Η Ελληνική Παιδεία και το… εθνόμετρο!

l Η πρώτη παρατήρηση που έχει να κάνει όποιος αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέμα της Παιδείας είναι ότι στην Ελλάδα δεν κατορθώσαμε ποτέ και κυρίως τα τελευταία 40-50 χρόνια να δημιουργήσουμε Εθνική Πολιτική στο θέμα της παιδείας. Αποτέλεσμα: Κάθε Κυβέρνηση που προκύπτει από τις εκάστοτε εκλογές να ασκεί τη δική της πολιτική. Πολλές φορές μάλιστα και στη διάρκεια διακυβέρνησης από ένα κόμμα, όταν συμβεί να αντικατασταθεί ο Υπουργός Παιδείας (για διάφορους λόγους) ο διάδοχός του ακολουθεί τη δική του πολιτική αγνοώντας το πρόγραμμα του προηγούμενου Υπουργού.
Έτσι τις συνέπειες τις υφίστανται οι μαθητές, γιατί «αι μεταβολαί λυπηρόν». Κάθε μεταβολή δημιουργεί προβλήματα στους μαθητές και στους γονείς των μαθητών. Και όλα αυτά έχουν επιπτώσεις στη μόρφωση των μαθητών.
Την κατεύθυνση και τις αρχές της Παιδείας καθόρισε άριστα ο γίγαντας της φιλοσοφίας Πλάτων, ο οποίος στους «Νόμους» (Κεφ. 643e-644α) γράφει: «…Παιδεία είναι η διαπαιδαγώγηση προς την αρετή από την παιδική ηλικία, που κάνει τον πολίτη να επιθυμεί και να αρέσκεται στο να γίνει τέλειος, να γνωρίζει δε να άρχει και να άρχεται με δικαιοσύνη…».
Αυτά και πολλά άλλα, οδήγησαν τον μεγάλο φιλόλογο και παιδαγωγό Βέρνερ Γαίγκερ να υποστηρίζει με φανατισμό ότι Παιδεία είναι η μόρφωση του Έλληνος ανθρώπου.
Ο Ελληνισμός, όμως, με την πάροδο των αιώνων αντιμετώπισε πολλά δεινά. Το πιο επώδυνο, ήταν η δουλεία τεσσάρων αιώνων. Με τον δυναμισμό που έκρυβε μέσα του, σαν τη σπίθα κρυμένη στη στάχτη ανάκτησε την ελευθερία του με τίμημα ποταμούς αιμάτων.
Στο σύγχρονο καταστατικό χάρτη της Νέας Ελλάδας καθόρισε και την πορεία και τα ιδανικά της Παιδείας. Έτσι, στο άρθρο 16 του Συντάγματος παράγραφος δύο διαβάζουμε: «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».
…Την ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης… Για τον Έλληνα Ελληνισμός και ορθοδοξία είναι ΕΝΑ αδιαχώριστον και αδιαίρετον. Είναι ο ισχυρότερος θεσμός και δεσμός συνοχής του Ελληνικού Έθνους. Για τον Έλληνα η Ορθοδοξία είναι περισσότερο συνειδητή από την Εθνική Συνείδηση. Στους χαλεπούς ιστορικούς καιρούς η Ορθοδοξία ήταν αυτή που εξέθρεψε την εθνική συνείδηση και καλλιέργησε και διατήρησε όσα στοιχεία χρειάζονταν τότε ο Έλληνας για να επιβιώσει εθνικά.
Στο πρώτο Σύνταγμα του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους, δηλαδή της Επιδαύρου (1η Ιανουαρίου 1822) αναφέρεται ο εξής ορισμός του Έλληνα: Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν εισίν Έλληνες… Και το ίδιο Σύνταγμα, όπως αναθεωρήθηκε, κατά το 1823, από την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος: «Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν εισίν Έλληνες… Ομοίως Έλληνες εισί… όσοι έξωθεν ελθόντες και την ελληνικήν φωνήν πάτριον έχοντες και εις Χριστόν πιστεύοντες ζητήσωσι… να εγκαταριθμηθώσιν… εις τους πολίτας Έλληνας».
Αλλά και το σημερινό Σύνταγμα που ισχύει στην Ελλάδα, στο άρθρο 3 γράφει: Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό υπάρχει αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με τη Μεγάλη Εκκλησία της Κων/πολης και με κάθε άλλη ομόδοξη Εκκλησία του Χριστού, τηρεί απαρασάλευτα, όπως εκείνες, τους ιερούς αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες και ιερές παραδόσεις…».
