Πώς θα επιτευχθεί η αντιπλημμυρική θωράκιση του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων...

Το 2015 πραγματοποιήθηκε η ανάθεση μελέτης, από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τμήματος Ηπείρου), σε πενταμελή ειδική επιστημονική ομάδα απαρτιζόμενη από Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς (τους  Βουκουβάλα Κωνσταντίνο, Γεωργιάδη Άγγελο, Καρακώστα Ηρώ-Αγαθή, Λάμπρου Θεόδωρο και Τάση Σταυρούλα), με σκοπό  την περιγραφή του τρόπου αποστράγγισης του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Απώτερος σκοπός της μελέτης είναι να αξιολογηθεί, ο υπάρχον τρόπος αποστράγγισης του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων και να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά του και η μέχρι σήμερα λειτουργικότητά του, ώστε να διορθωθούν τυχόν δυσλειτουργίες των υφιστάμενων αποστραγγιστικών έργων ή και να μελετηθεί εκ νέου το σύστημα αποστράγγισης σε περίπτωση ανεπάρκειας και μη ομαλής λειτουργίας του.
Με την μελέτη ερευνήθηκε και περιγράφηκε, ο προτεινόμενος στη μελέτη του 1961 τρόπος αποστράγγισης, ο οποίος είναι και ο τρόπος αποστράγγισης του λεκανοπεδίου και τα έργα που στη συνέχεια εφαρμόστηκαν και ισχύουν μέχρι σήμερα. Στη μελέτη γίνεται αναλυτική αναφορά στον τρόπο αποστράγγισης της ευρύτερης περιοχής.
Η ομάδα μελέτης προσπάθησε μετά από μια εκτεταμένη έρευνα πεδίου, να εντοπίσει σημεία ή θέσεις, εντός της περιοχής μελέτης, όπου δημιουργούνται προβλήματα στην αποστράγγιση του λεκανοπεδίου.  Στη συνέχεια, η ομάδα μελέτης δημιούργησε ένα χαρτογραφικό υπόβαθρο με ορθοφωτοχάρτες του Κτηματολογίου, πάνω στο οποίο χαρτογραφήθηκαν τα υφιστάμενα αποστραγγιστικά έργα του λεκανοπεδίου καθώς επίσης και τα προβληματικά σημεία ή περιοχές που εντοπίστηκαν έπειτα από αυτοψία.
Επιμέρους σημεία που τονίστηκαν από την μελέτη και θα πρέπει να προσεχθούν είναι:
- Ο καθαρισμός των τάφρων θα πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο και  σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Για να είναι αποτελεσματικός θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και να διατηρείται η τραπεζοειδής διατομή όπως  έχει προβλεφθεί από τη μελέτη κατασκευής καθώς και η κατά μήκος κλίση τους. Ο ενδεδειγμένος χρόνος πραγματοποίησης είναι οι καλοκαιρινοί μήνες.
- Οι τεχνητές προσβάσεις - διαβάσεις σε παρόδιες χρήσεις-ιδιοκτησίες θα πρέπει να γίνονται βάσει εγκεκριμένων σχεδίων και προδιαγραφών για να μη δημιουργούν δυσκολίες στην λειτουργικότητα  και παροχετευτικότητα των τάφρων.
- Στις καταβόθρες θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τον καθαρισμό τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ χρήσιμο είναι να τοποθετηθούν και σχάρες για να μην διέρχονται μεγάλα αντικείμενα. Περιμετρικά από κάθε καταβόθρα για να μην προσεγγίζεται εύκολα επιβεβλημένο είναι να τοποθετείται περίφραξη.
- Ένας μεγάλος οδικός άξονας η Εγνατία οδός, δημιουργεί προβλήματα στην αποστράγγιση της περιοχής καθώς λειτουργεί ως φράγμα και χωρίζει την περιοχή στα δύο. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να προβλεφτούν με προσοχή τα  επιπλέων  απαραίτητα τεχνικά έργα που θα οδηγήσουν την απορροή των όμβριων υδάτων στις τάφρους αποστράγγισης.
- Στην περιοχή  Κοσμηράς -Πεδινής κρίνεται επιβεβλημένη η διευθέτηση του ομώνυμου χειμάρρου, για την προστασία των παρόδιων εκτάσεων, με εφαρμογή της μελέτης του 2004 ή με εκπόνηση νεότερης εφόσον κριθεί αναγκαίο.
- Να υπάρξει μέριμνα για τον τρόπο αποστράγγισης  της νότιας περιοχής του λεκανοπεδίου (περιοχή  Αυγού-Μπιζανίου) για την ομαλή και ολοκληρωμένη αποχέτευση της περιοχής.
