Εσκεμμένη εξαθλίωση!

ΝΤΡΟΠΗ είναι το λιγότερο που πρέπει να νοιώσουν όσοι κυβερνούν και όσοι θέλουν να κυβερνήσουν αλλά σιωπούν, μπροστά στα εγκλήματα που γίνονται και μπροστά στα εγκλήματα που κάνουν πως δεν βλέπουν. Ένα τέτοιο έγκλημα συντελείται αυτήν την ώρα στην χώρα μας αλλά και στον ίδιο μας τον τόπο, τα Γιάννινα: το λεγόμενο «προσφυγικό πρόβλημα» που, κανονικά, δεν θα έπρεπε να είναι πρόβλημα. Στ’ αλήθεια μωρέ, 12 εκατομμύρια Έλληνες τρομάξαμε από 50-70-100 χιλιάδες πρόσφυγες και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, πώς να τους αντιμετωπίσουμε. Στ’ αλήθεια δεν μπορούμε, να περιθάλψουμε, να φροντίσουμε και να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα; Η ανθρωπιά μας, περισσεύει! Η φιλοξενία ήταν πάντοτε χαρακτηριστικό μας. Πότε τα χάσαμε όλα αυτά; Ποιοι αποφάσισαν για εμάς, χωρίς εμάς;
Κάποιος μου είπε ότι «οι πρόσφυγες δεν είναι αξιοθέατο για να έρχεται ο καθένας να τους βλέπει». Εκ πρώτης είχε δίκιο. Απ’ την άλλη όμως πρέπει όλη η κοινωνία να έχει μια ξεκάθαρη εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί. Δεν είναι οι κακές συνθήκες και η ταλαιπωρία των ανθρώπων αξιοθέατο, όταν όμως αποτελούν τον δικό μας καθρέφτη πρέπει να τον κοιτάξουμε στα μάτια. Αν δεις τον καταυλισμό των προσφύγων στον Κατσικά θα δεις τον δικό σου εξευτελισμό. Θα δεις την εσκεμμένη αδιαφορία. Την εσκεμμένη παραμέληση. Την εσκεμμένη δημιουργία κακών συνθηκών για να μας εμφανίσουν ως τριτοκοσμική χώρα, όποια σχέδια κι αν εξυπηρετεί αυτό, για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη των εμφανιζόμενων ΜΚΟ και να καρπωθούν χρηματικά κονδύλια μέσω αυτών.

Το Κέντρο Υποδοχής Κατσικά
Άνωθεν «εντολή» να γίνει στο παλιό αεροδρόμιο Κατσικά. Γιατί εκεί, που ούτε βόθρο δεν μπορεί να φτιάξεις; Το μοναδικό ίσιωμα ήταν; Μήπως ήταν κοντά σε στρατόπεδο ή σε Νοσοκομείο κι εξυπηρετούσε σε κάτι; Μήπως προσφέρονταν στην δημιουργία υποδομών; Μήπως είχε κάποιο ιδιαίτερο πλεονέκτημα; Τίποτε απ’ όλα αυτά. Το αντίθετο μάλιστα. Κι όταν έγινε η επιλογή, έσφαλαν οι τοπικές αρχές που δεν προέβαλαν σθεναρή αντίσταση. Γιατί δεν κάλεσαν την κοινωνία ν’ αντιδράσει; Γιατί δεν κάλεσαν τον κόσμο να σταματήσει την κατασκευή; Όλοι εκεί θα ήμασταν. Κακά τα ψέματα, μόνο οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να σταματήσουν την κρατική αυθαιρεσία. Όμως, λίγο δήθεν τους… αιφνιδίασαν, λίγο δεν μπορούν να πουν «όχι» σε πολιτικά ανώτερους ή προστάτες, πέρασε η τοποθεσία στον Κατσικά. Το έστρωσαν και με χοντροχάλικο. Μια χαρά, κι ας σακατεύονται τα πόδια των μικρών παιδιών με τρύπια παπούτσια!
