Κι έγινε η Παμβώτιδα πρόβλημα όλων!..
Το ανέγγιχτο του οικοσυστήματος είναι η εγγύηση για την ύπαρξη των νερών, για την ποιότητα του αέρα, για τα αποθέματα του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, για την τροφή και την ένδυση του ανθρώπου!
Η εμμονή κύκλων για την προτεραιότητα του ρυθμιστικού σχεδίου έναντι του Προεδρικού Διατάγματος για την λίμνη είναι η επανάληψη της γνωστής καταστροφικής πολιτικής που οδήγησε τα Γιάννενα στην απώλεια των θεμελιωδών οικονομικών τους πλεονεκτημάτων και την οπισθοδρόμηση τους. Είναι η παραβίαση της αποστολής της λίμνης στο πλέγμα των τροφικών καί ενεργειακών ρευμάτων των γειτονικών οικοσυστημάτων και την Λαψίστα που αποδεικνύει το τραγικό λάθος των αυθαίρετων γεωγραφικών και νομοθετικών μεγεθών που επιστράτευσαν οι σκοπιμότητες της πολιτικής για την οριοθέτησή της. Ο κίνδυνος επανάληψης της αυτοκαταστροφικής αυτής εξάρτησης εξακολουθεί να υπάρχει δυστυχώς ακόμη.
Ο υγιής πυρήνας της γιαννιώτικης κοινωνίας υποχρεούται να προβληματίζεται για το μέλλον του τόπου του και την δική του τύχη, όπως επίσης και για τον σεβασμό του ζωτικού αξιώματος ότι «κριτήριο ορισμού των ορίων της Παμβώτιδας όπως και κάθε οικοσυστήματος είναι η Β ι ο κ ο ι ν ω ν ί α, το σύνολο δηλαδή των φυτικών καί ζωικών οργανισμών και του ανθρώπου». (Hoben-Erd )
Η προοδευτική μείωση του οξυγόνου στα νερά από τον πυθμένα προς την επιφάνεια με κίνδυνο την ολική εξαφάνιση του, έσβυσε την ζωή στην Παμβώτιδα. Τα νερά ανατραπήκανε και η οργανική μάζα που σαπίζει με την αναεροβική αποσύνθεση παράγει δηλητήρια όπως, μεθάνιο, υδρόθειο και αμμωνία. «Η λίμνη εξελίχτηκε σε αντιδραστήρα δηλητηριωδών αερίων που μολύνουν τα νερά και την ατμόσφαιρα», λέει το Πανεπιστήμιο των Πατρών σε έκθεση του για την λίμνη.
Με την αχρήστευση των γύρω βάλτων, των πηγών του Μιτσικελιού και την μόλυνση των νερών της, η λίμνη έχασε την δυναμική του συγκριτικού πλεονεκτήματος που διέθεται για το χτίσιμο ενός εξειδικευμένου τουριστικού μηχανισμού. Η ιδιότητά της ως βάση του φυσικού τουριστικού τριγώνου της Ηπείρου θα μπορούσε να αποτυπωθεί όμως και πάλι στην κατεύθυνση μιας διαφορετικής αναπτυξιακής πολιτικής για την Ήπειρο, στηριγμένης στα πλούσια φυσικά αποθέματα της.
Μακρυά από τις εκάστοτε αντιαναπτυξιακές παραφυάδες που εμφανίζονται κατά καιρούς έν είδη αναπτυξιακών προτάσεων, η προδευτική προώθηση της θεραπείας των νερών της Παμβώτιδας, η αποδοχή και ο σεβασμός των φυσικών υδατίνων συνόρων της μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο για την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και ενιαίου τουριστικού μοντέλου, όπου η γνώση των αναγκών των τουριστικών πελατών και η στοχευμένη εξυπηρέτησή τους με την προσφορά της συγκεκριμένης οφέλειας των νερών θα μπορούσαν να καθιερώσουν τα Γιάννενα ως κέντρο ιδιαιτεροτήτων. Με την εξυγίανση της Παμβώτιδας καθορίζεται και η επιτελική θέση της πόλης των Ιωαννίνων ως το συντονιστικό κέντρο της τουριστικής ανάπτυξης της Ηπείρου. Η πολυπροσφορά του παραξηγημένου «συγκριτικού πλεονεκτήματος» από κάθε γωνιά και αυτοδιοικητική αρχή της Ηπείρου (η Ήπειρος γέμισε από συγκριτικά πλεονεκτήματα) και οι μεμονωμένες προσπάθειες ορισμένων επιχειρήσεων για αυτοπαρουσίαση βλάπτουν τον τουριστικό κλάδο και υποβαθμίζουν την αξία της τουριστικής προσφοράς της περιοχής. Ο μεταξύ τους ανταγωνισμός που μόνο ζημιά μπορεί να κάνει, φθείρει και υποβιβάζει την αξία του τουριστικού προορισμού, σε αντίθεση προς την ενιαία πολιτική.
