Τα τροχαία ατυχήματα και η οδήγηση στα 17…

 Για το ΜΕΓΑ θέμα των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, έχω γράψει κι άλλη φορά στον Πρωινό Λόγο. Παίρνω αφορμή να ασχοληθώ πάλι μ’ αυτό το θέμα, από την είδηση ότι αρμόδιο Υπουργείο ενέκρινε τη χορήγηση αδείας οδήγησης, υπό προϋποθέσεις, στους νέους μας, με τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας τους. Πιστεύω εξ άλλου ότι κάθε Έλληνας, ο οποίος θεωρεί ότι μπορεί να συμβάλλει, έστω κατ’ ελάχιστον και καθ’ οιονδήποτε τρόπο, στον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων, έχει, όχι το δικαίωμα, αλλά την υποχρέωση, να το κάνει.
Κάθε αρμόδιο παράγοντα της πολιτείας, αλλά και καθένα πολίτη, ο οποίος πιστεύει στην αξία της ανθρώπινης ζωής, πρέπει να τον ανησυχεί σοβαρά:
α. Η συχνότητα των τροχαίων ατυχημάτων στους δρόμους της πατρίδας μας, η οποία (συχνότητα) συνεχώς μεγαλώνει.
β. Το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα τροχαία ατυχήματα, είναι, δυστυχώς, θανατηφόρα και αφορούν τη ζωή νέων ανθρώπων.
γ. Το ότι πλησιάζουμε προς τη θερινή περίοδο, κατά την οποία τα τροχαία ατυχήματα, συνήθως αυξάνουν, για ευνόητους λόγους. Κάθε καλοκαίρι έχουμε ανθρώπινες απώλειες ή τραυματισμούς από τροχαία, όσοι σχεδόν οι κάτοικοι μια κωμόπολης, με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ίδιους τους εμπλεκόμενους οδηγούς, για τις οικογένειές τους, για την Εθνική μας οικονομία και για το Δημογραφικό πρόβλημα, που ήδη υπάρχει. Ας κάνει η πολιτεία ότι κρίνει σωστό, όσο υπάρχει καιρός, μέχρι το καλοκαίρι. Αξίζει οποιαδήποτε θυσία, ακόμη κι αν πρόκειται να σωθεί μια μόνο ζωή. «όσο βαραίνει μια ζωή, δεν βαραίνει όλη η γη».
Με την πείρα οδηγού 54 ετών (από το 1963), με εμπειρία 30 ετών στο Τεχνικό Σώμα του Στρατού μας, ειδικότητας μάλιστα οχημάτων, έχοντας πραγματοποιήσει αρκετές πραγματογνωμοσύνες σε τροχαία ατυχήματα και με δεδομένη την πίστη μου στην αξία της ανθρώπινης ζωής και την αγάπη – κατανόηση μου προς τους νέους (αρχής γενομένης από τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου), ίσως έχω κάτι ωφέλιμο να πω.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τεχνολογία (αλματώδης μάλιστα ανάπτυξης), έθεσε ως υπηρέτη του ανθρώπου τα επιτεύγματά της. Το αυτοκίνητο και το δίκυκλο προσφέρουν πράγματι σημαντική βοήθεια στον κάτοχό τους (στη δουλειά και την ψυχαγωγία), αλλά μόνο υπό δύο προϋποθέσεις: να γίνεται η προβλεπόμενη, από τον κατασκευαστή τους, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ και η ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ και δε θα ήταν υπερβολή να προσθέσω, με θρησκευτική ευλάβεια. η τήρηση των παραπάνω προϋποθέσεων επιτυγχάνει όχι μόνο την ασφαλή λειτουργία τους, αλλά και τη μακροζωία τους.
Φοβάμαι και μακάρι να είναι αδικαιολόγητος ο φόβος μου, ότι υπάρχει ακόμη έλλειμμα στην τήρηση των δύο παραπάνω προϋποθέσεων, αλλιώς πως εξηγείται η απώλεια ανθρώπινων ζωών, σχεδόν κάθε μέρα, στους δρόμους της πατρίδας μας; Τι είναι αυτοί οι ΜΗ φυσιολογικοί θάνατοι, σε περίοδο ειρήνης; Δεν είναι σπατάλη ζωών; Η έλλειψη πείρας των νέων οδηγών και ο υπέρμετρος νεανικός ενθουσιασμός, είναι πιθανόν να γίνουν αιτία ατυχήματος. Οι νέοι οδηγοί δεν πρέπει να λησμονούν ότι ο νεανικός ενθουσιασμός είναι χρήσιμος, μόνον όταν διέπεται από τη λογική.
Το νέο νομοσχέδιο για
τις άδειες οδήγησης
Ότι θ’ αναφέρω σ’ αυτή την παράγραφο, είναι καλοπροαίρετο και κατά την ταπεινή μου γνώμη, εποικοδομητικό. Πιθανόν να στεναχωρήσω ορισμένους από τους νέους των 17 ετών, υποψήφιους οδηγούς, αλλά ας με συγχωρήσουν, γιατί δεν προσπαθώ να τους φανώ ευχάριστος, αλλά ωφέλιμος. Στόχος της προσπάθειάς μου είναι, μόνο η σωτηρία της ανθρώπινης ζωής.
