Λειτουργεί η δημοκρατία μας;

- Το πολιτικό μας σύστημα χαρακτηρίζεται από έλλειψη εκτίμησης στην αλήθεια. Οι δηλώσεις των πολιτικών και, κυρίως εκείνων που βρίσκονται στην εξουσία ή στις παρυφές της, είναι εμποτισμένες από ανακρίβειες ή απλουστευτικές περιγραφές των προβλημάτων της χώρας. Ο ένας λόγος είναι η άγνοια και ο άλλος η παραπλάνηση. Και τελικός στόχος η εξουσία. Το δόγμα που κυριαρχεί είναι το μακιαβελικό: ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Που οδηγεί όμως μια τέτοια στάση των πολιτικών; Η διάχυτη ψευδολογία προκαλεί μια τοξική κουλτούρα ανεντιμότητας που ενθαρρύνει την ανειλικρίνεια στην καθημερινή ζωή.  Οι πολίτες δυσκολεύονται να επιλέξουν σωστά τους εκπροσώπους τους, η συμμετοχή τους στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας είναι ανύπαρκτη, η ζωτικότητα της δημοκρατικής ζωής ασθενεί και η αβεβαιότητα σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας υποσκάπτει τη δημιουργικότητα.
Μια δημοκρατία λειτουργεί αξιόπιστα όταν είναι ένα εργαστήρι ιδεών. Μια τέτοια προοπτική μπορεί να υπάρξει τότε μόνον όταν οι πολίτες έχουν αξιόπιστη πληροφόρηση και κυριαρχεί υψηλό επίπεδο διαφάνειας και ειλικρίνειας. Αντίθετα, η κυριαρχία της ψευδολογίας υπονομεύει το κράτος δικαίου που βρίσκεται στην καρδιά της δημοκρατικής ζωής.
Μα πάνω απ’ όλα, το περιβάλλον της ψευδολογίας μπορεί να αλλοτριώσει τους πολίτες σε τέτοιο βαθμό που να χάσουν την πίστη τους στη δημοκρατική διακυβέρνηση και να στρέψουν τα βλέμματά τους σε μορφές απολυταρχικής διακυβέρνησης. Τέτοια μορφώματα έχουν εμφανιστεί στη χώρα μας και λειτούργησαν ως τράπεζες οργής...
Οι πολιτικοί έχουν ξεχάσει ότι στο λεξιλόγιό μας υπάρχει και η λέξη συγγνώμη που πρέπει να συνοδεύει αναποτελεσματικές πολιτικές ή επιδείνωση των πολιτικών συνθηκών που επηρεάζουν την αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας. Δεν είναι στην  κουλτούρα του πολιτικού συστήματος η αρχή βάσει της οποίας οι ανοιχτές πληγές μας μπορούν να γιατρευτούν μόνο με την έκθεσή τους στην αντισηπτική ενέργεια του ηλιακού φωτός...
Η σημερινή κυβέρνηση ως αντιπολίτευση και όταν ήταν στα πρόθυρα της εξουσίας, υποσχέθηκε τη λύση χρόνιων προβλημάτων, χωρίς να λάβει υπόψη της τους υπάρχοντες περιορισμούς, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Καλλιέργησε κλίμα ευφορίας στους πολίτες και φυσικά όχι από άγνοια....Οι περιορισμοί έπαιξαν το ρόλο τους και η έλλειψη γνώσης και εμπειρίας επιδείνωσαν την κατάσταση της χώρας.  
Το οφειλόμενο χρέος των κυβερνώντων όμως προς τους πολίτες είναι η ειλικρινής πληροφόρηση για τις αιτίες που επιδείνωσαν την κατάσταση της χώρας, η αποτίμηση του κόστους των άστοχων ενεργειών και η πρόταση υπό το φως των νέων δεδομένων.
Οι κυβερνώντες πρέπει να γνωρίζουν ότι η αναίρεση της γνώμης τους για τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης είναι κάτι παραπάνω από επιτρεπτή και νόμιμη, είναι η ίδια η ανάσα της δημόσιας ζωής.
Η πατρίδα μας έχει ανάγκη μιας «νέας ηθικής που να θεμελιώνεται στην ιδέα της αντικειμενικής γνώσης και της αβέβαιης γνώσης» ( Κ. Καστοριάδης: Παράθυρο στο χάος, Ύψιλον, 2007).

✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.