Πρώτα η Παιδεία κι έπειτα οι νόμοι!

Γιατί η πολιτεία βρίσκεται στην ανάγκη –αφού  περί ανάγκης πρόκειται- να θεσπίζει νόμους; Μια πρώτη απάντηση που μας έρχεται στο νου είναι η ευρυθμία της κοινωνίας, αφού υπάρχουν μέσα σε αυτήν παράγοντες αποσταθεροποίησής της. Και ο σημαντικότερος παράγοντας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος δε σέβεται τους νόμους που διέπουν τη φύση γενικότερα και την ανθρώπινη φύση ειδικότερα. Ο ίδιος λοιπόν δημιουργεί την ανάγκη να νομοθετήσει.
Για να συνειδητοποιηθεί η παραπάνω θέση θα σας μεταφέρω έναν πραγματικό διάλογο που είχα με ένα κοριτσάκι – αγγελούδι, άγνωστο σε μένα, μέσα σε ένα κατάστημα. Τη στιγμή λοιπόν που βρισκόμουν στο ταμείο  μπαίνει μέσα  ένα κοριτσάκι τεσσάρων περίπου χρονών, γνωστό στην κυρία του καταστήματος. Παρατήρησα ότι το πανέξυπνο αυτό πλάσμα κουβαλούσε μέσα του μια φοβία, γιατί κρύφτηκε πίσω από μια ραφιέρα. Τη ρώτησα «πώς σε λένε;» για να μου απαντήσει «δε λέω το όνομά μου σε άγνωστους!». Της είπα «εμένα με λένε Γιώργο, εσένα;». Φοβισμένα μου λέει «Ιωάννα». Τη ρωτάω «γιατί, Ιωάννα, μόλις μπήκες μέσα έκλεισες την πόρτα και κρύφτηκες πίσω από τα ράφια;». Η απάντηση που έλαβα ήταν αποκαλυπτική! «Οι γονείς μου μου λένε να προσέχω πολύ γιατί υπάρχουν πολλοί κακοί άνθρωποι!». Δεν έχει νόημα, νομίζω, να σας μεταφέρω τον υπόλοιπο διάλογο, αφού το μήνυμα του κοριτσιού είναι σαφέστατο: γιατί με φοβίζετε, τι σας έχω κάνει;
Σκέφτηκα αμέσως το ρόλο των γονιών της Ιωάννας, αλλά και κάθε γονιού. Οι γονείς, λοιπόν, αγωνιούν, φοβούνται για τα παιδιά τους και τις ανησυχίες τους γι’ αυτά τις ριζώνουν σαν φοβίες. Ήτοι, πιο απλά, φτιάξαμε μια κοινωνία με αυξημένη εγκληματικότητα, φοβούμαστε, γονείς και παιδιά, εξαιτίας της, και μετά πάμε να θεσπίσουμε νόμους για να την πατάξουμε! Βάλαμε δηλητήριο μέσα στα παιδιά μας και τώρα ψάχνουμε να βρούμε το φάρμακο για να τα θεραπεύσουμε! Και το φάρμακο άλλοτε είναι οι νόμοι και άλλοτε η επιστήμη (ψυχολόγοι, ψυχίατροι, κοινωνιολόγοι κτλ.). Ψάχνουμε για το αντίδοτο.
Δυστυχώς όμως είναι δύσκολο να βρούμε τη λύση, γιατί βρισκόμαστε μπροστά σε έναν φαύλο κύκλο: τις φοβίες μας τις κληρονομήσαμε από τους γονείς μας, αυτοί από τους γονείς τους κ.ο.κ. Και το σπουδαιότερο, ακολουθούμε λάθος φάρμακο, δηλ. θεσπίζουμε νόμους,  ενώ το σωστό είναι η παιδεία.
Κατά συνέπεια, οι νόμοι λειτουργούν κατασταλτικά και όχι προληπτικά. Προληπτικά μπορεί να λειτουργήσει μόνο η παιδεία. Έτσι, αφού καταστρέψαμε τη φύση αψηφώντας τους νόμους της, θεσπίζουμε νόμους για τη σωτηρία της! Αφού δηλητηριάσαμε το πνεύμα και την ψυχή του ανθρώπου αδιαφορώντας για την εσωτερική του ελευθερία, θεσπίζουμε νόμους για τη σωτηρία του! Και εδώ έγκειται η δυσκολία. Όταν δηλητηριάζουμε τα μικρά παιδιά με τον ρατσισμό κάθε είδους, με το να θεωρούν τη διαφορετικότητα επικίνδυνη, είναι εύκολο να βρεθεί φάρμακο που θα προσφέρει θεραπεία;