ΙΩΑΝΝΙΝΑ: ΠΟΛΙΤΙ(ΣΤΙ)ΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ!

Όταν ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Ολάντ χαιρετούσε από το βήμα της Ελληνικής Βουλής τον Ελληνικό λαό, ετόνιζε τη συγγένεια των δυο λαών – Ελληνικού και Γαλλικού - υπό το πρίσμα του Διαφωτισμού. Ως γνωστόν, ο Ελληνικός Διαφωτισμός ακολούθησε τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, με την έκδοση του βιβλίου «Νομαρχία Ανωνύμου του Έλληνος», του οποίου ο συγγραφέας διαφαίνεται εγγράμματος, να έχει διαβάσει αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, καθώς και Εγκυκλοπαιδιστές της εποχής του Γαλλικού Διαφωτισμού, βαθιά επηρεασμένος από τον Ρήγα, γνώστης της Αυλής του Αλή-Πασά, συνεπώς και των Ιωαννίνων, προσωπικότητα που ιστορικά  προσπάθησε να ταυτισθεί με τον εξ Ιωαννίνων Αθανάσιο Ψαλίδα, Σπυρίδωνα Στάχο ή και με τον Ιωάννη Κωλέττη. Η συγγένεια, λοιπόν, της Ευρώπης και ιδιαίτερα της Γαλλίας, με την πόλη των Ιωαννίνων παρέμεινε ένα τηλεοπτικό θέαμα, το οποίο δεν παρακολούθησε κανείς από τη Δημοτική Αρχή και φυσικά η επιτροπή για την ανάδειξη της πόλης μας, ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, υπήρξε βαρύκουη.
«Διαφωτισμός σημαίνει εγκατάλειψη από μέρους του ανθρώπου της ανωριμότητος της οποίας υπεύθυνος είναι αυτός ο ίδιος... Όταν η αιτία της δε βρίσκεται στην έλλειψη νόησης αλλά στην έλλειψη αποφασιστικότητας και γενναιότητας για να χρησιμοποιήσει τη δική του νόηση χωρίς τη καθοδήγηση κάποιου άλλου», διακήρυττε ο Καντ για να μπορέσει ν’ αφυπνίσει ανήλικους πολίτες και να κάνει τις «καθαρές ομάδες» πολιτών να μη φαντάζουν πληκτικές.
Η γενέθλια πόλη μου, τα Ιωάννινα, βαδίζουν με άξιο πνευματικό και πολιτιστικό παρελθόν, μια πόλη στην οποία οι αρετές δεν αναμένονται και υπάρχουν πάντα εκείνοι που είναι έτοιμοι ν’ ανάψουν τους πυρσούς για τους εγκεφάλους.
Εδώ γεννήθηκε ο πολιτισμός της Δωδώνης και του «κοινού των Ηπειρωτών», ο πολιτισμός των Ευεργετών, ο πολιτισμός της λίμνης, της αργυροχοϊας και του εμπορίου, ο πολιτισμός των γραμμάτων και των τεχνών, ο πολιτισμός του Κώστα Φρόντζου και της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, ο πολιτισμός των επιστημών, ο πολιτισμός της πέτρας, ο πολιτισμός της σύζευξης του Ελληνικού και Οθωμανικού στοιχείου. Ποιός απ’ όλους αυτούς τους πολιτισμούς ήταν ανεπαρκής για την πρόκριση της πόλης μας; Πρέπει να αισθανθώ ηττημένη πολίτης για την πόλη μου ή να θρηνήσω την ψήφο μου για την ανάδειξη της σημερινής Δημοτικής Αρχής; Φταίει η πόλη ή ο άρχων;
Ο Τοκβίλ έγραφε πως «αν υπάρχουν λαοί που αφήνουν να τους αποσπούν από τα χέρια το φως, υπάρχουν άλλοι που το πνίγουν οι ίδιοι κάτω από τα πόδια τους».  Ο πολιτισμός είναι παράγοντας προόδου προς το ανώτερο, το κοινωφελές, το μη προδόσιμο, χωρίς ανταλλάξιμες αξίες, πολλές φορές παραγόμενος και από ανιδιοτελείς τρελούς, σεβόμενος την ελευθερία του άλλου και ανήκων στη σφαίρα της υπερηφάνειας του κάθε λαού. Ο Οδ. Ελύτης τον χαρακτηρίζει «το ιώδιο που σώζει τον λαό από τους τραυματοποιούς του» και ο Μέγας Ναπολέων μιλώντας στον Φοντάν υποστήριζε πως «μακροπρόθεσμα το σπαθί πάντα ηττάται από το πνεύμα».
Γιατί εμάς η διεκδίκηση της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης δε μας ένωσε και δε μας έσωσε; Γιατί δε μας καθησύχασε από την ανάλγητη καθημερινότητα της οικονομικής μας δίνης; Γιατί εμείς δεν ανήκαμε σε κάποια ανοικτή εθελοντική ομάδα πνευματικής βοήθειας; Γιατί δε μας άφησαν να δημιουργήσουμε ξένους φωτοδότες και πρεσβευτές της πόλης μας; Γιατί περιόρισαν το φως της πόλης; Η πόλη αυτή είναι αυτόφωτη, έχει μόνιμα αναμμένο τον ηλεκτρικό της διακόπτη και έχει από πολλούς χρόνους πληρωμένο τον λογαριασμό του ηλεκτρικού της ρεύματος. Δεν πρέπει να πιστέψω πως υπήρχε πρόθεση...
Γνωρίζω πως τον τελευταίο καιρό η πόλη μας τρέχει συνεχώς σε μαραθωνίους για να έχει πολίτες με καλούς χρόνους και γερά σώματα. Τα σώματα, όμως, προϋποθέτουν και «νοῦν ὑγιῆ» για τον οποίον δεν υπάρχουν προκριμματικοί και τελικοί αγώνες. Υπάρχει παιδεία και μόνον παιδεία.
Τρέξαμε ωστόσο. Κρύψαμε τον φάκελο ωσάν να είμαστε σε καιρούς αντικατασκοπείας και αποκτήσαμε εμπειρία για μια επόμενη φορά. Η πόλη αδικήθηκε. Ο πολιτισμός της είναι ιστορικά αποδείξιμος. Όσο πιο εξωστρεφείς είμασταν τόσο πιο πολλοί θα ήταν μαζί μας.
Η πόλη δεν θ’ αφήσει τον εαυτό της να συναγωνίζεται για την εμπειρία των εκάστοτε Δημοτικών Αρχών. Δεν θα την αφήσουμε εμείς, οι υπερήφανοι πολίτες της με την ψήφο μας.
Και για να της δώσω ένα επιχείρημα που νομίζω με ανακουφίζει και με απενοχοποιεί απέναντί της, μάλλον, έγινε κάποιο λάθος. Αντί στον Υπουργό Πολιτισμού να πάει ο φάκελος για την υποψηφιότητα της Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, πήγε ο φάκελος για την υποψηφιότητα της Πολιτικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Λάθος, έγινε λάθος.