή ελπίδα.
Ως πρώτο βήμα στην βάση μιας λεπτομερούς αναλυτικής προσέγγισης του τουριστικού δυναμικού και την εξακρίβωση του βαθμού της προσφοράς του, είναι ανάγκη να ορισθεί η τουριστική θέση των Ιωαννίνων έναντι του ευρωπαϊκού, του ελληνικού αλλά και του ανταγωνισμού των παραθαλασσίων πόλεων της Ηπείρου. Η αποκάλυψη των δυνατοτήτων και των αδυναμιών του συστήματος και η λήψη διορθωτικών μέτρων για την επισήμανση και τον καθορισμό της θέσης ισορροπίας, επιβάλλει την εφαρμογή της στατιστικής μεθοδολογίας. Με την βοήθεια ενδεχομένων αναπτυξιακών τουριστικών σχεδίων για τα Γιάννενα, την διαπιστωμένη ανταγωνιστική θέση της πόλης και την μέχρι σήμερα εμπειρική γνώση, θα πρέπει να ελεγχθεί εάν και κατά πόσο οι παρόντες σχεδιασμοί είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος ή θα πρέπει να χαραχθούν νέοι δρόμοι για την είσοδο της περιοχής των Ιωαννίνων στις τουριστικές αγορές.
Βασική προϋπόθεση για την υπερσυνοριακή επέκταση του τουρισμού των Ιωαννίνων είναι η προσάρτηση της ελκυστικότητας των τοπικών ιδιαιτεροτήτων της βλάστησης, των νερών της Παμβώτιδας και του νησιού. Ελκυστικότητα που σαγηνεύει τους επισκέπτες, αναβαθμίζει την ποιότητα της ζωής, δυναμώνει την υγεία της κοινωνίας, αξιοποιεί τον ελεύθερο χρόνο, επιβάλλει την ηρεμία και την αναψυχή και ενισχύει τον ρόλο των Ιωαννίνων ως τουριστικού αναπτυξιακού πυρήνα προσέλκυσης και εγκατάστασης νέων επιχειρήσεων στα Γιάννενα.
Επιβεβαίωση του αναπτυξιακού δυναμικού των παρόχθιων περιοχών και της λίμνης για τον τουρισμό μιας περιοχής, αποτελούν οι πολλαπλές εμπειρίες αρκετών χωρών όπως και η λίμνη της Bodensee στο τρίγωνο Αυστρίας - Ελβετίας - Γερμανίας με τα 30 εκατομμύρια επισκεπτών τον χρόνο και τις εισπράξεις του 1,8 δις ευρώ, αλλά και η απλή ανάλυση 548 φωτογραφιών σχετικών με τα Γιάννενα από το άλμπουμ του Internet.
Μέσα από τις 548 φωτογραφίες η εκφρασμένη ζήτηση με την μορφή της επιθυμίας φωτογράφησης του συγκεκριμένου τοπίου, κατανέμεται ως εξής:
1. Γιάννενα – λίμνη – Νησί: 263 φωτ., ποσοστό 48% περίπου
2. Κάστρο / κτίσματα: 164, 30%
3. Παλαιά πόλη / κουρμανιό: 38, 7%
4. Διάφ. / ρολόϊ / Δήμ. / Περιφέρ.: 82, 15%
Γιάννενα - Λίμνη - Νησί και Κάστρο σε συνδυασμό με τον πολιτισμό και την φιλοξενία είναι συσσωρευμένη αναπτυξιακή ενέργεια που προσφέρει στα Γιάννενα την πραγματική ευκαιρία να ξαναχτίσουν το πληγωμένο προφίλ τους, με την ριζική αποκατάσταση του οικοσυστήματος της Παμβώτιδας.
Η συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου και η αδυναμία εξασφάλισης της πληρότητας όχι μόνο κατά την καλοκαιρινή και την υπόλοιπη περίοδο αλλά ακόμη και κατά την περίοδο των διακοπών στα Γιάννενα (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Φώτα 2017 πληρότητα μέχρι και 85%) αποκαλύπτει τις αδυναμίες στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος της πόλης και την έλλειψη εξειδικευμένων μηχανισμών Marketing.
Δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της ποιοτικής σύνθεσης και γνωστοποίησης της ιδιαιτερότητας του προϊόντος, του κεντρίσματος των επισκεπτών και της ανάδειξης του προορισμού στη βάση της προσφερόμενης ωφέλειας και της ικανοποίησης των ταξιδιωτικών αναγκών. Η σύσταση κέντρου αναβάθμισης, αρμόδιου για τον καθορισμό της τουριστικής πολιτικής, την παρακολούθηση των τάσεων της αγοράς και την ευέλικτη ανταπόκριση με την παραγωγή νέων προϊόντων, την στατιστική παρακολούθηση εφαρμογής των προγραμμάτων, μπορεί να βοηθήσει στην τήρηση ενιαίας ποιοτικής πολιτικής και στην αποφυγή του γνωστού ανταγωνισμού των τιμών, ιδιαίτερα όταν η προσφορά των ξενοδοχειακών μονάδων σε κλίνες δεν καλύπτεται από την πελατειακή ζήτηση σε διανυκτερεύσεις.
Έπαινοι του είδους «φέτος φροντίσαμε να διαφημίσουμε πολύ νωρίτερα και πιο συστηματικά το τουριστικό μας προϊόν για την περίοδο των εορτών» και το σχόλιο «γι’ αυτό είχαμε κάμψη της επισκεψιμότητας στα Γιάννενα» («Π.Λ.» 16.01.2017), δεν βοηθάνε. Ο δείκτης μέτρησης της οικονομικής σημασίας του τουρισμού για τα Γιάννενα με την αξία του 0,906 είναι αρκετά κατηγορηματικός, όταν σε άλλες χώρες φτάνει στο 14,2 και στην Δυτική Αυστρία και τα Νησιά του Αιγαίου ξεπερνάει το 17,3.
Η αριθμητική αξία του δείκτη επισημαίνει την σημασία της προστιθέμενης αξίας του τουρισμού για την οικονομία του τόπου. Όσο πιό μεγάλη είναι η αξία του δείκτη, τόσο πιο μεγάλη είναι και η σημασία του τουρισμού για μια περιοχή. Αλλά και άλλες ενδείξεις, όπως η πληρότητα, το μέγεθος των τουριστικών επιχειρήσεων, η διάρκεια της παραμονής, η έκταση της τουριστικής περιόδου και η θέση των Ιωαννίνων στην τουριστική αγορά είναι επιθυμίες ανεκπλήρωτες.
Ουσιώδεις αναπτυξιακές επιλογές με την απελευθέρωση της Παμβώτιδας από την καταστροφική περίφραξη, η ποιοτική φροντίδα των φυσικών πλεονεκτημάτων και η προστασία των πολιτιστικών θησαυρών του τόπου είναι κανόνες και στρατηγικοί στόχοι που ορίζουν την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού κλάδου και την ευημερία της γιαννιώτικης κοινωνίας.
* Ο κ. Βασίλης Ασωνίτης, Ηπειρωτικής καταγωγής, είναι οικονομολόγος με σπουδές ως υπότροφος στη Γερμανία.
