Το Κέντρο Φιλοξενίας Κατσικά δεν ήταν έτοιμο να λειτουργήσει…

Το Κέντρο Φιλοξενίας στο πρώην στρατιωτικό αεροδρόμιο Κατσικά, στο οποίο συνεχίζεται η τοποθέτηση σκηνών, εκτιμώ, ότι δεν ήταν έτοιμο να λειτουργήσει. Καθότι, πρωτίστως, απαιτείται εσωτερική οργάνωση και ολοκλήρωση των έργων υποδομής του Κέντρου Φιλοξενίας.  
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα το συγκεκριμένο Κέντρο θα είναι το μεγαλύτερο στην Ήπειρο, καθώς σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να φιλοξενήσει περίπου 5.000 άτομα. (Λαμβάνοντας υπ όψιν τον πληθυσμό της Κατσικάς που έχει  3.885 άτομα – η Κόνιτσα, 2.942 –το Μέτσοβο  2.503, μπορεί να συγκρίνει κάποιος το μέγεθός του).
Την ευθύνη λειτουργίας των Κέντρων και την επίβλεψη κατασκευής των έργων έχουν αναλάβει σε πρώτο στάδιο οι Ένοπλες Δυνάμεις.
Κατά την έναρξη κατασκευής των έργων αποχέτευσης όμβριων - ύδρευσης και ακαθάρτων λυμάτων ενημερώθηκα από τοπικό ημερήσιο Τύπο ότι σε ελάχιστο βάθος τα συνεργεία βρίσκουν νερό, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι τα έργα αυτά και ειδικά της αποχέτευσης λυμάτων θέλουν ειδική διαχείριση.
Ναι μεν έχουμε μια συμπάθεια όλοι προς τους πρόσφυγες, οι αρμόδιες όμως Υπηρεσίες των Δήμων και της Περιφέρειας - καθότι είναι και οι αρμόδιες - παρότι  περιορίζονται σε δευτερεύοντα ρόλο από την Κυβέρνηση - πρέπει να  προβληματίζονται πως θα λειτουργήσουν τα ανοικτά  Κέντρα Φιλοξενίας.
Η  πολιτική της Κυβέρνησης να μην ενημερώνει ουσιαστικά, αναλυτικά και έγκαιρα τους Δήμους και τις Περιφέρειες και μέσω αυτών τις τοπικές κοινωνίες, κάνει τους  κατοίκους της περιοχής να  ανησυχούν και να προβληματίζονται.    

Η αποχέτευση…
Ένα βασικό δικό μου ερώτημα  είναι:  Ποια θα είναι η προοπτική των έργων υποδομής των καταυλισμών; Θα  αντέξουν  για το χρόνο που θα απαιτηθεί,  όσων τελικά μείνουν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας. Ερώτημα στο οποίο πρέπει  να μας απαντήσουν, η Κυβέρνηση, οι Βουλευτές μας, το Κράτος.
Επίσης οι αρμόδιοι φορείς της Περιφέρειάς μας, όπως  ο Δήμος, η Περιφέρεια, οι διάφοροι Φορείς Τ.Ε.Ε. - Περιβαλλοντικοί Σύλλογοι - Ιδρύματα - Μ.Κ.Ο. κ.λ.π.
Γιατί μετά  ένα διάστημα που θα αρχίσουν τα δύσκολα για τον αναφερόμενο χώρο λειτουργιάς, καθότι ο αριθμός των προσφύγων θα αυξάνεται ανάλογα με τα στοιχειά δυναμικότητας που κατασκευάζεται, η διαχείριση αυτών των κέντρων θα είναι αδύνατη.
Αναφέρω πρώτο το ζήτημα, που αφορά την αποχέτευση όμβριων.
Οι εργασίες χαλικόστρωσης που γίνονται, αποτελούν μια εργασία εξυγίανσης του εδάφους, αλλά η περιοχή δεν έχει και την κατάλληλη δομή σε έργα στράγγισης, καθότι εξαιρέθηκε από τα παλαιό εγγειοβελτιωτικό έργο του 1965 η απορροή της γίνεται στην 7 Τ κεντρική τάφρο Σερβιανών, παράλληλη της Ε.Ο. Κατσικάς – Πραμάντων, που με τα χρόνια έχει υποστεί πολλές παρεμβάσεις στην διατομή της.
Η οικιστική ανάπτυξη της περιοχής έχει μεταβάλει πολύ τα δεδομένα, δεν υπάρχει  ολοκληρωμένη υδραυλική μελέτη για την λειτουργιά του καταυλισμού και η απορροή και αποστράγγιση της ευρύτερης περιοχής που υπήρχε ίσως έχει καταστραφεί. Προφανώς, μια νέα αντιπλημμυρική μελέτη που θα πρέπει να συντηρήσει και ανακατασκευάσει τα υπάρχοντα θα ήταν πολύ χρήσιμη. Με τα πρώτα πλημμυρικά φαινόμενα θα εντοπιστούν και τα προβλήματα.

