Ελληνισμός και Χριστιανισμός οι ρίζες του Ελληνικού Έθνους!

-  Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΣΟΥΡΗΣ,
Ομότ. Καθηγητής Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων

Από όλες τις πιο σημαντικές εξουσίες σε ένα κράτος πολύ πιο σημαντική ήταν στο Πλατωνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα –το πρώτο θεωρητικό σύστημα δημόσιας εκπαιδεύσεως– η αρχή «τοῦ τῆς παιδείας ἐπιμελητοῦ». Αυτός, ο υπεύθυνος της παιδείας των νέων, ο οποίος έπρεπε να είναι μεγαλύτερος των 50 ετών, πατέρας γνησίων τέκνων και «ἄριστος εἰς πάντα», εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία, και υφίσταται την προβλεπόμενη για όλες τις αρχές «δοκιμασία», για να κριθεί και
αποφασισθεί, αν είναι κατάλληλος να ασκήσει αυτό το σοβαρό έργο.
Ο λόγος είναι προφανής. Όπως υπογραμμίζει ο Πλάτων, για κάθε φυτό ο πρώτος βλαστός, αν ξεκινήσει καλά, έχει τη δύναμη να θέσει το πρόσφορο «τέλος» για την ανάπτυξη και ολοκλήρωση των φυσικών του ιδιοτήτων. Το ίδιο συμβαίνει με όλα τα φυτά και τα ζώα, ήμερα και άγρια, και με τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος, κατά γενική παραδοχή, είναι ήμερο ζώο. Αν τύχει να έχει καλή φυσική και ψυχική κατάσταση και ορθή παιδεία, συνήθως γίνεται ένα εξαιρετικά καλό και ήμερο ζώο. Αν, όμως, δεν ανατραφεί ικανοποιητικά ή ορθά, γίνεται το πιο άγριο ζώο που γεννάει η γη.  Γι’ αυτόν τον λόγο η παιδεία δεν πρέπει να είναι «πάρεργον», αλλά το κύριο και το πιο ουσιαστικό μέρος της νομοθεσίας και το κύριο μέλημα των πόλιτικών αρχόντων.
«Ἄριστος εἰς πάντα» είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον «τῆς παιδείας ἐπιμελητήν». Για να συλλάβει κάποιος την έννοια του «ἀρίστου» κατά Πλάτωνα, θα πρέπει να μελετήσει το συγγραφικό του έργο. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι θα πρέπει να έχει άριστη φυσική, ψυχική και πνευματική κατάσταση, να έχει λάβει την καλύτερη δυνατή παιδεία, να είναι δηλαδή «εὐφυής» και «πεπαιδευμένος». Συνισταμένη, ωστόσο, της «εὐτυχοῦς φύσεως» καὶ της «ὀρθῆς παιδείας» είναι η «ἀρετή», της οποίας μερικώτερα γνωρίσματα είναι η φιλαλήθεια, η φιλία, η αξιοπιστία, η σωφροσύνη, η εγκράτεια, η άμιλλα προς αρετήν, το ανεπίφθονον, η πραότητα, η δικαιοσύνη (ὄχι μόνο να μην αδικεί κανένα, αλλά να μην επιτρέπει στους άλλους να αδικούν), η φιλοσοφία, καθώς και να μην είναι συκοφάντης, ευερέθιστος, σφόδρα φίλαυτος, αμαθής και δοκησίσοφος, και γενικά να έχει μια μετριοπάθεια και ευσχημοσύνη στη συμπεριφορά του, ώστε να μην παρασύρεται σε υπερβολές τόσο στις δυστυχίες όσο και στις ευτυχίες.
Η «ἀμαθία» και η δοκησισοφία είναι δυο από τα χειρότερα ελαττώματα ενός ανθρώπου και φυσικά ενός πολιτικού άρχοντος, στοιχεία που θα έπρεπε να τον αποκλείουν αυτομάτως από την άσκηση οποιασδήποτε εξουσίας.
