Προσκήνιο-Παρασκήνιο
ΖΩΣΙΜΑΙΑ ΣΧΟΛΗ!..
Μέσω της θυγατέρας μου, που με πλήρη προσόντα εργάζεται στο πρότυπο γυμνάσιο της Ζωσιμαίας Σχολής από ετών, ήρθε στα χέρια μου το σπουδαίο βιβλίο του Σπύρου Εργολάβου «Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων», παραδόξως καθυστερημένα μολονότι είμαι μέλος εκ των πρώτων του Συλλόγου των αποφοίτων και διδασκόντων της Ζωσιμαίας Σχολής.
Όπως είναι επόμενο, το διάβασα με μεγάλο ενδιαφέρον μιας και φοίτησα στην Σχολή αυτή… έμβλημα των Ιωαννίνων, σε μία από τις πολύ ενδιαφέρουσες εποχές της, αλλά και πιο ταραγμένες. Την τελευταία θλιβερή εποχή του… γίγαντα Χρίστου Σούλη με την έναρξη του έπους της Αλβανίας, την διπλή κατοχή, την αντίσταση, τον εμφύλιο και την ανταρτοπληξία, 1940-1948.
Η πρώτη μου γνωριμία με το ωραίο κτίριο του Μελίρρυτου της οδού Ζωσιμάδων έγινε σε ηλικία 10 ετών, όπου εξετάστηκα γραπτά και προφορικά για την εισαγωγή μου και πέτυχα στην ζηλευτή 18η θέση μέσα στους 40 επιτυχόντες. Μου έμεινε βαθιά χαραγμένη η λαχτάρα μου όταν, τελειώνοντας την εξέταση, και αντί να πάρω την οδό Δαγκλή προς την πλατεία, έστριψα στην Κοραή και βγήκα στο Άλσος και, αμήχανο με έπιασαν τα… ζουμιά και ένας καλός άνθρωπος με οδήγησε μέχρι το… Ακροπόλ, από όπου ήμουν κατατοπισμένος.
Μετά την εγγραφή μου τον Σεπτέμβριο, ο πατέρας μου με οδήγησε στην οδό Μανωλιάσας (Ν. Ζέρβα) και σ’ ένα παραδοσιακό σπίτι γνώρισα τον προαναφερθέντα… γίγαντα στον οποίο ο δάσκαλος πατέρας μου είπε: «Χρίστο σου έφερα τον δεύτερο γιό μου» (ο πρώτος είχε αποφοιτήσει ήδη αριστούχος) και σ’ εμένα: «Ο κ. Σούλης είναι ο Γυμνασιάρχης του σχολείου σου και θα είναι ο κηδεμόνας σου»! Ήμουν πιτσιρίκι, αλλά όλο και κάτι καταλάβαινα από τα λεγόμενα.
Για ενάμιση μήνα έζησα την μαγεία της νέας εκπαιδευτικής μου εξόρμησης, αλλά, φεύ, στις 28 Οκτωβρίου οι κλαίοντες καθηγητές μας και ο Σούλης στην είσοδο μας παρότρυναν να φύγουμε για τα χωριά μας υπό τους φοβερούς ήχους των σειρήνων. Πόλεμος!
Οι δύο τάξεις πέρασαν μέσα στους βομβαρδισμούς, τα πανηγύρια για τις νίκες και την Κατοχή. Έτσι βρεθήκαμε στην Τρίτη οχταταξίου στο «Παράρτημα» να αντικρύζουμε απέναντι το θλιβερό βομβαρδισμένο σχολείο μας με τον Γιάννη Σαραλή στα Ελληνικά και τον Βοντιτσιάνο να… ρίχνει σ’ εμάς τα χωριατόπαιδα μονάδες στην μουσική, που από νότες ξέραμε μόνο τα κλαρίνα και τα ντέφια στους γάμους, ενώ τα παιδιά της πόλης μάθαιναν στα ωδεία βιολιά και μαντολίνα και ακορντεόν.
Στην Πέμπτη τάξη μεταφερθήκαμε στο Ρουμανικό Γυμνάσιο της Μιχ. Αγγέλου και ο Γιώργος Παπαγεωργίου σε τρεις τάξεις μας έμαθε τα Ελληνικά γράμματα. Εκεί κάτι… ανωμαλίες βλέπαμε με τον Γυμνασιάρχη μας τον Χρ. Σούλη, ώσπου κάποια στιγμή βρεθήκαμε με γυμνασιάρχη τον μαθηματικό Ν. Τσακανάκη.
Δέματα και ρούχα από την UNRA και συσσίτια από μπλιγούρι και μπιζέλια. Πρώτη σοβαρή μας αντίδραση με τις… καραβάνες του συσσιτίου για την εκμάθηση των Ιταλικών! Την πλήρωνε ο καθηγητής Κυριακού και δεύτερη, όταν ο καθηγητής Καμπαλώνης… ξέφυγε από την ύλη του βιβλίου και μας δίδασκε άλλα προτρέποντάς μας σε αναζήτηση βιβλίων στα… δικηγορικά γραφεία (Ιουστινιάνεια Νομοθεσία)! Του επιβάλλαμε να μας υπαγορεύει τελικά το μάθημα κρατώντας σημειώσεις. Η τάξη μας παραδόξως τελείωσε την 8η σε μία αίθουσα της Ζ.Π. Ακαδημίας με καθηγητή στα Ελληνικά τον Γυμνασιάρχη Κ. Σιωμάλα, ενώ δίπλα διεξάγονταν η περίφημη «δίκη της Πρίντζου», όπου είχαν προσαχθεί και τρεις συμμαθητές μας.
Οι ήρωες καθηγητές μας μας… προμήθευαν με ό,τι έπρεπε για την συμμετοχή μας στις εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο της Αθήνας κυρίως. Εκεί συνάντησα τους τελευταίους τέσσερις μήνες της προετοιμασίας και τον Γυμνασιάρχη μας, τον κηδεμόνα μου, Χρίστο Σούλη στον αγώνα του για την επιβίωση στο Φροντιστήριο Χατζηδημητρίου. Με είχε γνωρίσει επιφυλακτικά στην γωνία όπου καθόμουν και βεβαιώθηκε όταν τον προσφώνησα με τον τίτλο του Γυμνασιάρχη και όχι του καθηγητού… όπως οι άλλοι.
Η τάξη μου του 1940-1948 θριάμβευσε στις εξετάσεις αποδεικνύοντας ότι η Ζωσιμαία Σχολή ζούσε και αυτές τις εποχές και οι περήφανοι καθηγητές της έστελναν τους μαθητές τους καλά προετοιμασμένους όπως πάντα.
Ας είναι καλά ο Σπύρος Εργολάβος, κατοπινός καθηγητής της, που μου τα θύμισε όλα αυτά…
Γι - Πας
