Η Πολιτική ως επάγγελμα...

ΓΝΩΜEΣ

•   Γράφει ο  ΣΠΥΡΟΣ  ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ, Φιλόλογος-Συγγραφέας

•  Ένιωσα θλίψη, τις προάλλες, ως πολίτης αυτής της χώρας που θεωρείται η γεννήτρα της Δημοκρατίας, καθώς παρακολουθούσα τη συζήτηση – αν, βέβαια, μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοια – που έγινε στο Εθνικό μας Κοινοβούλιο, σχετικά με το επικείμενο δημοψήφισμα. Και η θλίψη αυτή δεν αφορούσε μονάχα τους "αντιπροσώπους του λαού και του Έθνους", όπως αποκαλεί το Σύνταγμα τους βουλευτές μας, αφορούσε όλους εμάς τους Έλληνες, καθώς, κατά τον Γεώργιο Σκληρό, τον πρωτοπόρο αυτό Έλληνα σοσιαλιστή – τον οποίο μνημόνευσα και σε προηγούμενο άρθρο μου – οι βουλευτές τους οποίους εκλέγουμε "δεν πέσανε από τον ουρανό, αλλά είναι σαρξ εκ της σαρκός και οστούν εκ των οστών μας".
Σε κάποια στιγμή τα πνεύματα οξύνθηκαν επικίνδυνα, η συζήτηση μετατράπηκε σε οχλαγωγία, και λίγο έλειψε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τι είχε συμβεί; Ο αρχηγός του κόμματος ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, Σταύρος Θεοδωράκης, κατηγόρησε κάποιους από τους βουλευτές και υπουργούς του κυβερνώντος κόμματος ότι δεν δούλεψαν ποτέ στη ζωή τους, ότι ήταν στελέχη κομματικά που έγιναν κυβερνητικά, και ότι τρέφονταν ή από το κόμμα ή από το Κράτος. Ήταν σαν να έβαζε φωτιά σε πυριτιδαποθήκη!
Έκανε όμως τη δήλωση ότι η άποψη αυτή δεν αφορά όλους τους βουλευτές, αλλά ένα μέρος μονάχα. Εδώ, βέβαια χρειάζεται μια διευκρίνιση: Η δήλωση του Στ. Θεοδωράκη όχι μόνον δεν αφορά όλους τους βουλευτές του κόμματος που κυβερνάει, αλλά επιπλέον δεν αφορά μόνο βουλευτές αυτού του κόμματος. Το λέω αυτό για δυο βασικά λόγους: Πρώτος λόγος είναι το γεγονός ότι προσωπικά γνωρίζω και τους τέσσερις βουλευτές του νομού Ιωαννίνων που ανήκουν στο ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι δεν έχουν καμιά σχέση με αυτή την κατηγορία. Δεύτερος λόγος είναι το γεγονός ότι τέτοιου είδους πολιτικοί, τους οποίους κατάγγειλε ο Θεοδωράκης, "κόσμησαν" όλα αυτά τα χρόνια της μεταπολίτευσης όλα ανεξαιρέτως τα πολιτικά κόμματα. Και δίπλα σ’ αυτούς οι στρατιές "των δικών μας παιδιών" – τα γαλάζια και τα πράσινα, στα οποία τώρα προστίθενται και τα ροζ, τα οποία δεν έχουν και δεν είχαν, καμιά σχέση με την εργασία. Απλούστατα, είτε ως γόνοι πολιτικών παραγόντων – οι γνωστοί "αχθοφόροι του οικογενειακού ονόματος" – είτε ως δημιουργήματα των κομματικών μηχανισμών, μη έχοντας κάποιο επάγγελμα να επιβιώσουν, μετάτρεψαν την πολιτική σε επάγγελμα, και όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά καλοπέρασαν, σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, και αναδείχθηκαν, επιβεβαιώνοντας τη γνωστή αρχαία ρήση "αργία μήτηρ πάσης κακίας".