Η υδροδότηση…
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την υδροδότηση του καταυλισμού.
Απ’ ότι γνωρίζω η περιοχή, ανήκει στην αρμοδιότητα του ΣΥΔΛΙ και υδροδοτείται από αυτόν. Συνεπώς είναι  και ο αρμόδιος φορέας για την ύδρευση του κέντρου. Και μόνο ενδεικτικά με μια κατανάλωση μέση ημερησία 75 λτ/ ημέρα θα χρειαστεί ο καταυλισμός (5.000 άτομα Χ 75 λτ = 375.000 λτ/ημέρα) περίπου 375 μ3 (κυβικά) ανά ημέρα χωρίς σπατάλες. Η περιοχή τους θερινούς μήνες έχει πρόβλημα συνεχούς υδροδότησης, αφού παρουσιάζονται συχνά διακοπές νερού. Μήπως αυτή η μη υπολογιζόμενη  ποσότητα κατανάλωσης νερού στην περιοχή κάνει το πρόβλημα μεγαλύτερο; Αυτά τα κυβικά, ποιος θα τα πληρώσει στο Σύνδεσμο;
Η ΔΕΥΑΙ, μπορεί να παρέχει την εμπειρία της στα αναφερόμενα θέματα υποδομής των έργων ύδρευσης αποχέτευσης, αλλά δεν είναι η αρμόδια για την ύδρευση της περιοχής, αφού έχει κάνει μόνο συμφωνία με τον ΣΥΔΛΙ για την χρήση νερού.  
Τα 375 μ3 (κυβικά) ανά ημέρα, σε ένα μήνα γίνονται 11.250 μ3 (κυβικά) και σε ένα χρόνο γίνονται 135.000 μ3 (κυβικά), με μια μέση τιμή νερού στην περιοχή 0,50 λπτ/κυβικό είναι ένα ποσό 67.5000 ευρώ, κοστολόγια που ο πάροχος (ΣΥΔΛΙ-ΔΕΥΑΙ) επιβαρύνεται για να προσφέρει το νερό σε κατανάλωση.

Θ’ αντέξει το περιβάλλον;
Τρίτο θέμα είναι το τεράστιο ζήτημα που αναμένεται να προκύψει με την λειτουργία των βόθρων για την κάλυψη των αναγκών της ανθρώπινης δραστηριότητας  των προσφύγων που θα εγκατασταθούν -  προσωρινά - στην Κατσίκα. Το βάρος  πέφτει στην περιοχή φιλοξενίας και στο γύρω περιβάλλον, οι  αντοχές του οποίου δεν μπορούν να διαρκέσουν για μεγάλο διάστημα.
Η φωτογραφία που είδα σε άρθρο εφημερίδας, με την κατασκευή βόθρων με  κυλινδρικά κατακόρυφα σωληνωτά, που τοποθετήθηκαν ήδη σε χώρο εντός του καταυλισμού,  όπου πρόκειται να γίνουν οι χώροι υγιεινής, γίνονται ίσως  χωρίς την έγκριση και σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών. Ενώ τα μηχανήματα έσκαψαν και τοποθέτησαν τους τσιμεντένιους βόθρους σε βάθος δύο περίπου μέτρων, το νερό από το υπέδαφος έχει ήδη καλύψει σχεδόν το μισό μέτρο!
Σύμφωνα με την ισχύουσα υγειονομική Νομοθεσία, που ειδικεύει τους υγειονομικούς όρους και προϋποθέσεις που αφορούν την λειτουργία δραστηριοτήτων, προκειμένου ο άνθρωπος να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, πρέπει να έχει την ελεύθερη πρόσβαση και σε χώρους υγιεινής.