Κι αφού έφτιαξαν το έκτρωμα, έστησε ο στρατός τις σκηνές. Πόσες άραγε; Για πόσους; Πόσους θα φιλοξενήσει ετούτη η κοινωνία; Πόσους μπορεί; 1000, 2000, 3000, 5000; Κάπου δεν πρέπει να σταματήσει το νούμερο; Ουδείς γνωρίζει ή ουδείς δεν λέει. Και πάλι ο λόγος στις τοπικές αρχές. Τώρα πια δεν υπάρχει αιφνιδιασμός. Υπάρχει χρόνος. Φαίνεται ότι πάλι δεν μπορούν να πούνε «όχι» σε πολιτικά ανώτερους ή προστάτες. Γιατί δεν λένε το απλό και αυτονόητο: Το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων έχει περίπου 130.000 κατοίκους (ή όσους έχει). Ήτοι  το 0,77% του συνόλου της Επικράτειας. Δεχόμαστε λοιπόν ως κοινωνία, αυτό που μας αναλογεί: το 0,77% των προσφύγων (σήμερα περί τους 430 πρόσφυγες). Οι υπόλοιποι μπορούν κάλλιστα να διασπαρούν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Έτσι, και η κοινωνία θα μπορέσει να τους φιλοξενήσει και οι ίδιοι θα βρουν καλύτερες συνθήκες.
Δεν θέλουν όμως οι… «από πάνω». Για κάποιο λόγο (ή σχέδιο) θέλουν να συγκεντρώσουν μεγάλο μέρος των προσφύγων στα Γιάννινα. Μιλάνε για 3.000 ή 4.000 στον καταυλισμό στον Κατσικά. Αν έρθουν 500.000 πρόσφυγες στην Ελλάδα, τότε ναι, να φιλοξενήσουμε 3.000 και 4.000. Τόσοι θα αναλογούν. Αλλιώς γιατί; Τι εξυπηρετεί τόσο μεγάλη συγκέντρωση σε έναν τόσο άθλιο χώρο; Τι άλλο εκτός από την εξαθλίωση αυτών των ίδιων των προσφύγων και με μαθηματική ακρίβεια την εξέγερσή τους (ήδη τα βλέπουμε στην Ειδομένη). Ο Περιφερειάρχης, οι Δήμαρχοι, ο Μητροπολίτης, ο Ερυθρός Σταυρός και όσοι εν τέλει δεν «εξαρτώνται» άμεσα από το Κράτος (όπως π.χ. τα Σώματα Ασφαλείας) αλλά εμπλέκονται στην υπόθεση αυτή, οφείλουν να συγκροτηθούν σε ιδιαίτερο αυτόνομο σώμα και να βάλουν την δική μας «κόκκινη γραμμή»: Η κοινωνία μας αντέχει «τόσους». Τέλος. Και δεν είναι ανάγκη να είναι συγκεκριμένος αριθμός. Μπορεί να είναι ποσοστό.
Δεν είναι ρατσιστικό το θέμα για να διώξουμε τους άλλους ή να μην αλλοιωθεί η κοινωνία και άλλες τέτοιες ανοησίες. Αν γίνει μια ισομερής κατανομή σε όλη την Ελλάδα, πρώτον οι ίδιοι οι πρόσφυγες θα έχουν ανθρώπινες συνθήκες και δεύτερον η κάθε τοπική κοινωνία θ’ αγκαλιάσει και θα φιλοξενήσει τους ανθρώπους αυτούς, χωρίς φοβίες και μισαλλοδοξίες. Όπως μας αρμόζει σαν φιλόξενος λαός. Προσοχή, η αντίθετη αντίληψη, της ελευθεριότητας, της ανεξέλεγκτης δήθεν ανοιχτής αγκαλιάς, της ανοργάνωτης υποδοχής και εγκατάστασης οδηγεί σε επικίνδυνα μονοπάτια που ορισμένοι δεν θέλουν να δουν. Είναι αυτή ακριβώς η κατάσταση που ακραίοι κύκλοι περιμένουν πώς και πώς, για να τροφοδοτήσουν το μίσος και το ρατσισμό.  
