Κατάργηση αξιολόγησης και διάλυση Παιδείας...

ΓΝΩΜEΣ

  Γράφει ο  ΣΠΥΡΟΣ  ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ, Φιλόλογος-Συγγραφέας

• Διέσχιζα πριν μερικούς μήνες την οδό Πανεπιστημίου στην Αθήνα και βρέθηκα μπροστά σε μια διαδήλωση στην οποία κυριαρχούσαν πανώ πράσινα, μπλέ, κόκκινα, με ηχηρό το σύνθημα: «όχι στην αξιολόγηση». Διέκρινα δίπλα σ’ αυτό το σύνθημα τις λέξεις ΑΔΕΔΥ, ΕΛΜΕ από διάφορες περιοχές της Αττικής και ΟΛΜΕ. Τι είχε συμβεί;
Σε κάποιο νόμο -από αυτούς που μας υπαγόρευσαν οι δανειστές- Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, αναγκάστηκαν να καθιερώσουν νομοθετικά την αξιολόγηση για τους δημόσιους υπαλλήλους της χώρας. Σημειώνω, στο σημείο αυτό, ότι τα δυο προαναφερόμενα κόμματα είχαν καταργήσει, επί 40 χρόνια, την αξιολόγηση στο δημόσιο τομέα στα πλαίσια πάντα του κομματικού – πελατειακού κράτους που είχαν εγκαθιδρύσει και της ανάδειξης του κομματικού συνδικαλισμού – θυμάστε τα πράσινα και τα γαλάζια παιδιά που εναλλάσσονταν στην εξουσία – ο οποίος είχε αναδειχθεί, όλα αυτά τα χρόνια σε κυρίαρχη δύναμη και ευθύνεται, μαζί με την ανίκανη πολιτική ηγεσία, για τη χρεοκοπία της χώρας.
Πριν μερικές μέρες διάβασα στον ημερήσιο τύπο ότι ο νέος υπουργός της Παιδείας – και πρώην καθηγητής του Πολυτεχνείου, αν δεν κάνω λάθος, στο πολυνομοσχέδιο που συνέταξε για την "ανασυγκρότηση της Παιδείας" συμπεριέλαβε και την νομοθετική κατάργηση της – ανύπαρκτης μέχρι σήμερα – αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Δε μιλάω για την αξιολόγηση του υπόλοιπου τομέα, για την οποία άλλωστε, δεν έχω καμιά αρμοδιότητα. Περιορίζομαι στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ως γνώστης των εκπαιδευτικών πραγμάτων της χώρας, και με πλήρη συναίσθηση της τραγικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται, διαχρονικά, η εκπαίδευσή μας. Την αιτία αυτής της κατάστασης την επισήμανε, εδώ και εκατόν τριάντα χρόνια, ο Εμμανουήλ Ροΐδης, από τα λαμπρότερα αναγεννητικά και κριτικά πνεύματα των ελληνικών γραμμάτων, με τούτη τη χαρακτηριστική φράση: "Η κακοδαιμονία της ελληνικής παιδείας οφείλεται στο γεγονός ότι, κατά κανόνα, οι πιο αγράμματοι και οι πιο άσχετοι αναλαμβάνουν, κάθε τόσο, την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας".
Άποψη την οποία και προσωπικά επιβεβαίωσα, κατά τη μακροχρόνια περίοδο που ασχολήθηκα με την εκπαίδευση. Υπήρχαν, βέβαια, και ελάχιστες εξαιρέσεις· αυτές όμως δεν αναιρούν τον κανόνα.
Ένα απτό δείγμα της τραγικής κατάστασης στην οποία βρήκε την εκπαίδευση στην πατρίδα μας, μας δίνει στο βιβλίο του "Το Κρυφό Σχολειό", ο Δελμούζος, απ’ τους βασικότερους, μαζί με το Γληνό και τον Τριανταφυλλίδη, μεταρρυθμιστές της Παιδείας, με τούτη την αξιοπρόσεχτη φράση: "Ραγιάδες καχεκτικούς βουτημένους στον ψευτορομαντισμό της ζωής, τέτοια πλάσματα μας έδωσε το επίσημο σχολείο. Πηγαίνουμε εκεί με γερό σώμα, με καλό μυαλό, με αγνή ψυχή, με πόθο να μορφωθούμε και φεύγουμε απ’ αυτό οι περισσότεροι καχεκτικοί, με γνώσεις χωρίς αξία και γνώση λίγη, χωρίς να ξέρουμε ούτε τον τόπο μας, ούτε την ιστορία του, ούτε τον εαυτό μας, ούτε τη φύση, χωρίς να είμαστε σε θέση να γράψουμε λίγα λόγια σωστά, φυσικά και αβίαστα. Τέτοια αποτελέσματα είναι ολέθρια για το Έθνος".
Τι άλλαξε από τότε; Κατά τη γνώμη μου τίποτε. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Την εξήγηση την έδωσε σε μια επιφυλλίδα του ο Μάριος Πλωρίτης: "Η παιδεία –γράφει– μένει έτσι, γιατί έτσι πρέπει να μείνει, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα αυτών που κυβερνάνε τον τόπο".