Τι λένε οι Νόμοι…
Βάσει των υγειονομικών διατάξεων, Ε1β 221/65 (άρθρο 9 – μικρά ιδιωτικά συστήματα λυμάτων) και της 96967/2012 (άρθρο 5 – χημικά βιολογικά αποχωρητήρια) αναφέρονται:
Α) Προκειμένου περί διαθέσεως λυμάτων μεμονωμένων κατοικιών, μικρών ομάδων κατοικιών, σχολείων, στρατώνων, ξενοδοχείων, νοσοκομείων, κατασκηνώσεων και λοιπών παρομοίων, ιδρυμάτων και εγκαταστάσεων, θα τηρούνται αντιστοίχως οι καθοριζόμενοι όροι δια τας κάτωθι αναφερομένας περιπτώσεις.
Για  χρήση, Σηπτικής δεξαμενής (Σηπτικός βόθρος) με Απορροφητικό βόθρο - Στεγανής δεξαμενής (Στεγανός βόθρος) – Μικροί Βιολογικοί compact με υπεδάφια διάθεση,
Β) Η χρήση χημικών –βιολογικών αποχωρητηρίων επιτρέπεται κατά την κρίση της υγειονομικής υπηρεσίας και γενικά, σε χώρους όπου από την πολεοδομική υπηρεσία ή άλλη νομοθεσία δεν επιτρέπεται η κατασκευή αποχωρητηρίων.
Τα χημικά – βιολογικά αποχωρητήρια είναι τριών τύπων, ανοικτού τύπου – κλειστού τύπου και για ΑΜΕΑ.  
Τα ανοιχτού τύπου συστήνονται για πολυπληθείς εκδηλώσεις, κατασκηνώσεις κλπ. Τα κλειστού τύπου είναι για ολιγοπληθείς εκδηλώσεις και απαιτούν συνεχή καθαρισμό, υπάρχουν και τύπου τρέιλερ που τοποθετούνται όπου υπάρχει πρόσβαση οχήματος.  Όλοι οι τύποι απαιτούν βεβαίωση πιστοποίησης κατασκευής – βεβαίωση αποδοχής λυμάτων από τον Ο.Τ.Α. - Δ.Ε.Υ.Α. - σε περίπτωσης ενοικιαζομένων η σύμβαση ενοικίασης.
Γενικά η συντήρηση αυτών είναι πολύ σημαντική και περιλαμβάνει την απομάκρυνση των λυμάτων ανάλογα με τον αριθμό των  χρηστών τουλάχιστον κάθε 24 ώρες, την απολύμανση των δεξαμενών, τον εσωτερικό καθαρισμό της καμπίνας με νερό υπό πίεση ειδικά χημικά και γενικά πλήρη έλεγχο για ζημίες.

Τα άλλα λύματα…
«Λύματα» όμως καλούνται εν γένει τα απόβλητα υγρά των κατοικιών, ιδρυμάτων, εργοστασίων ή άλλων εγκαταστάσεων. Και κάνω αυτή την αναφορά για να κατανοήσουμε ότι λύματα, δεν είναι μόνο τα υγρά από τα αποχωρητήρια, είναι και τα υγρά από υπόλοιπους χώρους υγιεινής, νιπτήρες, μπάνια, λάντζες σκευών, πλύσεις ρούχων κλπ .
Απλά να θέσουμε μία απλή μαθηματική εξίσωση: Με βάση την γνώση για το θέμα των αποβλήτων ο κάθε άνθρωπος κατασκηνωτής, σε φυσιολογικές συνθήκες χρειάζεται 75  λίτρα νερό ημερησίως. Να δεχθούμε για τους πρόσφυγες ότι θα χρειάζονται ημερησίως το πολύ 30 λίτρα για υγιεινή και  δεν θα καταναλώνουν μια  ποσότητα νερού για τα αποχωρητήριο (εκτός αποχωρητηρίου εάν τοποθετηθούν χημικά), όπου απαιτούνται δύο φορές να πάει κάποιος  χρειάζεται 30 με 40 λίτρα νερό).
Δηλαδή 5.000 άτομα επί 30 λίτρα/ημέρα  αυτό κάνει 150.000 λίτρα ημερησίως ή  150 κυβικά την ημέρα υγρά λύματα  τουλάχιστον. Αυτό σημαίνει ότι  παράγονται  150 κυβικά την ημέρα υγρά λύματα  από τον καταυλισμό  τα όποια εάν οι τοποθετημένοι σωλήνες (δακτυλίδια) είναι στεγανοί βόθροι, απαιτούνται 150μ3/6,5μ3 = 25 τεμ τουλάχιστον βόθροι ύψους 2μ και απαιτείται κάθε ημέρα δέκα  βυτία αποβλήτων να έρχονται να παραλαμβάνουν τα λύματα.
Εάν υπάρχει μια σηπτική δεξαμενή όγκου 4,5 μ3  και η δεύτερη απορροφητική, για χρήση ανά ομάδες 50 ατόμων χρειάζεται η κατασκευή 100 δίδυμων βόθρων.  
Αλλά προκύπτει το πρόβλημα της απορροφητικότητας του εδάφους, γιατί σε 1,5 μ  διαπιστώθηκε η ύπαρξη νερού, δηλαδή έχουμε υδροφόρο ορίζοντα.
Και οι υγειονομικές και πολεοδομικές διατάξεις αναφέρουν ότι: Απαγορεύεται ο απορροφητικός βόθρος να εισχωρεί του ορίζοντος των υπογείων υδάτων. Το βάθος εκσκαφής του βόθρου δεν πρέπει να φθάνει τη στάθμη που βρίσκονται τα υπόγεια νερά για αποφυγή μολύνσεώς τους. Εάν οι σωλήνες (δακτυλίδια) είναι απορροφητικοί βόθροι, η νομοθεσία το απαγορεύει.   
Καταλαβαίνει κανείς ότι από την στιγμή που δεν υπάρχει πρόβλεψη για τα υγρά απόβλητα, για συστήματα με βάση την νομοθεσία και την διαχείριση υγρών αποβλήτων, όλη αυτή η μεγάλη ποσότητα υγρών αποβλήτων θα ρυπαίνει και θα επιβαρύνει τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.

