Χαμένες εργατοώρες!
➤ Του ΓΙΩΡΓΟΥ Ι. ΚΑΛΕ, Φιλολόγου
Πάει λίγος χρόνος από τότε που παραβρέθηκα σε μια κηδεία –μακριά από δω- γνωστού μου και ένιωσα μια έκπληξη, που θα την χαρακτήριζα ασέβεια προς το νεκρό αν ήταν η εξαίρεση του κανόνα. Συνήθως σε παρόμοιες περιπτώσεις οι παρευρισκόμενοι, οι έξω από τον στενό κύκλο των συγγενών του νεκρού, αναφέρονται στο βίο και την πολιτεία -με την καλή έννοια- του νεκρού, ενθυμούνται και διηγούνται, εν είδει επικηδείου λόγου, περιστατικά και καταστάσεις που βίωσαν μαζί του, πάντα τα καλά, γιατί «ο αποθανών δεδικαίωται», αλλά και φιλοσοφούν για τη ζωή «πόσο σύντομη είναι», «η κακία μένει» «ματαιότης τα ανθρώπινα» και τα τοιαύτα.
Όλα ανθρώπινα. Κι ενώ μέσα στην εκκλησία τελούταν η εξόδιος ακολουθία, απέξω γινόταν «λαϊκή συνέλευση» με κάθε είδους αναλύσεις, πολιτικές, οικονομικές, φιλοσοφικές κλπ. Κάποια στιγμή, λοιπόν, με πλησιάζει γνωστός μου επιχειρηματίας και μεταξύ άλλων μου λέει με σοβαρό ύφος: «Γιώργο, βλέπεις πόσος κόσμος είναι εδώ. Που άφησε τη δουλειά του. Σκέφτεσαι πόσες εργατοώρες πάνε χαμένες;». Έμεινα άναυδος! Τί μου είπε ο άνθρωπος εκείνη τη στιγμή! Αρχικά απάντησα αμήχανα με ένα ισχνό «ναι» και μετά από μια μικρή παύση, από το ξάφνιασμα, συνέχισα το διάλογο μαζί του, γιατί πέρασαν κάποιες σκέψεις από το μυαλό μου, όπως αν είναι σωστά «τέτοια λόγια τέτοιες ώρες». Δεν έχει καμιά σημασία να αναφερθώ στη συνέχεια του διαλόγου. Έλαβα υπόψη μου ότι η στάση, η συμπεριφορά, οι σκέψεις, οι επιλογές κάθε ανθρώπου είναι σχετικές με τις παραστάσεις και τα βιώματά του κι έτσι άρχισα να κατανοώ το σκεπτικό του επιχειρηματία, ο οποίος, φυσικά, σχεδόν όλα τα εξέταζε από οικονομικής άποψης. Πράγματι ο επιχειρηματίας, ενώ βρισκόταν σ’ αυτόν τον χώρο, είχε το νου του στην επιχείρησή του και δεν έβλεπε την ώρα να χαιρετήσει και να φύγει από την υποχρέωσή του. Εύλογα, λοιπόν, υπολόγιζε τις εργατοώρες.
Βέβαια, αργότερα συζητώντας με φίλους μου την παραπάνω έκπληξή μου, διαπίστωσα πως ο επιχειρηματίας ήταν ειλικρινής στο λόγο του, γιατί σε παρόμοιες περιπτώσεις πολλοί σκέφτονται αναλόγως και σκοπός τους δεν είναι τόσο να αποχαιρετήσουν το νεκρό, όσο σπρώχνοντας ο ένας τον άλλον να χαιρετήσουν τους συγγενείς του, να καλλιεργήσουν δημόσιες σχέσεις και να πάνε στο καλό τους. Έτσι, αντί να κλαίνε για τους ανθρώπους που χάνονται, «κλαίνε» για τις χαμένες εργατοώρες!
Σκέφτηκα ακόμη πόσο κοντά είναι ο θάνατος με τη ζωή. Ο άνθρωπος έχασε τη ζωή του και οι συνάνθρωποί του χάνουν εργατοώρες! Όντως υπήρχε μεγάλος αριθμός παρισταμένων στην κηδεία παρόμοιας ηλικίας με τον θανόντα, δηλαδή σε ηλικία παραγωγικής εργασίας. Αρχίσαμε όμως να υπολογίζουμε τις χαμένες εργατοώρες από την εποχή της κρίσης κυρίως, ακόμη και τις κηδείες τις βλέπουμε από οικονομικής πλευράς, καθότι η περιπόθητη ανάπτυξη εξαρτάται από την αύξηση της παραγωγικότητας και την ελαχιστοποίηση της απώλειας εργατοωρών. Αλλά αν είναι να χάνονται εργατοώρες μόνο σε τέτοιες περιπτώσεις λίγο το κακό. Σιγά μη φταίνε οι κηδείες για την ύφεση! Σιγά μη βάλουμε την ΕΛΣΤΑΤ να μας δίνει στατιστικά στοιχεία απώλειας εργατοωρών σε κηδείες! Ας συμμαζέψουμε τις εργατοώρες που χάνονται από την ανικανότητα κάποιων εργαζομένων, από την κοπάνα, από τις παράνομες και καταχρηστικές απεργίες, κτλ. Η παραγωγικότητα δε μειώνεται από τις κηδείες, αλλά από την ακηδία και την οκνηρία μας.
Εμείς πάντως, αφού απο-χαιρετήσαμε τους συγγενείς του νεκρού, απήλθαμε…