Είναι μια από τις λίγες φράσεις που ήταν γραμμένες, με γράμματα καλλιτεχνικά, στις αίθουσες της διδασκαλίας του Γυμνασίου στο οποίο υπήρξα μαθητής. Όταν αργότερα, στο μάθημα της κοινωνιολογίας, ανέλαβα ως φοιτητής, σε εργασία φροντιστηριακή, να ασχοληθώ με το θέμα "η εργασία ως κοινωνικό λειτούργημα και ως δημόσια υποχρέωση" τότε αναγκάστηκα να εμβαθύνω στην παραπάνω άποψη των αρχαίων και να κατανοήσω το βαθύτερο περιεχόμενό της. Άλλο πράγμα είναι η ανεργία, δηλαδή η αδυναμία εξεύρεσης και άσκησης εργασίας, και άλλο πράγμα η αργία (α – εργία), δηλαδή η σκόπιμη φυγοπονία, η οποία από αρχαιοτάτων χρόνων, όπως αναφέρεται σε αρχαίους συγγραφείς, θεωρήθηκε βαρύ δημόσιο αδίκημα. Μάλιστα, επί Δράκοντος και Σόλωνος είχαν θεσπιστεί νόμοι με βαρύτατες ποινές για τους ανθρώπους της αργίας.
Διερευνώντας με την εργασία μου εκείνη το θέμα και σχετίζοντάς το με το δημόσιο αδίκημα, βρέθηκα μπροστά σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συμβουλή – σχετική με το θέμα – την οποία δίνει ο Ισοκράτης στο νεαρό μαθητή του Δημόνικο, επισημαίνοντας ότι "ο κακώς διανοηθείς περί των ιδίων, ουδέποτε βουλεύσεται καλώς περί των αλλοτρίων". Αυτό, με απλά λόγια σημαίνει ότι όποιος δεν σκέφτηκε σωστά και δεν αντιμετώπισε τις δικές του υποθέσεις, ποτέ (εδώ ο Ισοκράτης είναι απόλυτος, χρησιμοποιώντας τη λέξη "ουδέποτε") δεν μπορεί να αποφασίσει (μαζί με άλλους, αυτό ακριβώς σημαίνει η λέξη "βουλεύσεται" συνώνυμη της οποίας είναι και η λέξη βουλευτής) σωστά για τις κοινές υποθέσεις.
Πιστεύω πως εδώ ακριβώς βρίσκεται και η ουσία του θέματος που μας απασχολεί. Αν, επί χρόνια τώρα, ο δημόσιος βίος της χώρας μαστίζεται με όλα τα γνωστά κακά, κορύφωμα των οποίων είναι η σημερινή χρεοκοπία (η οποία δεν είναι μονάχα οικονομική), αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πείρα της ζωής επιβεβαιώνει τη ρήση του Ισοκράτη, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να λύσουν τα προσωπικά τους προβλήματα δεν μπορούν να λύσουν και τα κοινά προβλήματα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Την εξήγηση τη δίνει δόκιμος σχολιαστής της ρήσης του Ισοκράτη τονίζοντας: Συμβαίνει, γιατί δεν είχε την ικανότητα να λύσει αυτά τα προβλήματα ή δεν έδειξε το απαραίτητο ενδιαφέρον ή – εξίσου σοβαρό αυτό – γιατί επενεργούν, χωρίς το ίδιο το άτομο να το συνειδητοποιεί παράγοντες παρα – ψυχολογικοί που εκπορεύονται από το υποσυνείδητο, κατευθύνουν τη δράση του και διαμορφώνουν το χαρακτήρα του.
Πάντως, για να ολοκληρώσω τις σκέψεις μου, θέλω να επισημάνω ότι, από τα πρόσωπα που γνώρισα στον πολιτικό στίβο, κατά την ενασχόλησή μου με τα κοινά, διαπίστωσα ότι εκείνα που πρόσφεραν αξιόλογες υπηρεσίες στο δημόσιο βίο (αναφέρομαι βασικά σε επίπεδο πρωθυπουργικό και υπουργικό) ήταν πρόσωπα με τα παρακάτω προσόντα: Ήταν πλήρεις γνώστες του αντικειμένου με το οποίο ασχολήθηκαν, είχαν ώριμη πολιτική σκέψη, ήταν φτασμένοι επιστήμονες ή επαγγελματίες πετυχημένοι με ευρύτητα πνεύματος, διέθεταν το ανάλογο ήθος (η πολιτική χωρίς ήθος είναι όχι μόνο άχρηστη, αλλά και επικίνδυνη) και είχαν το πάθος της προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο.
Ψάξτε και βρέστε τους. Μόνο μην την πάθετε σαν το Διογένη που έψαχνε με το φανάρι να τους βρει το καταμεσήμερο.