Δηλαδή, χωρίς έλεγχο, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς ουσιαστική επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού, χωρίς αξιολόγηση.
Και ποιες είναι οι συνέπειες από μια τέτοια κατάσταση; Διαβάστε τα παρακάτω και θα καταλάβετε:
Το 1964 ο Ευάγγελος Παπανούτσος, Γενικός Γραμματέας τότε του Υπουργείου Παιδείας, με Υπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου, πριν η κυβέρνηση καταθέσει το νομοσχέδιο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση – αυτή ήταν και η τελευταία – το παρουσίασε και το συζήτησε με την ΟΛΜΕ και τη ΔΟΕ. Κάποιοι συνδικαλιστές ζήτησαν να καταργηθούν οι εκθέσεις των επιθεωρητών και να μη γίνεται αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.
Και ο Παπανούτσος απάντησε: "Αν βρεθεί κυβέρνηση που θα καταργήσει τον έλεγχο και την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού, δε θα διαλύσει μόνο την παιδεία, αλλά θα διαλύσει το Κράτος".
Τέτοιες, δυστυχώς, ήταν όλες οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Γι’ αυτό διαλύθηκε το Κράτος, γι’ αυτό οδηγηθήκαμε στη χρεοκοπία. Τώρα η αξιολόγηση καταργείται και με νόμο. Και μαζί μ’ αυτή ορίζεται η εκλογή των διευθυντών των σχολικών μονάδων να γίνεται από το σύλλογο των διδασκόντων.
Πρόκειται για δυο τραγικά λάθη τα οποία θα πληρώσει, αν προχωρήσει η εφαρμογή τους, - και ας ελπίσω ότι τελικά δε θα προχωρήσει - ακριβά όχι μόνο η εκπαίδευση, αλλά ολόκληρο το Έθνος. Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό τον Ηλία Ηλιού του οποίου όλη τη ζωή ήταν συνυφασμένη με το αριστερό κίνημα στη χώρα μας και στον κόσμο. Αν βρισκόταν σήμερα μπροστά σε τέτοια λάθη, θα ξανάγραφε, πιστεύω, αυτά που γράφει στο βιβλίο του "Το Μήνυμα του Θουκυδίδη", ότι δηλαδή πρόκειται "για λάθη αριστερίστικου χαρακτήρα, που κλονίζουν κάθε φορά τη δημοκρατία, σύμφωνα με το νόμο της ετερογονίας των σκοπών, που η Ιστορία έχει πληθώρα παραδειγμάτων γι’ αυτόν: Για άλλο σκοπό ξεκινάει ο αδέξιος ή ο ηλίθιος φορέας της ιστορικής στιγμής και στο αντίθετο αποτέλεσμα καταλήγει".
Θα ήθελα, λοιπόν, να διαβεβαιώσω το σημερινό υπουργό Παιδείας πως αυτά που προτείνει για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση (εκλογή διευθυντών από τους συλλόγους και κατάργηση της αξιολόγησης) θα φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκει. Ας έχει δε υπόψη του ότι, όπως γράφει στο βιβλίο του "Η Μεγάλη Παρακμή" ο Δημήτρης Τσάτσος, άλλο πράγμα είναι "η ανώδυνη από καθέδρας διδασκαλία και άλλο η επώδυνη πολιτική πράξη".
Όσο δε αφορά τον ευαίσθητο εθνικό τομέα της Παιδείας ας έχει υπόψη του, και ας εφαρμόσει στην πράξη την Περίκλεια άποψη, την οποία διδαχτήκαμε κάποτε στον "Επιτάφιο" του Θουκυδίδη:
"Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας". Αυτό, κατά τη μετάφραση του Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου σημαίνει: "Αγαπάμε την ομορφιά με απλότητα και ασχολούμαστε με τη γνώση χωρίς μαλθακότητα".
"Γνώση δε χωρίς μαλθακότητα" υπάρχει εκεί όπου θεωρούμε, μαζί με τον Πλάτωνα, την παιδεία ως "εκ παίδων τροφήν (= καλλιέργεια) ποιούσαν επιθυμητήν και εραστήν του πολίτην γενέσθαι τέλειον, άρχειν τε και άρχεσαι επιστάμενον μετά δίκης". Και "πολίτες τέλειοι" γίνονται εκεί όπου – στο χώρο της παιδείας - "η αριστεία δεν ταυτίζεται με τη ρετσινιά".