Ευνόητη θεωρώ την ανυπομονησία των παιδιών να επωφεληθούν των πράγματι καλών υπηρεσιών του αυτοκινήτου και δίκυκλου, πρωτεύει όμως η ασφάλειά τους.
Η νέα ρύθμιση λοιπόν, έχει ένα πολύ θετικό σημείο, ότι δηλ. ο 17χρονος νέος οδηγός, είναι υποχρεωμένος να οδηγεί, για ένα ολόκληρο χρόνο, στην περιοχή του, με συνοδηγό παλαιότερο οδηγό. Πράγματι, μόνο οδηγώντας, μαθαίνει κανείς οδήγηση. Προσωπικά θεωρώ ότι η ρύθμιση θα ήταν καλλίτερη, εάν η ηλικία παρέμενε στα 18 χρόνια, με ετήσια υποχρεωτική οδήγηση με συνοδηγό παλαιότερο οδηγό. Εκτιμώ την ωριμότητα των νέων μας, αλλά ο στόχος που επιδιώκεται, αξίζει κάθε θυσία. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν ισχύει η παροιμία που λέει, να μην είναι το καλλίτερο εχθρός του καλού. Οι παλιοί οδηγοί θα έχουν διαπιστώσει ότι η οδήγηση βελτιώνεται με την οδήγηση, κάθε μέρα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο κ.ο.κ.
Παράγοντες τροχαίων
ατυχημάτων
Έχουμε συνηθίσει, να αποκαλούμε, εξ αρχής ΑΤΥΧΗΜΑ τροχαίο, κάθε δυσάρεστο γεγονός που συμβαίνει στο δρόμο, στο οποίο (γεγονός) εμπλέκονται ένα ή και περισσότερα μέσα μεταφοράς (αυτοκίνητα, δίκυκλα, κλπ). Λέω εξαρχής, γιατί, μετά από λεπτομερή εξέταση από ειδικούς, των αιτιών που προκάλεσαν το δυσάρεστο γεγονός, στις περισσότερες των περιπτώσεων αποδεικνύεται ότι δεν πρόκειται για ατύχημα, αλλά για γεγονός που θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Τρεις είναι, ως γνωστόν, οι κύριοι παράγοντες οι οποίοι μπορούν α προκαλέσουν ατύχημα, ο καθένας μόνος του, ή και αθροιστικά με τους άλλους δύο, δηλ. ο δρόμος, το μέσο μεταφοράς και ο οδηγός.
α. Ο Δρόμος
Οι παλιότεροι δρόμοι μας, κατά κοινή διαπίστωση, δεν είναι, δυστυχώς, αυτοί που θα έπρεπε να είναι, με δεδομένα: Τη μορφολογία του ελληνικού εδάφους, τα παλαιότερα τεχνικά μέσα και τεχνογνωσία, τις παλαιότερες οικονομικές μας δυνατότητες. Όμως στους δρόμους αυτούς γίνονται τα λιγότερα ατυχήματα, γιατί οι οδηγοί έχουν επίγνωση της κατάστασης, δεν τρέχουν και είναι περισσότερο προσεκτικοί.
Αλλά και οι ελάχιστοι Εθνικοί δρόμοι που διαθέτουμε, δεν είναι τελείως απαλλαγμένοι προβλημάτων. Οι επιτροπές εξ ειδικών, οι οποίες παραλαμβάνουν, από τις εταιρίες, τους κατασκευασμένους δρόμους, πρέπει να είναι πολύ αυστηρές, κατά την παραλαβή, ώστε τυχόν διαπιστούμενα κατασκευαστικά λάθη, να αντιμετωπίζονται, από την κατασκευάστρια εταιρία, το γρηγορότερο δυνατόν. Δεν νοείται, σε εθνικό δρόμο, να υπάρχουν τεράστιες πινακίδες, οι οποίες να προειδοποιούν τους οδηγούς, π.χ. ότι τα επόμενα χ χιλιόμετρα χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Ομολογουμένως, δεν γνωρίζω τι ισχύει σήμερον στο παρακάτω θέμα, αλλά θεωρώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει ούτε ένα χιλιόμετρο Εθνικού ή επαρχιακού Ελληνικού δρόμου, για το οποίο να μην υπάρχει υπεύθυνος φορέας για τη λειτουργία του και τη συντήρησή του. Μήπως και στο θέμα αυτό μπερδεύονται οι αρμοδιότητες των οργάνων της πολιτείας;
Συνηθισμένο πρόβλημα των δρόμων μας, κυρίως των επαρχιακών, είναι κακή σήμανση (ανεπαρκείς ή ακατάλληλες πινακίδες, αφανείς πίσω από αναπτυχθέντα δέντρα κλπ.)
