Αναζητώντας το δρόμο μας…

ΓΝΩΜΟδοτήσεις...

 Γράφει ο XPHΣTOΣ B. MAΣΣAΛAΣ* πρώην Πρύτανης Πανεπ. Ιωαννίνων

*  Ο οπλισμός μιας οργανωμένης κοινωνίας είναι οι αξίες της: οι σταθεροί κανόνες, η λειτουργία των θεσμών, ο ορθολογισμός, η πρόβλεψη για το μέλλον, το υψηλό επίπεδο μόρφωσης, η προστασία των αδυνάτων, η ασφάλεια των πολιτών της, η αλήθεια σε όλες τις εκφάνσεις της και ο σεβασμός στην ιδιότητα του πολίτη. Όταν αυτές ξεθωριάζουν, η υποβάθμισή της και, τελικά, η παρακμή της είναι θέμα χρόνου. Η αταξία τότε κυριαρχεί… και μαζί ανθεί  ο λαϊκισμός.
Η κοινωνία μας περνάει μια πρωτοφανή κρίση, που μας αναγκάζει να σκεφτούμε τις αιτίες που την προκάλεσαν και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ανακτήσουμε ένα μέρος του απολεσθέντος…
Οι κανόνες δεν ήταν στην κουλτούρα μας και η υιοθέτηση του αυτοσχεδιασμού κυριάρχησε σχεδόν σε όλα τα χρόνια της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας. Για το ίδιο θέμα, τα κριτήρια άλλαζαν με σκοπό την αιτιολόγηση των αποφάσεων. Το κύριο μέλημα δεν ήταν η αναζήτηση τρόπων  να υλοποιηθούν ιδέες, αλλά η αναζήτηση  ιδεών να δικαιολογηθούν οι πράξεις.
Στη χώρα που η αυστηρή σκέψη γέννησε την έννοια του σχολείου και την πολιτική συνείδηση, υπάρχει πληθώρα θεσμών, αλλά η επιβίωσή της δεν ήταν αποτέλεσμα λειτουργίας τους, παρά μόνο αποτέλεσμα ενεργειών μιας μειοψηφίας πολιτών, που έκανε περισσότερα από ό, τι της αναλογούσε για το κοινωνικό σύνολο.
Αν κανείς ανακαλέσει τις διάφορες λειτουργίες της κρατικής μας οντότητας, θα διαπιστώσει την κυριαρχία του παραλογισμού…και προπαντός την έλλειψη υπευθυνότητας για την μη υποθήκευση του μέλλοντός της. Πώς αλλιώς να δικαιολογηθεί ο άκρατος δανεισμός και η προτροπή των πολιτών στην κατανάλωση και τις διακοπές μέσω δανείων!
Στο σύγχρονο περιβάλλον για να επιβιώσει μια κοινωνία πρέπει να είναι εκπαιδευμένη και οι πολίτες της να αξιοποιούν με έξυπνο τρόπο τη γνώση. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στο αβίαστο συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο η μικρή μας χώρα, αξιοποιώντας και το ιστορικό της παρελθόν,  πρέπει να έχει ένα αξιόπιστο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό που έχουμε, κάθε άλλο παρά αξιόπιστο είναι. Μεταρρυθμίζεται συνεχώς αλλά δε βρίσκει το δρόμο του…
Η φτώχεια κυριαρχεί και τροφοδοτεί το δηλητήριο της ταπείνωσης. Η οργή των ταπεινωμένων, αν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα για το μετριασμό της, δεν ξέρουμε πως θα εκδηλωθεί, χτυπάει παντού!
Ο φόβος κυριαρχεί… Οι πολίτες αισθάνονται ανυπεράσπιστοι στα ίδια τους τα σπίτια. Το αίσθημα του φόβου το εκμεταλλεύονται οι εισπράκτορες της οργής και διασύρουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και τη χώρα. Τους πολιτικούς μας τους απασχολεί το πώς θα κυβερνήσουν, δεν τους απασχολεί αν οι πολίτες αισθάνονται τρομοκρατημένοι ακόμη και μέσα στα σπίτια τους.
Αν και η αλήθεια μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους ώστε να συ-στρατευτούν  για το κοινό καλό, στην πατρίδα μας έχει μικρή αξία, προέχει το πολιτικό όφελος. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί ότι δεν υπάρχει κοινός τόπος για ό, τι έχει συμβεί στη χώρα; Η μεταβίβαση ευθυνών στους ξένους, στους προηγούμενους, στο διεθνές περιβάλλον δεν οδηγεί πουθενά. Ευθύνες υπάρχουν και σε εκείνους που κυβέρνησαν και σε εκείνους που είχαν ταχθεί να τους ελέγχουν. Βέβαια σε διαφορετικό βαθμό. Ο λαός πρέπει να γνωρίζει την αλήθεια και οι πολιτικοί μας πρέπει επιτέλους να βρουν το θάρρος να υπηρετήσουν τη χώρα, κάνοντας τους πολίτες κοινωνούς της αλήθειας.
Μόνο τότε θα αδειάσουν από ένα μεγάλο φορτίο της ενοχής τους και θα συμβάλουν στο κοινό καλό. Αν αρχίσει μια αξιόπιστη διαδικασία ενσωμάτωσης στην κοινωνία μας των αξιών που προαναφέρθηκαν, ίσως βρούμε το δρόμο  μας.

✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.