Ένα απλό παράδειγμα: αν ο κόσμος βλέπει μια ανοργάνωτη και άθλια δομή (όπως στήνεται στον Κατσικά) και γίνει κάποιο έγκλημα στην περιοχή από πρόσφυγα (άνθρωποι είναι και αυτοί, δεν είναι όλοι άγγελοι) ή και το αντίθετο, νομίζετε ότι θέλει πολύ κάποιοι να βάλουν φωτιά και να κάψουν ζωντανούς τους ανθρώπους αυτούς μαζί με τα παιδάκια τους; Τότε βέβαια θα χύνουμε κροκοδείλια δάκρυα, αλλά τότε θα είναι αργά. Ή θα λογικευθεί η εξουσία (κεντρική και τοπική) και θ’ αλλάξει τα όποια σχέδιά της ή πρέπει να ξεσηκωθεί η κοινωνία και να το απαιτήσει. Τώρα, πριν να είναι αργά.

Μπάτε σκύλοι...
Όσο για την Ασφάλεια, πρώτα των ίδιων των προσφύγων: Μπάτε σκύλοι αλέστε! Ούτε είσοδος καλά-καλά δεν υπάρχει. Οριοθέτησαν τον χώρο με συρματόπλεγμα, αλλά δεν έβαλαν ούτε υποτυπώδη πόρτα! Γιατί, μήπως κάποιος μας κατηγορήσει ότι τους φυλακίζουμε; Μα φτιάχνεις σπίτι, χωρίς πόρτες; Με ποια λογική. Δεν λέει κανείς να φυλακισθούν οι άνθρωποι. Προφανώς πρέπει να μπαίνουν και να βγαίνουν όποτε θέλουν. Δεν πρέπει όμως να υπάρχουν και κανόνες; Εδώ σε κάμπινγκ πηγαίνεις και σου λένε μετά τις 12 το βράδυ κλείνει η πόρτα! Στον Κατσικά τίποτα, ούτε κανόνες, ούτε είσοδος, ούτε έλεγχος. Άλλο πράγμα το ελεύθερο κέντρο υποδοχής και άλλο πράγμα ο ανεξέλεγκτος καταυλισμός. Πώς έχουμε μπερδέψει έτσι τις έννοιες; Τι έχουμε πάθει σαν κοινωνία και δεν βλέπουμε μπροστά μας; Τρύπια συρματοπλέγματα, ανύπαρκτη είσοδος, όποιος θέλει μπαίνει, όποιος θέλει βγαίνει. Αν λείψει κανένα παιδάκι όμως στο μέτρημα το βράδυ, τι θα πούμε στη μάνα και τον πατέρα του; Ότι έχουμε ανοιχτό Κέντρο Υποδοχής; Πού είναι η υπευθυνότητα των αρχών;
Στήνεις έναν καταυλισμό προσφύγων, τον οριοθετείς, έχεις μπροστά σου μια ρευστή κατάσταση, μια κοινωνία που δεν ξέρει, που παραπληροφορείται συνεχώς, που φοβάται. Έχεις ανθρώπους που ήρθαν από μακριά, ταλαιπωρημένοι, που στο κάτω-κάτω, όσο καλή διάθεση και να έχεις, δεν τους ξέρεις καθόλου αφού με το ζόρι έχει γίνει μια υποτυπώδης καταγραφή τους, και δεν περιφρουρείς το χώρο. Δεν αστυνομεύεις επαρκώς την είσοδο. Πού ακούστηκε αυτό; Χάσαμε τα λογικά μας; Ή μήπως είναι τόσο δύσκολο να βάλεις μια είσοδο της προκοπής (να μην ξεροσταλιάζουν και οι αστυνομικοί στο πουθενά) και μια στοιχειώδη αστυνομική περιπολία.
Στ’ αλήθεια ανεχόμαστε σαν κοινωνία τις συνθήκες σ’ αυτόν τον καταυλισμό που έχουν στήσει στον Κατσικά; Για να καταλάβει κανείς περί τίνος πρόκειται, έχει τις προδιαγραφές των καταυλισμών που στήνονταν το 1922. Αν βάλεις δίπλα δίπλα δύο φωτογραφίες, του 1922 και τη σημερινή, λίγες διαφορές θα δεις...