Αν το «τέλος» μιας πολιτείας είναι, όπως σωστά λέει ο Αριστοτέλης, το «εὖ ζῆν», ατομικό και συλλογικό, τότε ο μόνος τρόπος επίτευξής του είναι η ορθή προς τοῦτο παιδεία. Από το περιεχόμενο, ωστόσο, που δίνει κάθε κοινωνία στον όρο αυτό, δηλαδή στο «εὖ ζῆν», καθορίζεται και οργανώνεται το εκπαιδευτικό σύστημα. Αν π.χ. με το εὖ ζῆν εννοούμε τα υλικά αγαθά και τις υλικές απολαύσεις, τότε η έμφαση θα δοθεί σε εκείνα τα μαθήματα και εκείνες τις σπουδές που μπορούν να προωθήσουν την παραγωγή πλούτου, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για την ικανοποίηση των ατομικών υλικών «αναγκών». Η μονομερής, ωστόσο, έμφαση, κοινωνική και πολιτική, στην απόκτηση ατομικού πλούτου που θα εξυπηρετήσει τις ατομικές υλικές απολαύσεις, χωρίς να συνοδεύεται από ανθρωπιστικές αξίες, θα οδηγήσει την κοινωνία, αργά ή γρήγορα, σε τεράστια προβλήματα όχι μόνο οικονομικής ανισότητας, αλλά και πάσης λογής εκμεταλλεύσεως και διαφθοράς, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πραγματική «κοινωνία», αλλά ατομικός κυνικός αμοραλισμός.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η πατρίδα μας, η οικονομική εξαθλίωση, η παράδοση της εθνικής ανεξαρτησίας στους ξένους, η διαφθορά, η κομματοκρατία, η διάλυση των βασικών κοινωνικών δομών (της υγείας, της εργασίας, της παιδείας κλπ.), η αναξιοκρατία, η πολιτική αναξιοπιστία, η κατ’ επανάληψη εξαπάτηση του λαού από τους πολιτικούς, η ιδιοτέλεια, η φιλοχρηματία, άκρατος ηδονισμός κ.ά., οφείλονται πρωτίστως στην περιφρόνηση και κατ’ επέκταση τη σταδιακή, συστηματική και συνειδητή διάβρωση και εκρίζωση των δυο βασικών και ουσιαστικών πολιτιστικών «ριζῶν» του έθνους, του ελληνισμού και του χριστιανισμού.
Ο μεν «ελληνισμός» έχει πληγεί τόσο από τις αριστερίζουσες, όσο και από τις δεξιές κυβερνήσεις, οι οποίες, στην προσπάθειά τους να φανούν εξίσου «προοδευτικές» νομοθέτησαν μέτρα, όπως η υποχρεωτική καθιέρωση της δημοτικής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαιδεύσεως, η κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στο Γυμνάσιο και η κατάργηση του πολυτονικού συστήματος. Και όλα αυτά με πρόσχημα την ανύψωση δήθεν του μορφωτικού επιπέδου του λαού. Το αποτέλεσμα: η αποκοπή από την τρισχιλιετή γλωσσική παράδοση και η απαιδευσία. Η αδυναμία ακόμα και των πτυχιούχων των φιλολογικών σχολών να κατανοούν κείμενα της καθαρευούσης γραμμένα πριν μερικές δεκαετίες, πόσο μάλλον αρχαιοελληνικά κείμενα ή κείμενα της ελληνιστικής, όπως π.χ. της Καινής Διαθήκης, καθώς και η αδυναμία ορθής γραμματικής και συντακτικής έκφρασης, είναι πρόδηλη και εκκωφαντική.
Ο νυν υπουργός παιδείας, ως κομματάνθρωπος με αριστερές παρωπίδες και ιδεοληψίες,  προχωρεί στη μείωση των ωρών διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών, κάτι βέβαια που συνάδει, όπως είχαμε επισημάνει και άλλοτε, με τη γενική αριστερίστικη περιφρόνηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Τι μπορεί, όμως, να περιμένει κάποιος από έναν «απαίδευτο» υπουργό; Είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί να αντιληφθεί αυτό που παρατηρεί ο διεθνούς φήμης Έλληνας σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος, ότι δηλαδή η μείωση των ωρών διδασκαλίας των αρχαίων Ελληνικών «Είναι έγκλημα! Σαν να γκρεμίζουμε τον Παρθενώνα!»
Αξίζει, πιστεύω, να παραθέσουμε αυτούσια τα λόγια του διάσημου σκηνοθέτη μας: «Πάντα, όμως, κυρίως στα χορικά και συνήθως επειδή είναι επιθυμία και των ίδιων των ηθοποιών, χρησιμοποιώ το πρωτότυπο στην αρχαία ελληνική γλώσσα. Το κάνω αυτό για το ρυθμό της γλώσσας, για το βάθος του ήχου και, πάνω από όλα για το βάθος της ίδιας της τραγωδίας. Στις σύγχρονες γλώσσες συναντάμε περισσότερο την ερμηνευτική περιγραφή του μύθου. Στην αρχαία ελληνική γλώσσα έχουμε, όμως, μέσα από τα λεκτικά σχήματα, την αφαίρεση, την οικονομία και τη σύνθεσή της, την άμεση παρουσία του μύθου, την κάθοδό μας στον πυρήνα της τραγωδίας και, μαζί, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας – άρα του ίδιου του πολιτισμού μας. Η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι οπωσδήποτε ένας από τους πυρήνες τους πολιτισμού μας. Και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης. Αυτό γίνεται αμέσως αντιληπτό, είτε βρίσκεσαι στην Κίνα είτε στην Ελλάδα. Το άκουσμά της παράγει αυτόματα μια άλλη διάσταση, η οποία συγκινεί άμεσα, ηθοποιούς και κοινό, όπου κι αν έχω βρεθεί – από την Ρωσία μέχρι την Πολωνία και από την Αμερική μέχρι την Ιαπωνία. Η αρχαία ελληνική γλώσσα δεν περιορίζεται. Καταργώντας την, ξεριζωνόμαστε από τον πυρήνα μας. Να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας πρέπει, όχι να μειωθούν!»