- Η Περιφερειακή οδός της πόλης μας, δημιουργεί προβλήματα στην αποστράγγιση της γειτονικής όμορης περιοχής, καθώς λειτουργεί σαν ανάχωμα και χωρίζει την περιοχή στα δύο, για αυτό θα πρέπει τα τεχνικά έργα σύνδεσης απορροής με τις τάφρους αποστράγγισης να συντηρούνται .
- Σε αρκετές περιοχές όπου έγιναν οικιστικές επεκτάσεις (π.χ. περιοχή Σεισμόπληκτων Βελισαρίου – Λασπότοπου - περιοχή Παραλίμνιου) η αποστράγγιση της περιοχής επιβαρύνεται και αυτό συμβαίνει λόγω εκτεταμένης επίστρωσης με υλικά, όπως άσφαλτο ή τσιμέντο. Έτσι ελαχιστοποιήθηκε η απορροφητικότητα των όμβριων υδάτων που πραγματοποιούνταν μέσω του φυσικού εδάφους και επιβαρύνονται  οι τάφροι.
- Να επαναπροσδιοριστεί το απόλυτο υψόμετρο της στάθμης της λίμνης με σύγχρονες μεθόδους και να γίνουν αναγωγές σε σύγχρονα συστήματα αναφοράς.
- Να δημιουργηθεί χωροσταθμικό δίκτυο με σταθερά υψομετρικά σημεία (Reper) αλλά και σταθμήμετρα περιμετρικά της λίμνης (π.χ. Πέραμα, Ντραμπάτοβα, Λογγάδες, Κατσικά, Μώλος, Λιμνοπούλα, Νησί) για σύγκριση των τιμών της στάθμης της λίμνης και των απολύτων υψομέτρων μεταξύ αυτών.
- Οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να δείξουν την απαραίτητη προσοχή και μέριμνα, ειδικά σήμερα που στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων έχει συγκεντρωθεί περισσότερο από το 50% του πληθυσμού του νομού Ιωαννίνων και είναι εγκατεστημένες πολλές και ποικίλες παραγωγικές δραστηριότητες. Είναι λοιπόν προφανές, πως για την ομαλή λειτουργία του αποστραγγιστικού δικτύου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ανθρώπινες δραστηριότητες, καθώς τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονη οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή και έχουν μεταβληθεί   τα δεδομένα του λεκανοπεδίου.
Θα ήθελα να τονίσω, ότι η ολοκλήρωση της ανάντη Ιόνιας οδού, ίσως προκαλέσει πρόβλημα αποστράγγισης στην αναφερόμενη περιοχή Αυγού-Μπιζανίου –Αμπελιας και  Πεδινής.
Επίσης θα συμπληρώσω, ότι στην υπό-λεκάνη Β της τάφρου Λαψίστας. (βόρεια-δυτικήή περιοχή) η αποχέτευση των όμβριων υδάτων, καθώς και στην αποστράγγιση του εδάφους γίνεται με μικρά προβλήματα. Βάσει της μελέτης τα ύδατα των γύρω εκτάσεων καταλήγουν στην κεντρική στραγγιστική τάφρο Λαψίστας και στη συνέχεια απορρέουν στη λεκάνη του ποταμού Καλαμά. Η λίμνη Παμβώτιδα απορρέει στην τάφρο Λαψίστας και  σε ειδικές περιπτώσεις θέλει προσοχή η στάθμη υδάτων της, ώστε να αποφευχθεί η πιθανή υπερχείλιση της, όπως και συνέχεια να αποφευχθεί η υπερχείλιση της Κεντρικής τάφρου Λαψίστας.
Τα επιμέρους σημεία που ερευνήθηκαν και παρουσιάζονται στην αναφερόμενη μελέτη και θα πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα σε νέες μελέτες απορροής όμβριων του Λεκανοπέδιου Ιωαννίνων.

***
Ευχαριστώ και εγώ με την σειρά μου για την συνεργασία με την αναφερόμενη ομάδα και με τιμά ιδιαίτερα, η αναφορά της σε μένα . Θα είμαι πάντα στην κοινή διάθεσή της και όλων των ενδιαφερόμενων, τους  εύχομαι πάντα να συμμετέχουν, σε τέτοιου είδους εργασίες σχετικές με την δραστηριότητα τους. Εύχομαι σε όλα τα μέλη της ομάδας, καλή επιτυχία στα επαγγελματικά σχέδιά τους.