Σχεδόν 100 χρόνια μετά και είμαστε στο ίδιο σημείο. Ε, όχι. Μόνο επίτηδες γίνεται. Γι’ αυτό πρόκειται για εσκεμμένη εξαθλίωση. Αρκεί να πει κανείς ότι για 1100 άτομα υπάρχουν μόνο 20 χημικές τουαλέτες. Μια τουαλέτα για κάθε 55 άτομα! Όσο για μπάνιο και ζεστό νερό… Αλλά και αν λειτουργήσει κάποιο μπόιλερ, ποιος ξέρει πόσες ώρες θα περιμένουν στην ουρά για ένα μπάνιο! Κι ας πούμε ότι η κεντρική εξουσία, για κάποιο λόγο ή κάποιο σχέδιο θέλει να γίνει έτσι. Η τοπική εξουσία; Γιατί το ανέχεται; Τι περιμένει; Γιατί δεν μπαίνει μπροστά, γιατί δεν απαιτεί καλύτερες συνθήκες; Γιατί δεν τις επιβάλλει; Γιατί δεν παίρνει πρωτοβουλίες; Γιατί δεν τις δημιουργεί;

Οι συνθήκες υγιεινής
Το ίδιο ισχύει και για τις συνθήκες υγιεινής. Εξαθλίωση. Όταν μοιράζεσαι μια τουαλέτα με άλλους 54 ανθρώπους, είναι επόμενο να εμφανιστούν ασθένειες. Το ξέρουν όλοι, κι αυτό θα γίνει. Γιατί όμως εμείς αφήνουμε να γίνει. Η κεντρική εξουσία αποφάσισε να βάλει χημικές τουαλέτες. Ποιος ξέρει τι μίζες τρώγονται αυτήν την ώρα. Χιλιάδες χημικές τουαλέτες σε όλη την Ελλάδα. Τις νοικιάζουν άραγε, τις αγοράζουν, ποιος ξέρει. Όπως και να ‘χει, ο κοινός νους λέει ότι δεν μπορεί να δημιουργήσεις μόνιμη κατάσταση έτσι. Ναι θα χρησιμοποιήσεις χημικές τουαλέτες για λίγες μέρες, μια εβδομάδα, μέχρι να βρεις λύση. Όχι σε μόνιμη βάση.
Η τοπική εξουσία όμως τι κάνει; Αφού οι κυβερνώντες επέλεξαν τον Κατσικά που δεν μπορείς να φτιάξεις βόθρο (όπως λένε λόγω του εδάφους), ποιος μας εμποδίζει να βάλουμε περιμετρικά του καταυλισμού αγωγό αποχέτευσης και ύδρευσης που θα καταλήγει στον κοντινότερο κεντρικό αγωγό; Θέμα 2-3 χιλιομέτρων πλαστικού αγωγού είναι. Σίγα το έργο. Με διαδικασίες κατεπείγοντος, αν είχε ξεκινήσει εδώ και δυο εβδομάδες, ήδη θα είχε γίνει. Τους ίδιους τους πρόσφυγες να ζητούσες να σε βοηθήσουν ως εργατικά χέρια, θα το είχαν κάνει. Και ταυτοχρόνως, σε τσιμεντένιες βάσεις κλειστές, με πάνελ, κανονικές τουαλέτες και ντουζιέρες. Σταδιακά όσες χρειάζονται. Νομίζετε ότι θα είχε παραπάνω κόστος απ’ ότι οι χημικές; Θα δημιουργούνταν όμως κάποιες, ικανοποιητικές έστω, συνθήκες υγιεινής πρωτίστως για την υγεία των ιδίων των προσφύγων και δευτερευόντως για την δημόσια υγεία.
