Ο Ελληνισμός εντός κι εκτός συνόρων...

«Είστε ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου, έχετε την πιο ωραία χώρα στον κόσμο, αλλά έχετε, δυστυχώς, την χειρότερη διακυβέρνηση στον κόσμο». Με αυτά τα λόγια μίλησε σε συμπολίτη μας, που πρόσφατα βρέθηκε στην Αυστραλία, αυστραλός αξιωματούχος, όταν πληροφορήθηκε ότι είναι Έλληνας.
Ήδη απ’ την πρώϊμη αρχαιότητα οι πρόγονοί μας, καθώς εξαπλώνονταν σε όλα τα τότε γνωστά μέρη και ίδρυαν τις αποικίες, καθώς έρχονταν σε επικοινωνία με τους άλλους λαούς, αποκτούσαν συνείδηση της υπεροχής τους, η οποία βρίσκεται αποτυπωμένη στη γνωστή φράση "πας μη Έλλην βάρβαρος".
Και όταν αργότερα στη Δύση, υπό την αγαθοεργό επίδραση του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού δημιουργήθηκαν οι φωτοβόλες εστίες της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, αναγνωρίστηκε η προσφορά του Ελληνισμού στην πνευματική ανάπτυξη της ανθρωπότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στην περίφημη φράση του μεγάλου παιδαγωγού και φιλόσοφου, του Βένερ Γαίγκερ, ο οποίος διακήρυξε:
"Στη φιλοσοφία, στην παιδαγωγική και στην επιστήμη γενικότερα, δεν είμαστε δημιουργοί, παρά απλοί ερμηνευτές των αρχαίων Ελλήνων".
Παρόμοια συναισθήματα, μεστά από καύχημα για τον Ελληνισμό και τους εκφραστές του, νιώσαμε, πριν κάμποσες μέρες πενήντα συμπολίτες που συμμετείχαμε στην οκταήμερη εξόρμηση στη Ρωσία, με βασικό στόχο – παράλληλα προς την τουριστική ψυχαγωγία – να γνωρίσουμε, με βάση δυο από τις φωτεινές εστίες του Ελληνισμού, τη Μόσχα και την Πετρούπολη, τον Ελληνισμό της Ρωσίας.
Στη Μονή Δονσκόϊ, στο αριστοκρατικό αυτό νεκροταφείο της Μόσχας, στον κεντρικό διάδρομο του οποίου βρίσκονται οι τάφοι του Ζώη και του Θεοδόσιου Ζωσιμά, των αδελφών Χατζηκώστα, του Μάνθου Ριζάρη, του Ζώη Καπλάνη και της οικογένειας Μπούμπα – τέκνα εκλεκτά όλοι της Ηπείρου – μετά την επιμνημόσυνη δέηση που τελέσαμε στη μνήμη τους, είχα την ευκαιρία να επισημάνω στους συμπολίτες μας ότι "σ’ αυτούς τους τάφους ακουμπάει η Ελλάδα". Στη συνέχεια τους υπενθύμισα, τις τιμές και τη δόξα που αυτοί οι άνθρωποι απόλαυσαν στη φιλόξενη χώρα του Βορρά. Στην Ελληνική Εκκλησία της Μόσχας η ίδια η μητέρα του Αυτοκράτορα, Μαρία, μίλησε με ευγένεια μεγάλη για τους Ζωσιμάδες, ζήτησε να γνωρίσει προσωπικά το Ζώη Ζωσιμά, προς τον οποίο είπε με φιλόστοργη πραότητα:
"Κύριε Ζωσιμά: οι ευεργεσίες που κάνετε προς τους ομογενείς σας και στο γένος των Ρώσων, είναι σε όλους μας γνωστές". Έπειτα απευθύνθηκε προς τους ομογενείς και τους είπε: "Στον άνδρα αυτό, ω Γραικοί, πρέπει να δείχνετε μεγάλο σεβασμό και να τον θεωρείτε ως καύχημα του Γένους σας".