Όσο για τον χριστιανισμό, τι να πει κανείς! Σε ένα έθνος που υποτίθεται ότι είναι χριστιανικό κατά 80 ή 90%, ο πρωθυπουργός δηλώνει άθεος, όπως άθεοι είναι και αρκετοί υπουργοί και πολλοί βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος! Τα κείμενα της Καινής Διαθήκης που διδάσκουν την αγάπη, την αλληλεγγύη, την κατανόηση, την υπομονή, την εγκράτεια, την ελπίδα κ.ά., έχουν εξοβελιστεί από τα σχολεία.
Το ερώτημα που τίθεται μετά από τις πιο πάνω παρατηρήσεις: οι πρώην υπουργοί παιδείας ήταν οι άριστοι από κάθε άποψη, «ἄριστοι εἰς πάντα»; Θεωρήθηκε το Υπουργείο Παιδείας ως η ανώτατη και κυριώτατη από όλες τις άλλες αρχές; Έδωσε ποτέ ο πρωθυπουργός, πρώην και νυν, ιδιαίτερη σημασία στην παιδεία; Έδωσαν οι πολίτες τη δέουσα σημασία και επέδειξαν το ενδιαφέρον που έπρεπε, ώστε να γίνει η παιδεία το μέσον για την ευημερία, όχι μόνο υλική, αλλά και ποιοτική, πνευματική, ηθική, των μελλοντικών τουλάχιστον γενεών;
Το μόνο για το οποίο ενδιαφερόταν ο λαός πριν από την κρίση ήταν η συσσώρευση με κάθε τρόπο, νόμιμο ή παράνομο, πλούτου και η χρήση του για ικανοποίηση των υλικών απολαύσεων. Προς τούτο σημαντικό ρόλο έπαιξαν και παίζουν τα τηλεοπτικά μέσα, τα οποία προβάλλουν με κάθε τρόπο και κάθε ευκαιρία το σέξ, την ομοφυλοφιλία, τη βία, το φαγητό, το εύκολο κέρδος και τη φιλοχρηματία. Μετά την κρίση, στη σκέψη όλων είναι μόνο η επιβίωση. Πλήρης, δηλαδή, αποκοπή από τις εθνικές «ρίζες» και εθνικές «πηγές».
Αυτοί που κυβέρνησαν και κυβερνούν τον τόπο, από τον Ανδρέα Παπανδρεου μέρχι τον  Τσίπρα, κατάφεραν να εξαθλιώσουν τον λαό σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην έχει τη δυνατότητα να σκεφθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από το πώς θα μπορέσει να επιβιώσει, πώς θα μπορέσει να πληρώσει τους δυσβάστακτους φόρους, πώς να μην του πάρουν οι τράπεζες το σπίτι που έκτισε και αγόρασε με χίλια βάσανα. Και αντί οι πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί οικονομικών να λογοδοτήσουν για τις πράξεις και τις παραλείψεις τους, απολαμβάνουν τα προνόμια που τους παρέχει η ιδιότητά τους!
Επιμύθιο: Οφείλει κάποτε η πολιτική ηγεσία να «φιλοσοφήσει» και να αναλογισθεί, πρώτον, τι είδους πολίτες επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε, δεύτερον, με ποια μέσα και μεθόδους και με ποιο παιδευτικό σύστημα; Στην όλη συλλογιστική θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν, πρώτον, η γλωσσική συνέχεια και η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά του έθνους μας και, δεύτερον, η χριστιανική παράδοση. Πιστεύουμε και το έχουμε τονίσει αρκετές φορές ότι, κάποια από τα πρώτα μέτρα που πρέπει να ληφθούν είναι: η ενίσχυση της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, διδασκαλία που μπορεί να αρχίσει από τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού, και η επαναφορά του  πολυτονικού συστήματος. Η διδασκαλία της γραμματικής και του συντακτικού θα πρέπει να γίνεται με βάση τα εξαιρετικά εγχειρίδια της  Γραμματικής και του Συντακτικού του Αχιλλέως Τζαρτζάνου.
Η γνώση της αρχαίας ελληνικής, που διακρίνεται για τον λεξιλογικό πλούτο, την νοηματική ακρίβεια και τη διαύγεια, συντελεί όχι μόνο και στη γνώση της νέας ελληνικής γλώσσας, αλλά φέρει τους αναγνώστες των αρχαίων κειμένων σε άμεση επαφή με τα μεγαλύτερα πνεύματα της οικουμένης. Τι πιο σημαντικό από του να «συνομιλεί» κάποιος άμεσα με τον Πλάτωνα ή τον Αριστοτέλη, τον Αισχύλο ή τον Ευριπίδη, τον Θουκυδίδη ή τον Ξενοφώντα; Να ακούει τον Όμηρο και τον Ησίοδο, τους μεγάλους λυρικούς ποιητές μας!  Να απολαμβάνει τον Λουκιανό ή τον Θεόκριτο! Τον Αριστοφάνη και τον Μένανδρο! Και τόσους άλλους!