Όμως, κατά διαστήματα εμφανίζονται κάποιοι αρμόδιοι να ζητούν την κατάργηση της διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Αδιαφορούν για την πίστη εκατομμυρίων ανθρώπων. Κατά τα άλλα εμφανίζονται ως υπερδημοκράτες. Την τήρηση του συντάγματος την επικαλούνται ανάλογα, όπως τους συμφέρει. Τα θρησκευτικά, όπως και η ιστορία είναι μαθήματα ηθοπλαστικά και φρονηματιστικά.
Ο αείμνηστος Ακαδημαϊκός Στρατής Μυριβήλης γράφει: «Είναι μοιραίο για το Έθνος μας, τα θρησκευτικά του ζητήματα να είναι αδιάσπαστα συνδεδεμένα με την ιστορική μοίρα του λαού μας. Η Ελληνική Ορθοδοξία, είτε το θέλουμε είτε όχι, έχει ταυτισθεί με την εθνική μας υπόσταση, δηλαδή με την ελευθερία μας».
Ο Μεγάλος ιστορικός μας Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος στην «Ιστορία του (Ελληνικού) Έθνους» γράφει: «Το Ελληνικόν Έθνος δεν διεσώθη, τουλάχιστον δεν διέσωσε την ιστορικήν αυτού αξίαν, ειμή μόνον διά της μετά του Χριστιανισμού συμμαχίας. Αλλά, αν υπηρέτησε τον λόγον του Θεού, πολλαπλασίονα απήλαυσε παρ’ αυτού ένεκα της διακονίας εκείνης, την ανταμοιβήν, διότι δι’ αυτού πρωταγωνίστησεν εν τω μέσω αιώνι και δι’ αυτού ιδίως ανεκαινίσθη εν τοις νεωτέροις χρόνοις».
Αλλά, όλα αυτά τα επιβεβαιώνει και ο μεγάλος Άγγλος ιστορικός Στήβεν Ράνσιμαν σε ένα από τα πιο σημαντικά έργα του: «Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία» γράφει: «…Ο Ελληνισμός επέζησε γαλουχούμενος από την Εκκλησία, επειδή οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να ελπίζουν και να κάνουν σχέδια για την ημέρα που θα ανακτούσαν την ελευθερία τους…».
Ερχόμαστε τώρα στο θέμα της Ιστορίας, της διδασκαλίας της στα σχολεία. Στις 20 Δεκεμβρίου 2015, διάβασα στην αθηναϊκή εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» μία συνέντευξη της αναπληρώτριας υπουργού παιδείας κυρίας Σίας Αναγνωστοπούλου, που έδωσε στον Απόστολο Λακασά και έμεινα ενεός για τις πρωτότυπες ιδέες της για την ιστορία: Να μη μπαίνει εθνόμετρο στα σχολικά βιβλία της ιστορίας. Δεν μπορώ να καταλάβω τι εννοεί η κυρία υπουργός. Η ιστορία που αναφέρεται στην Ελλάδα, στην πατρίδα μας δεν είναι εθνική, είναι διεθνής; Δεν είναι ελληνική; Για ποιο λόγο «Να πάψει η ιστορία να μπαίνει στα καλούπια του εθνόμετρου»;
Στη συνέχεια η υπουργός τονίζει: «Στην Ελλάδα εθνική ιστορία θεωρείται ό,τι κάποιοι έχουν επιβάλει. Δηλαδή, αυτό που οι ίδιοι θεωρούν εθνικό και όχι οι ιστορικοί επιστήμονες – πως αποτελεί την εθνική ιστορία των Ελλήνων». Ως φιλόλογος δεν είδα στα σχολικά βιβλία ιστορία αντίθετη σ’ αυτά που γράφουν οι ιστορικοί επιστήμονες. Εκτός αν εννοεί τον «συνωστισμό» στην παραλία της Σμύρνης τόσων ανθρώπων, που βιάζονταν Σεπτέμβριο μήνα να προλάβουν την τουριστική σαιζόν…
Και πιο κάτω: «Η Μικρασιατική Καταστροφή είναι ένα μεγάλο γεγονός. Όμως δεν συνέβη επειδή οι Έλληνες είναι Έλληνες με μια συγκεκριμένη μοίρα, αλλά είναι μεγάλο εθνικό γεγονός, επειδή το προσφυγικό είναι μεγάλο ζήτημα στην ανθρώπινη ιστορία». Αν κατάλαβα καλά η κυρία υπουργός θεωρεί αξιοσημείωτο γεγονός μόνον την προσφυγιά, όλα τα άλλα τα παραβλέπει.