Οι πρόσφυγες, όπως όλα δείχνουν ήρθαν για να μείνουν μεγάλο χρονικό διάστημα. Είτε οι ίδιοι που είναι τώρα και όσους άλλους φέρουν, είτε εναλλασσόμενοι με καινούργιους. Φτιάχνοντας λοιπόν έναν καταυλισμό, ένα κέντρο υποδοχής, όπως το ονομάζουν, πρώτο και καίριο είναι να βάλεις κανόνες και τρόπο λειτουργίας που όλοι θα οφείλουν να ακολουθούν. Ενημερώνεις τους ίδιους που ζουν στον καταυλισμό, ενημερώνεις την τοπική κοινωνία και, τους κανόνες αυτούς, όπου χρειάζεται, τους επιβάλεις. Αλλιώς δημιουργείς εσκεμμένα μια χάβρα, μια ασυδοσία και όπου αυτό βγάλει. Τέτοιοι κανόνες είναι η είσοδος-έξοδος, η καθαριότητα του χώρου, η διαμόρφωσή του κατά τρόπο λειτουργικό (πού θα μπουν σκηνές, πού θα είναι κοινόχρηστοι χώροι, πού θα παίζουν τα παιδιά κ.λ.π.), η καταγραφή των αναγκών, η κατανομή των ανθρώπων αναλόγως της χώρας καταγωγής, της θρησκείας τους κ.ά., η δημιουργία μιας κάποιας αυτοοργάνωσης, ώστε να μπουν σε έναν ρυθμό και να καλύπτουν κάποιες ανάγκες μόνοι τους. Χωρίς κανόνες, και οι ίδιοι σύντομα θα δυσανασχετήσουν και ένα γενικότερο μπάχαλο θα επικρατεί. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, γιατί δεν έχουν μπει αυτοί οι κανόνες από την αρχή; Τι θα πει ήμασταν απροετοίμαστοι, έγιναν όλα ξαφνικά και άλλες γελοίες δικαιολογίες. Δεν ξέρουμε τ’ αυτονόητα; Δεν ξέρουμε τι κανόνες χρειάζεται ένας καταυλισμός; Τον πιο απλό πρόσκοπο να ρωτήσεις θα σου πει. Αλλά προφανώς δεν θέλουμε να βάλουμε κανόνες.

...Και οι «τοποθετημένες» Μ.Κ.Ο.
Όλη αυτή την εσκεμμένη εξαθλίωση εκμεταλλεύονται οι «τοποθετημένες» ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται. Γιατί άραγε χρειαζόμαστε δέκα Ισπανούς και πέντε Ελβετούς «εθελοντές» να κάνουν κουμάντο στο ν Κατσικά. Χάθηκαν τα Γιάννινα για εθελοντές; Μια ολόκληρη πόλη άνω των 100.000 κατοίκων, δεν έχει πενήντα εθελοντές; Μόνο ο τοπικός Ερυθρός Σταυρός θα έφτανε. Ποιος τους κάλεσε, ποιος τους είπε ότι τους χρειαζόμαστε; Εθελοντές από όλο τον κόσμο σπεύδουν, είτε σε μια μεγάλη φυσική καταστροφή όπου η εκάστοτε κοινωνία χρειάζεται άμεση βοήθεια είτε σε τριτοκοσμικές χώρες όπου δεν υπάρχουν δομές και οργάνωση. Ως τέτοια λοιπόν τριτοκοσμική χώρα μας εμφανίζουν οι κυβερνώντες και όχι μόνο ανέχονται την παρουσία ξένων αλλά την επιβάλουν κιόλας. Πώς να μην υποπτευθεί λοιπόν κανείς, ότι κάτι… άλλο παίζεται από πίσω, όταν σε αυτές τις ΜΚΟ κρύβονται τεράστια χρηματικά ποσά; Μην γελιόμαστε, οι Ισπανοί, οι Ελβετοί και όποιοι άλλοι «Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι» έλθουν, παίρνουν γενναία χρηματοδότηση για να κάνουν ό,τι κάνουν. Δεν τους έπιασε ο πόνος ξαφνικά για τον συνάνθρωπο. Και μόλις παρουσιάσουν το έργο τους «αρμοδίως» με καταγεγραμμένα στοιχεία, φωτογραφίες και… ντοκουμέντα για να λάβουν την χρηματοδότηση, θα μας χαιρετίσουν, αφήνοντας πίσω τους την ίδια εξαθλιωμένη κατάσταση και τους ίδιους ταλαιπωρημένους πρόσφυγες.
