Mέτρα όχι… ημίμετρα!l

on .

Ο πρωθυπουργός επικαλείται διαρκώς την καλύτερη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας σε σχέση με την περασμένη δεκαετία. Όμως, δεν λέει τίποτα για τα νοικοκυριά που υποφέρουν. Η ακρίβεια παραμένει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Και θα παραμείνει όσο δεν κοιτάμε το πρόβλημα κατάματα. Πιο σωστά αυτό που οι οικονομολόγοι περιγράφουν ως «κρίση κόστους ζωής» για να αποδώσουν τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Αυτό αφορά τις τιμές της ενέργειας, τις τιμές βασικών καταναλωτικών αγαθών, αλλά και τις τιμές των ενοικίων και της αγοράς κατοικιών. Παρότι ο γενικός ρυθμός του πληθωρισμού έχει υποχωρήσει, εντούτοις οι αυξήσεις των προηγουμένων ετών σωρεύονται και σε αρκετές περιπτώσεις συνεχίζονται.

Αν και οι μισθοί έχουν αυξηθεί, εντούτοις αυτό έχει γίνει σε βαθμό μικρότερο της αύξησης του κόστους ζωής με αποτέλεσμα οι περισσότεροι άνθρωποι να βρίσκονται στη δύσκολη θέση τα λεφτά να τελειώνουν πριν το τέλος του μήνα.

Στη χώρα μας αυτό έχει γίνει ακόμη πιο έντονο, λόγω της μεγάλης αναντιστοιχίας του ύψους των μισθών και του κόστους ζωής, με τους πολίτες ολοένα και περισσότερο να συνειδητοποιούν ότι έχουμε γίνει… Ευρώπη στις τιμές των προϊόντων, αλλά όχι και στο ύψος των μισθών.

Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις διαπιστώνεται ότι ορισμένα προϊόντα πωλούνται στην Ελλάδα πιο ακριβά σε σχέση με όλη την Ευρώπη. Σε όλα αυτά προστίθενται, επιδεινώνοντας την κατάσταση, «συγκυριακά» προβλήματα, που όμως αποκαλύπτουν δομικές δυσλειτουργίες. Και οι πολίτες σε γενικές γραμμές ξέρουν τι τους  γίνεται. Ξέρουν πόσα παίρνουν πόσα δίνουν και εάν τους περισσεύει τίποτα. Ξέρουν αν ζουν ή αν απλώς επιβιώνουν.

Και ακριβώς επειδή διάγουν δύσκολα, το τελευταίο που χρειάζονται είναι δηλώσεις του τύπου «δεν είναι τόσο ακριβά τα πράγματα στην Ελλάδα», εξυπνακισμούς, λογιστικές αλχημείες και βολικές συγκρίσεις μεγεθών που δεν αποτυπώνουν όμως την πραγματικότητα στο πορτοφόλι, ιδίως όταν διατυπώνονται από τα χείλη «αρμοδίων». 

Αντιθέτως, αυτό που χρειάζονται επειγόντως είναι λήψη μέτρων που να αντιμετωπίζουν πραγματικά το πρόβλημα. Και λέω λήψη μέτρων γιατί είναι σαφές ότι εάν αφήσουμε τα πράγματα στην… «αυτορρύθμιση» των αγορών, τότε απλώς θα βλέπουμε την μία έκρηξη αυξήσεων μετά την άλλη.

Και μέτρα προφανώς δεν σημαίνει ημίμετρα. Δηλαδή, δεν έχει νόημα πρώτα να διαπιστώνουμε ότι έχουμε αύξηση των τιμών και μετά να τρέχουμε να ανακοινώνουμε επιδοτήσεις για περιορισμένο χρονικό διάστημα, στη λογική του «βλέποντας και κάνοντας». Αυτό που χρειάζεται είναι μέτρα και ρυθμίσεις που να εξασφαλίζουν ότι δεν θα έχουμε τέτοιες εκρήξεις τιμών.

Δεν αρκεί η επιβολή προστίμων καθώς έχει αποδειχτεί ότι μάλλον δεν λειτουργούν αποτρεπτικά, εάν αναλογιστούμε το μέγεθος των εταιρειών στις οποίες επιβάλλονται αυτά. Αντίστοιχα, εάν διαπιστώνουμε ότι υπάρχει πρόβλημα με το πώς λειτουργούν τα «χρηματιστήρια ενέργειας» ας αναζητήσουμε διαφορετικές αρχιτεκτονικές για τις αγορές ενέργειας που να αποτρέπουν την κερδοσκοπία.

Ούτε προφανώς έχει νόημα να κάνουμε διαπιστώσεις του τύπου «στην Ισπανία τα ενοίκια είναι πολύ ακριβότερα», όταν είναι σαφές ότι ζούμε τις πρώτες φάσεις μιας στεγαστικής κρίσης και στην Ελλάδα, καθώς αυτό που μετράει σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι οι απόλυτες τιμές, αλλά να δεις πόσο έχουν αυξηθεί συγκριτικά τα ενοίκια σε μια χώρα και σε τι μέρος του μέσου μισθού αναλογούν.

Και τότε θα δούμε ότι στην Ελλάδα, σε συγκεκριμένες περιοχές έχουμε εκτίναξη ενοικίων. Και μπορεί 600 ευρώ για 50 τ.μ. στη Βαρκελώνη να είναι σούπερ ευκαιρία, στην Ελλάδα είναι ο λόγος που νέοι εργαζόμενοι εξακολουθούν να μένουν με τους γονείς τους.

Και φυσικά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στη ρίζα του προβλήματος είναι και το γεγονός ότι στη χώρα μας παρά τις όποιες αυξήσεις στους μισθούς, οι αποδοχές, ιδίως εάν τις μετρήσουμε με όρους αγοραστικής δύναμης, παραμένουν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, την ώρα που οι τιμές πολλών προϊόντων είναι ίδιες και συχνά υψηλότερες. 

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα εμφανώς δεν επαρκούν. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αυτό επιβεβαιώνει κι η καθημερινότητα. Και εάν κανείς ψάχνει για μια παράμετρο που θα μπορούσε να διαμορφώσει άλλο πραγματικό (και όχι απλώς κομματικό) κοινωνικό και πολιτικό συσχετισμό στη χώρα, εδώ πρέπει να εστιάσει. Στην ποιότητα ζωής, στην εξασφάλιση δικαιωμάτων και στη μείωση των ανισοτήτων ακόμη κι όταν αυτές έχουν να κάνουν με τον επιχειρηματικό κόσμο!