Στην Πετρούπολη, μπροστά στο μεγαλοπρεπή ανδριάντα του Καποδίστρια, που βρίκεται στη Συνοικία των Ελλήνων, στο κέντρο της πόλης, θυμηθήκαμε ότι: το έτος 2003 οι Ρώσοι γιόρτασαν πανηγυρικά τη δημιουργία της Πετρούπολης ως πρωτεύουσας της Ρωσίας. Τιμώμενο πρόσωπο σ’ αυτές τις εκδηλώσεις ο Ιωάννης Καποδίστριας, υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας και ερμηνευτής της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Προς τιμή του ανεγέρθηκε, το 2003, από τους Ρώσους ο μεγαλοπρεπής αυτός ανδριάντας, προς τιμή του ανατέθηκε στον πιο έγκυρο ερευνητή της Ρωσίας, το Γρ. Αρs, να γράψει το περισπούδαστο βιβλίο με τίτλο: "Ο Καποδίστριας στη Ρωσία". Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου παρελαύνουν οι προσπάθειες του Καποδίστρια και των μεγάλων Ηπειρωτών εμπόρων, με τους οποίους βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία, για την απελευθέρωση του δουλωμένου Γένους.
Αυτό το βιβλίο, βέβαια, παραμένει άγνωστο στους πολλούς. Και δε φτάνει μονάχα αυτό: όταν αργότερα ανέλαβε να βγάλει τη χώρα από τα ερείπια ως κυβερνήτης της Ελλάδος, ήρθαν οι στυγεροί δολοφόνοι οι οποίοι στο πρόσωπο του Καποδίστρια πυροβόλησαν την Ευρωπαϊκή προοπτική της πατρίδας μας, την οποία καταδίκασαν να μείνει, μέχρι σήμερα, στην άθλια μοίρα των κοτζαμπάσηδων, των κομματαρχών – υπηρετών των ανομολόγητων συμφερόντων, που την έφεραν στο σημερινό της κατάντημα.
Και λίγο πιο πέρα από τη Συνοικία των Ελλήνων, στη γνωστή, σε όλο τον κόσμο, Νεκρόπολη Παραγόντων Καλών Τεχνών και Πολιτισμού της Ρωσίας, λίγο πιο πέρα από τον τάφο του Ντοστογέφσκι, ο Ελληνικός Διάδρομος που φιλοξενεί μέχρι σήμερα τον Ελληνικής καταγωγής διακεκριμένο ζωγράφο Κουΐντζι τον έμπιστο φίλο και σύμβουλο του Ι. Καποδίστρια, Υπουργό Οικονομικών στην κυβέρνησή του, και δημιουργό του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Ηπειρώτη Εθνικό Ευεργέτη, Ιωάννη Δομπόλη, και τον Κρητικής καταγωγής, εξίσου μεγάλο Ευεργέτη Δημ. Μπερναρδάκη.
Στον ίδιο χώρο προβάλλουν μέχρι σήμερα ο τάφος του Ηπειρώτη διπλωμάτη Πάνου Μαρούτση, της γνωστής σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο οικογένειας, και η επίχρυση επιτύμβια πλάκα του μεγάλου Δασκάλου του Γένους, Ευγένιου Βούλγαρη, που κυνηγημένος απ’ τους οπισθοδρομικούς και σκοταδιστικούς κύκλους της πόλης μας, διέπρεψε στο χώρο της Ρωσικής Εκκλησίας και του Ρωσικού πολιτισμού.
Αυτά όλα και άλλα εξίσου συγκινητικά έξω απ’ την Ελλάδα. Προσγείωση, σε λίγο, στην εσωτερική Ελληνική Πραγματικότητα.
Πραγματικότητα, πρώτα, τοπική: Η πόλη μας ετοιμαζόταν να υποδεχθεί το νέο μητροπολίτη της. Μήλο της έριδος η Μητρόπολη μας, με προνόμια προκλητικά που απορρέουν από τα χρόνια της τουρκοκρατίας· περνάνε, στη συνέχεια, στα χρόνια των τριών φασιστικών καθεστώτων του Παγκάλου, του Μεταξά, της χούντας, και καταλήγουν στα χρόνια της μεταπολίτευσης, τότε που με ένα Κανονισμό της Ιεράς Συνόδου, που τον υπογράφει ο πρώην μητροπολίτης Ιωαννίνων Σεραφείμ, ο οποίος αναρριχήθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο από τη χούντα του Ιωαννίδη, αλλά διατηρήθηκε στα χρόνια της λεγόμενης μεταπολίτευσης, γίνονται ακόμα πιο προκλητικά, φασιστικά.
Πραγματικότητα, έπειτα, εθνική. Το Έθνος μας ετοιμαζόταν να γιορτάσει τα 40 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας. Όλοι περίμεναν, με αγωνία, το μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, που, καθώς συμπληρώνονται 40 χρόνια Δημοκρατίας, αναμενόταν να είναι βαρυσήμαντο. Αυτά όμως παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και γι’ αυτό θα τα δούμε στο επόμενο άρθρο.