Με μια στρατηγική ευελιξία προσαρμοσμένη στην εξακρίβωση στοχευμένων ομάδων με υψηλή οικονομική επιφάνεια, την ικανοποίηση των αναγκών της αγοράς με την προσφορά των φυσικών και υδατίνων ιδιαιτεροτήτων του ορεινού και του θαλάσσιου αποθεματικού της Ηπείρου, θα μπορούσε το συντονιστικό τουριστικό κέντρο των Ιωαννίνων με τη χρήση του εξειδικευμένου εργαλείου του Marketing να οδηγήσει στην αποκλειστικότητα του ηπειρωτικού τουριστικού προορισμού. Κέρδος της επιχείρησης ή ενός τουριστικού οργανισμού και η αξία μιας υψηλού επιπέδου τουριστικής προσφοράς, δεν είναι το κυνήγι των οικονομικά ασθενών τουριστικών ομάδων ή η κορεσμένη αγορά του ανταγωνισμού και της σύγχισης με τον παρεξηγημένο όρο του συγκριτικού πλεονεκτήματος και την ατυχή χρήση του ακόμη και για το νυχτερινό τρέξιμο, το ψάρεμα και την πηγή με τις πέστροφες.
Η αξία του επενδεδυμένου κεφαλαίου ικανοποιείται και ανταποδίδεται με την επικράτηση στην τουριστική αγορά μέσα από την ιδιαιτερότητα των προσφερομενων υπηρεσιών και την ποιοτική τους πειθαρχία. Με την αυξημένη ζήτηση των κοινωνιών για ανέγγιχτη φύση και την μειωμένη προσφορά του αγαθού στα αστικά κέντρα γίνεται και η δική μας Παμβώτιδα με την ποιοτική εξυγίανση των νερών της, σοβαρό πλεονέκτημα αναβάθμισης του ονόματος των Ιωαννίνων και της διαφοροποίησής του από αντίπαλους τουριστικούς προορισμούς.
Η αποστολή αυτή δεν είναι εύκολη. Καιροσκοπικά σχέδια βλέπουν την Παμβώτιδα ως εμπόδιο, σε αντίθεση προς τις οικονομικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων που βλέπουν στις λίμνες , όπως και στην Παμβώτιδα, ένα τεράστιο υδάτινο δυναμικό για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του σημερινού πολιτισμού και την ανάπτυξη των περιφερειακών οικονομιών. Η πολυδιαστατικότητα του προβλήματος της λίμνης των Ιωαννίνων επιβάλλει την κινητοποίηση της γιαννιώτικης κοινωνίας και τον παραμερισμό προσωπικων αδυναμιών. Η εντατικότητα του προβλήματος ξεπέρασε πλέον τα σύνορα της πολιτικής ευθύνης και έγινε πρόβλημα οικονομικό, βιολογικό και υπαρξιακό για τα Γιάννενα.
Η ανάλωση πνεύματος σε αντιπαραθέσεις και πρακτικές που αχρηστέψανε οράματα και καταδικάσανε τον τόπο σε στασιμότητα είναι φθορά από την ουσία της πόλης. Το πρόβλημα της Παμβώτιδας είναι πρόβλημα των Ιωαννίνων και η θεραπεία του είναι καθήκον όλων μας.
* Ο κ. Βασίλης Ασωνίτης, Ηπειρωτικής καταγωγής, είναι οικονομολόγος με σπουδές ως υπότροφος στη Γερμανία.