Ειδική εγκύκλιος
Με το Αριθ. πρωτ. Δ.Γ1δ/ οικ.20405/ 16-3-2016 έγγραφο το Υπουργείου Υγείας με θέμα «Αποστολή στοιχείων για τις συνθήκες υγιεινής διαβίωσης των προσφύγων-  Μεταναστών στους προσωρινούς χώρους διαμονής τους» ζητά προκειμένου το Υπουργείο  να έχει την σχετική πληροφόρηση, βάσει των ελέγχων που διενεργείται από τις Περιφερειακές Υπηρεσίες του, όπως συμπληρωθεί ο συνημμένος πίνακας αποτελεσμάτων των υγειονομικών ελέγχων. (Χώρος διαμονής –Αριθμός προσφύγων -Παροχή πόσιμου νερού – Αποχέτευση κλπ)   
Και  σύμφωνα με την Αριθ. πρωτ. Δ.Γ1δ/ οικ.20761/ 17-3-2016 εγκύκλιο Υπουργείου Υγείας με θέμα «Λήψη μέτρων διασφάλισης της ποιότητας του πόσιμου νερού σε περιπτώσεις  εκτάκτων αναγκών» που εξηγεί τα θέμα παροχής νερού και διαμονής σε καταυλισμούς στο Α άρθρο αναφέρει ότι:  
 Κατά τη διάρκεια της προσωρινής διαμονής των προσφύγων και μεταναστών σε σκηνές σε ανοιχτούς χώρους, σε προκατασκευασμένες οικίες κ.λ.π, θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών ύδρευσης και αποχέτευσης που προκύπτουν, συμπεριλαμβανομένων και των μέτρων ορθής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων (αστικά απόβλητα, αδρανή υλικά κ.α.). Επιπλέον, ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να λαμβάνεται για την προστασία τους από ενδεχόμενη έκθεσή τους σε ερπετά, τρωκτικά, αρθρόποδα κ.λ.π.
* * *
• Αλήθεια εάν γίνονταν ανάλογοι καταυλισμοί στην Ευρώπη, έτσι πρόχειρα θα γίνονταν ή και εν πάση περιπτώσει λόγω του επείγοντος έτσι απλά θα τα έριχναν όλα κατευθείαν στο περιβάλλον. Δεν νομίζω.
Η προχειρότητα του καταυλισμού είναι έκδηλη, αλλά και σοβαρά επιβαρυντική για το περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα.
Προσπαθούμε να κάνουμε το σωστό απέναντι στους συνανθρώπους μας, αλλά από την άλλη να μην δημιουργούμε ζημιά στο περιβάλλον, και στην περιοχή, σε μας τους ίδιους...