Αυτοί κάνουν την δουλειά τους (αφού τους αφήνουν), εμείς όμως γιατί τους βοηθάμε; Γιατί μας έπιασε τόση... πρεμούρα για συνεργασία μαζί τους; Δεν έχει ο Δήμος προσωπικό για να μοιράσει την βοήθεια που συγκεντρώνει από τους Γιαννιώτες; Κι αν δεν έχει, μια απλή ανακοίνωση να κάνει, διακόσιοι άνθρωποι θα μαζευτούν, αμέσως. Το ίδιο και η Περιφέρεια, το ίδιο και άλλοι φορείς. Ποιος ο λόγος να αυτοξεφτιλιζόμαστε και να ζητάμε βοήθεια ξένων όταν δεν την χρειαζόμαστε; Εκτός και αν υπάρχει κάποια σύνδεση με αυτές τις ΜΚΟ. Γιατί τότε αλλάζει…
* * *
Τα πράγματα είναι απλά. Όποιος νομίζει ότι το Ελληνικό Κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει 50-100 χιλιάδες πρόσφυγες είναι αφελής. Όλη η κατάσταση «στήνεται» για να εκμεταλλευθούν τους πρόσφυγες και όχι για να τους βοηθήσουν. Απλή λογική είναι. Με την ΕΣΚΕΜΜΕΝΗ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ, αυτοί οι άνθρωποι, με μαθηματική ακρίβεια, κάποια στιγμή θα ξεσηκωθούν. Και τότε θα ρίξουμε πάνω τους όλα τα δεινά της δικής μας κοινωνίας, θα τους φορτώσουμε κάθε στραβό για να βγούμε τελικά εξιλεωμένοι ότι «εμείς κάναμε ό,τι μπορούσαμε αλλά τελικά έφταιξαν οι πρόσφυγες και δεν κατάφερε η Ελλάδα να ορθοποδήσει». Είναι πολύ βολικό για όλους που οι πρόσφυγες εγκλωβίζονται στην Ελλάδα. Μόλις ξεφύγει ο (δήθεν) έλεγχος, γιατί θα ξεφύγει όπως το πάνε, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα μας πουν ωραιότατα ότι δεν γίνεται να είμαστε στην ίδια «ομάδα», θα βάλουν και λίγο τρομοκρατία μέσα και θα μας πούνε «άντε στο καλό» και πάρτε και δυο δραχμές να σας χρυσώσουμε το χάπι.
Οι Έλληνες ηγέτες πάλι θα περάσουν από την κολυμπήθρα του Σιλωάμ και θα μας πουν: «προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε αλλά τελικά έφταιξαν οι «κακοί» πρόσφυγες και δεν ήταν δυνατό να γίνει κάτι άλλο». Κι εμείς σαν λαός, για άλλη μια φορά στην ιστορία μας, θα πέσουμε «ηρωικά» αλλά θα ηττηθούμε, προδομένοι από τους «κακούς» Ευρωπαίους. Οι πολιτικές φατρίες της χώρας όμως θα επιβιώσουν και θ’ αρχίσουν να μας ξανα-κυβερνούν στο μέλλον. Άντε να κλείσουν και κανα-δυο στη φυλακή, έτσι για ξεκάρφωμα. Αυτά μην τα περιμένετε αύριο, τον άλλο μήνα. Σε κανένα χρόνο να τα περιμένετε. Γιατί έτσι γίνονται τα σχέδια. Σπέρνουμε σήμερα για να θερίσουμε του χρόνου.

Να απαιτήσουμε!
Αλλά και φαντασία να είναι όλα αυτά κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι «κάτι σχεδιάζουν» και σίγουρα όχι κάτι καλό. Ο μόνος τρόπος να μην τους… βγουν τα «σχέδια» είναι ν’ αντιδράσουμε εμείς. Εμείς είμαστε ο αστάθμητος παράγοντας. Οι απλοί πολίτες. Να ζητήσουμε και ν’ απαιτήσουμε τα λογικά, τ’ αυτονόητα. Κι επειδή η κεντρική εξουσία είναι… πολύ μακριά, μπορούμε να το κάνουμε μέσα από την τοπική εξουσία, από την τοπική αυτοδιοίκηση. Υπάρχει Περιφέρεια, υπάρχουν Δήμοι, υπάρχει Εκκλησία, τοπικές δομές, επιστημονικοί σύλλογοι, οργανώσεις μέσα από τους οποίους μπορούμε ν’ ανατρέψουμε το όποιο «σχέδιο» και να κάνουμε αυτό που μας λέει η λογική μας και η συνείδησή μας. Τώρα είναι η ώρα να δείξει ο καθένας από τους «άρχοντες του τόπου» ποιος είναι και αν έχει ανάστημα. Ας ελπίσουμε βέβαια ότι και αυτοί (η τοπική εξουσία) δεν είναι μέρος του ίδιου κεντρικού σχεδίου. Γιατί τότε μας βλέπω, μαζί με τους πρόσφυγες, «γι’ άλλη γη, γι’ άλλα μέρη»…