Η αναπληρώτρια υπουργός είπε: «ο τρόπος διδασκαλίας της ιστορίας στο σχολείο θα τεθεί στον εθνικό διάλογο, με πρόεδρο της Επιτροπής Σοφών τον ομότιμο καθηγητή της ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνη Λιάκο, ο οποίος έχει μιλήσει για τη δημιουργία ιστορικής και όχι εθνικής ταυτότητας!
Η κυρία Αναγνωστοπούλου φέρνει ως παράδειγμα τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη για να περιγράψει τις θέσεις της. «Ο εθνικιστής έχει την άποψη, τη μανία ότι τα κατορθώματα του έθνους του είναι εθνική ιδιομορφία. Δηλαδή, για παράδειγμα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης υπήρξε επειδή είμαστε Έλληνες και επειδή ο ηρωισμός είναι ίδιον της ελληνικής φυλής. Αντίθετα, ο ιστορικός λέει ότι ο Κολοκοτρώνης είναι μία ηρωική μορφή μιας ευρωπαϊκής περιόδου επαναστάσεων».
Κατά τη γνώμη μου αυτά είναι καλούπια του «εθνόμετρου», που στοχεύουν στη διεθνοποίηση της παιδείας. Στην πραγματικότητα ο όρος αυτός σημαίνει αφελληνισμό της Παιδείας…
Την προσφορά του Κολοκοτρώνη στον τιτάνιο αγώνα των Ελλήνων να ελευθερωθούν ή να πεθάνουν, θα την υποβιβάσουμε, θα τη θέσουμε σε δεύτερη μοίρα; Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης τονίζει με έμφαση στα «Απομνημονεύματα» σελ. 159 «Η Επανάστασις η ιδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ’ όσες γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι Επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεών των, είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο ειδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήταν έθνος με άλλο έθνος, ήτον με ένα λαόν οπού ποτέ δεν ηθέλησε να αναγνωρισθή ως τοιούτος, ούτε να ορκισθή, παρά μόνον ό,τι έκαμνε η βία. Ούτε ο σουλτάνος ηθέλησε ποτέ να θεωρήσει τον Ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ’ ως σκλάβους…».
Λέτε να μη ήξερε, τι έλεγε ο τετραπέρατος Κολοκοτρώνης;
Δεν μπορώ να καταλάβω τη δήλωση: «…έχουν αναλάβει κάποιες δυνάμεις το εθνόμετρο και βάσει αυτού μετρούν την εθνική συνείδηση. Παρεμβαίνουν στην εκπαιδευτική διαδικασία δυνάμεις και κρατούν αιχμάλωτες τις πολιτικές ηγεσίες…».
Όταν ρωτήθηκε για την Μαρία Ρεπούση απάντησε: «με την υπόθεση της Μαρίας, ξεκινώντας από το βιβλίο της ιστορίας της Στ’ Δημοτικού το 2006, φοβήθηκα τον φανατισμό που έστησε έναν άνθρωπο στον τοίχο με μια τάση απομόνωσής του ως εθνικού προδότη. Απαιτούνται μάχες και θάρρος και από τις πολιτικές ηγεσίες και από την επιστημονική κοινότητα για να προχωρήσουν τα πράγματα. Δεν μπορεί ένας επιστήμονας να γίνεται βορά για τις απόψεις του…».
Απλούς ο μύιος της αληθείας έφυ. Η αλήθεια είναι απλή. Όταν οι επιστήμονες, αλλά και οποιοσδήποτε λέει τα σύκα – σύκα και τη σκάφη – σκάφη, ουδείς τον ενοχλεί… Εκείνος που θέλει να κρύψει ένα ψέμα χρησιμοποιεί πολλές λέξεις…

***
Στις ημέρες μας αρχίζει να στενεύει ο κλοιός της παγκοσμιοποίησης. Η λέξη έθνος χαμήλωσε τη λάμψη της. Ούτε υπουργείο Εθνικής Παιδείας υπάρχει ούτε Εθνικής Άμυνας. Τα σχολικά βιβλία ιστορίας, όπως είναι γραμμένα δίνουν την εντύπωση, ότι γράφτηκαν έτσι για να μη μάθουν ιστορία τα παιδιά. Τα θρησκευτικά είναι μάλλον ιστορία των θρησκειών.