Παρακμιακή η πορεία του Κράτους Δικαίου!

Επιστημονική εκδήλωση του Σώματος Ομότιμων Καθηγητών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενο συζήτησης τη "Συνεισφορά της Νομικής Επιστήμης στην κοινωνία", πραγματοποιήθηκε, τις προάλλες, στην Αθήνα.
Καλές είναι τέτοιες συνάξεις, ωραία είναι τα θέματα που συζητούν. Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα; Αν κρίνουμε τα πράγματα από την κατάσταση που επικρατεί, χρόνια τώρα, στη χώρα μας, δεν πρέπει – χωρίς να λείπουν οι τιμητικές εξαιρέσεις, που όμως δεν αναιρούν τον κανόνα – να είμαστε ικανοποιημένοι από τη στάση και το ρόλο που διαδραμάτισαν οι διανοούμενοι της χώρας μας, όλα αυτά τα χρόνια, σε ό,τι αφορά τις παρεμβάσεις τους στην πολιτική ζωή και στη "συνεισφορά της επιστήμης στην κοινωνία".
Και αυτή τη στάση των διανοούμενων θα την εκτιμήσουμε καλύτερα, αν κατανοήσουμε την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στον πολιτικό και στο διανοούμενο. Ο διανοούμενος αναζητάει και στη συνέχεια διακηρύσσει την αλήθεια προς όλες τις κατευθύνσεις και για όλα τα ουσιαστικά πράγματα που αφορούν την κοινωνία. Κάτι τέτοιο όμως απαιτεί θάρρος και ετοιμότητα για εξονυχιστική έρευνα, οπουδήποτε κι αν αυτή οδηγεί, θάρρος και ετοιμότητα για σκληρή, αλλά δίκαιη κριτική, για οτιδήποτε υπάρχει και βλάπτει την κοινωνία, για κριτική που δεν υπολογίζει τις τυχόν συνέπειές της και τη σύγκρουσή της με τις υπάρχουσες δυνάμεις μέσα στην κοινωνία.
Μια τέτοια δύναμη – ίσως η πιο ισχυρή μέσα στην κοινωνία - είναι ο πολιτικός. Ο πολιτικός, αντίθετα με το διανοούμενο που αναζητάει την αλήθεια, αναζητάει τη δύναμη η οποία πηγάζει από την εξουσία. Όσο δε πιο αδύναμος επιστημονικά και κοινωνικά είναι ο πολιτικός, όσο περισσότερο του λείπει η απαραίτητη κατάρτιση, η αξιοκρατική ανάδειξη και η καταξίωσή του μέσα στην κοινωνία, τόσο μεγαλύτερη δύναμη αναζητάει, τόσο πιο ανορθόδοξα μέσα χρησιμοποιεί για να την αποχτήσει, τόσο περισσότερο καταπολεμάει την αλήθεια, και τόσο επιζήμιος αποβαίνει για την κοινωνία.
Και τότε; Τότε ακριβώς επέρχεται, αναπόφευκτα, η σύγκρουση. Συγκρούεται η αλήθεια με τη δύναμη, συγκρούεται ο πολιτικός με το διανοούμενο. Και αυτό συμβαίνει γιατί η αλήθεια φοβάται τη δύναμη και η δύναμη φοβάται την αλήθεια. Η δύναμη – την οποία εκφράζει ο πολιτικός – για να μπορεί να πετύχει τις επιδιώξεις της, πρέπει να εμφανίζεται σαν κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι, για να μπορεί έτσι να εξαπατά τους άλλους στους οποίους θέλει να επιβάλλεται, ενδεχομένως δε και τον ίδιο τον εαυτό της. Θυμάστε, ασφαλώς, οι παλιότεροι τον Καραμανλή τον πρεσβύτερο που έλεγε: "Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται και δε γίνονται και υπάρχουν πράγματα που γίνονται και δε λέγονται". Αυτό, συνήθως, κάνει η πολιτική: άλλα λέει και άλλα κάνει.
