Ποια Ευρώπη;

Ποια Ευρώπη;

 Γράφει ο XPHΣTOΣ B. MAΣΣAΛAΣ*
πρώην Πρύτανης Πανεπ. Ιωαννίνων

*Με τη λήξη της Ελληνικής Προεδρίας και τις συνηθισμένες εκδηλώσεις και δηλώσεις το ερώτημα που κυριαρχεί είναι: ποιο πολιτικό σχήμα της Ευρώπης ταιριάζει στους λαούς της;
Η Ευρώπη είναι ένας κοινωνικός χώρος εμπειριών, που (πρέπει να) ενισχύει την ελευθερία της νέας γενιάς και μαζί την κάνει κοινωνό του πολιτισμικού της πλούτου.
Μάλιστα, η Ευρώπη που θα αναδυθεί από την κρίση, οφείλει να δίνει την ευκαιρία στη νεολαία της να αποκτά συνείδηση του ότι ο πολιτισμός της πατρίδας της είναι μεν σημαντικός και συστατικός της ταυτότητάς της, αλλά όχι ικανός για να κατανοήσει τον κόσμο.
Για το σκοπό αυτό η νεολαία πρέπει να έχει τριβή με τη διαφορετικότητα και τον πολιτισμικό πλουραλισμό. Το  γεγονός αυτό απαιτεί μια μακρά διαδικασία μάθησης και εξοικείωσης με τα πολιτισμικά προϊόντα των άλλων.
Η ευρωπαϊκή κοινωνία βιώνεται πια ως άθροισμα των εθνικών και ευρωπαϊκών ευκαιριών ανάπτυξης. Οι ευκαιρίες κινητικότητας αξιοποιούνται ήδη από την ευρωπαϊκή νεολαία, αρκεί να αναλογιστεί κανείς τους φοιτητές του Erasmus, αλλά η εμπειρία της «βιωμένης» Ευρώπης απουσιάζει από τους προβληματισμούς για την κρίση και το μέλλον της.
Οι πολίτες των χωρών της Ε.Ε., και της χώρας μας, έχουν συνηθίσει να αντιλαμβάνονται την κοινωνία υπό το πρίσμα του εθνικού κράτους, ως συνδεδεμένη με καθορισμένα γεωγραφικά σύνορα, δίκαιο, γλώσσα, εκπαιδευτικό σύστημα,...Οι νέοι όμως άνθρωποι της Ευρώπης έχουν μια εντελώς διαφορετική αντίληψη της ευρωπαϊκής κοινωνίας: τη βιώνουν ως κινητική κοινωνία ατόμων, εκτιμούν τη ποικιλομορφία των πολιτισμών, των γλωσσών, των νομικών συστημάτων, σέβονται τις διαφορετικές κουλτούρες,...Με άλλα λόγια, οι νέοι άνθρωποι της Ευρώπης απολαμβάνουν μέσω αυτής περισσότερη ελευθερία.
Οι ευρωεκλογές  ανέδειξαν τους εκπροσώπους των κρατών-μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα επόμενα πέντε χρόνια. Οι Ευρωπαίοι δεν διαθέτουν άλλη έκφραση ούτε άλλο μέσο πίεσης  προς την ευρωπαϊκή ηγεσία εκτός από το Κοινοβούλιο. Είναι ο αντιπροσωπευτικός θεσμός των ευρωπαίων πολιτών, το  σημαντικότερο δημοκρατικό θεμέλιο της Ε.Ε.
Σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο έχει νομοθετικά δικαιώματα που το καθιστούν ισότιμο συνομιλητή τόσο με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο κάθε ευρωβουλευτής αναλαμβάνει εισηγητικό ρόλο για θέματα που αφορούν στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών.
Το νέο ευρωκοινοβούλιο  πρέπει να αναδείξει το θέμα της «βιωμένης» Ευρώπης. Ο λόγος είναι προφανής. Η αμοιβαία αναγνώριση έχει πολλές φορές υπονομευτεί από την αναβίωση παλαιών ανταγωνισμών και προκαταλήψεων, ιδιαίτερα  μεταξύ Βορρά και Νότου.
Η νέα γενιά που τώρα εισέρχεται στην κοινωνία των μεγάλων δεν πρέπει να πέσει θύμα της κρίσης  και των εσωτερικών ανταγωνισμών.
Το  Ευρωκοινοβούλιο οφείλει επιπλέον να ξεκαθαρίσει: α) τι σημαίνει η Ευρώπη για τους ανθρώπους της και β) ποιο πολιτικό σχήμα πρέπει να πάρει η Ευρώπη, ώστε να μετατραπεί στα μάτια των πολιτών, ιδιαίτερα των νέων, από φόβητρο σε κάτι οικείο που ενισχύει την ελευθερία, τους δημοκρατικούς θεσμούς και ανοίγει το δρόμο στη νέα γενιά...

✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.