Και τότε τι κάνει; Απλούστατα, επειδή ο πολιτικός διαθέτει τη δύναμη, προσπαθεί, και συχνά με τα ανάλογα ανταλλάγματα το πετυχαίνει να αντιμετωπίσει την πρόκληση που προέρχεται από την αλήθεια, την οποία – υποτίθεται – εκπροσωπεί ο διανοούμενος. Και πώς το πετυχαίνει; Χρησιμοποιεί, μας λέει η κοινωνική επιστήμη, όλα τα μέσα που της παρέχει η εξουσία, οπότε την αλήθεια ή την αποσιωπά, ή τη συκοφαντεί ή την διαφθείρει. Και επειδή κατά τον Ισοκράτη "οι πολλοί –δηλαδή οι πολίτες– την αλήθεια αγνοούσι", όταν ο πολιτικός έχει την ικανότητα που προέρχεται από τη δύναμή του, να διαφθείρει όποιον είναι πρόθυμος να διαφθαρεί, πετυχαίνει το σκοπό του και συσκοτίζει την αλήθεια. Έτσι συμβαίνει συχνά – για να επανέλθουμε στο θέμα μας – η συνεισφορά της Επιστήμης στην κοινωνία να είναι περιορισμένη και η αλήθεια να υποχωρεί μπροστά στη δύναμη·
Σ’ αυτή, λοιπόν, την επιστημονική εκδήλωση παρενέβη, ως Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Επιστήμης, και ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με θέμα "Το Κράτος Δικαίου στον αστερισμό μιας Αναστρέψιμης Παρακμής".
Και το ερώτημα που προβάλλει, επιτακτικό μάλιστα, για μας τους πολίτες: Είναι, με τα σημερινά δεδομένα, "αναστρέψιμη η παρακμή" στην οποία είναι βουτηγμένο το δικό μας "Κράτος Δικαίου";
Αν ζητάτε τη γνώμη μου, θα σας απαντήσω με όσα διεκτραγωδεί στο βιβλίο του "Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΚΜΗ" ο γνωστός συνταγματολόγος Δημήτρης Τσάτσος, επισημαίνοντας, ανάμεσα σε άλλα τραγικά που συμβαίνουν στο Κράτος μας, και τα ακόλουθα:
"Μιλάμε για μια Πολιτεία - θέαμα· δε μιλάμε ούτε για σοβαρή, ούτε για έντιμη, ούτε για λειτουργούσα Πολιτεία. Μιλάμε για μια μη Πολιτεία. Ζώντας στην Ελλάδα δε ζω θεσμούς· ζω ένα θέατρο, το οποίο – έστω και παθητικά – παίζουμε όλοι μας, ακόμη και οι κομπάρσοι, όπως κι εγώ. Όλοι κοροϊδεύουμε όλους. Οι θεσμοί μας – όπως λειτουργούν σήμερα – είναι νεκροί. Ζούμε την ώρα του κόσμου της νύχτας. Μπάτε σκύλοι κι αλέστε. Τα πάντα, μα τα πάντα, παραλειτουργούν. Δεν είπα υπολειτουργούν. Είπα παρα – λειτουργούν. Η υπολειτουργία σημαίνει ανημποριά, αδυναμία, λάθος. Η παραλειτουργία όμως σημαίνει σχεδιασμό, τακτική με σκεπτικό και κυρίως με ηθελημένα αποτελέσματα. Φοβούμαι πως η ίδια η Δημοκρατία παραλειτουργεί".
Αυτή την "παραλειτουργία", καρπό της διαπλοκής και της διαφθοράς ανάμεσα στην πολιτική και την εκκλησιαστική ηγεσία, τη ζούμε, χρόνια ολόκληρα, εμείς οι πολίτες εδώ στα Γιάννινα. Συνεπώς είναι, πιστεύω, περισσή αφέλεια να πιστεύουμε ότι η παρακμιακή πορεία του Κράτους Δικαίου (!) είναι αναστρέψιμη.