Δεν υπάρχουν κάμερες σε ευαίσθητα σημεία των δρόμων, ή κι αν υπάρχουν, πολλές φορές δε λειτουργούν.
Δρόμος στον οποίο αναπτύσσονται μεγάλες ταχύτητες (διεξάγονται μάλιστα και αυτοσχέδιοι αγώνες ταχύτητας) και συμβαίνουν σχεδόν κάθε μέρα τροχαία ατυχήματα, πρέπει να καλύπτεται πλήρως από πυκνό δίκτυο καμερών.

β. Το Μέσον Μεταφοράς
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η προβλεπόμενη συντήρηση του οχήματος ή του δικυκλου είναι το Α και το Ω, για την ασφαλή του κίνηση και τη μακροζωία του. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίδεται στα παρακάτω συστήματα-μέρη:
Α. Σύστημα Διεύθυνσης (τιμόνι, μπάρες)
Β. Σύστημα Πέδησης (φρένα)
Γ. Σύστημα Αναρτήσεως (αμορτισέρ κλπ)
Δ. Ελαστικά (κανονική πίεση, φθορά πέλματος)
Θεωρώ ότι η γενική κατάσταση και η αξιοπιστία των οχημάτων και δικύκλων, τα οποία κυκλοφορούν σήμερα στους δρόμους μας, είναι ικανοποιητική. Εάν τηρείται και ο προγραμματισμένος από το ΚΤΕΟ περιοδικός έλεγχος, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα ασφαλείας.
Το όχημα δεν είναι καταδικασμένο να προκαλέσει ατύχημα, ακόμη και αν εμφανίσει, κατά την κίνησή του, απρόβλεπτη βλάβη, εάν κινείται με κανονική ταχύτητα και ο οδηγός του είναι σωστά εκπαιδευμένος.

γ. Οδηγός
Ο οδηγός του οχήματος ή του δικύκλου, είναι ο παράγοντας εκείνος (εκ των τριών), ο οποίος, στις πλείστες των περιπτώσεων, είναι ο υπεύθυνος για το τροχαίο ατύχημα, είτε άμεσα. Λόγω αντικανονικών του ενεργειών, είτε έμμεσα, γιατί δε μπόρεσε να αντιμετωπίσει τυχόν φταίξιμο των άλλων δύο παραγόντων.
Καλός οδηγός, κατά την άποψή μου, δεν είναι εκείνος ο οποίος δημιουργεί συνθήκες ατυχήματος, με τις αντικανονικές του ενέργειες (π.χ. αντικανονικές υπερβάσεις) και μετά καταφέρνει να το αποφύγει, γιατί κάποια φορά δεν θα μπορέσει να το αποτρέψει. Αυτός ο οδηγός, οδηγεί επικίνδυνα.
Ο έμπειρος οδηγός, μπορεί ακόμη και να προβλέψει αντικανονική ενέργεια του οδηγού του προπορευόμενου οχήματος.
Για τις συνηθέστερες αιτίες των τροχαίων ατυχημάτων στους Ελληνικούς δρόμους, υπάρχουν διάφορες απόψεις. προσωπικά θεωρώ ότι είναι: η υψηλή ταχύτητα, οι αντικανονικές υπερβάσεις, η απόσπαση της προσοχής του οδηγού, η έλλειψη υπευθυνότητας και κυκλοφοριακής αγωγής του οδηγού.
Τα όρια ταχύτητας, κυρίως στους Εθνικούς δρόμους, έχω τη γνώμη ότι πρέπει να τα επανεξετάσουν οι αρμόδιοι παράγοντες της πολιτείας. Η Ολλανδία π.χ., αν και έχει τεράστιους δρόμους (ευθείς λόγω επιπέδου εδάφους, με εξαίρετο οδόστρωμα), έχει σ’ αυτούς όριο ταχύτητας τα 90 χλμ και πυκνό δίκτυο καμερών.
Υπάρχει μια αρχή η οποία λέει: «ο καλλίτερος τρόπος να κάνει κάποιος κάτι, είναι να το κάνει, να θέλει να το κάνει». Αυτό πρέπει να επιδιώξει η πολιτεία, με κάθε τρόπο, για τους οδηγούς. Η τηλεόραση είναι ένα μέσο μεγάλης επιρροής, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιηθεί από την πολιτεία, κατά ποικίλους τρόπους, για τη πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων.
Παραινέσεις προς  τους νέους οδηγούς
1. Προτού πιάσετε το τιμόνι ρίξετε μια ματιά γύρω από το αυτοκίνητο και τα λάστιχά του.
2. Μόλις πιάσετε το τιμόνι:
Α. Κάμετε το σταυρό σας
Β. Οπλιστείτε με υπομονή και ξεχάστε τα νεύρα
Γ. Φορέστε τη ζώνη του αυτοκινήτου
Δ. Θέσετε σε εγρήγορση το νου, τα μάτια και τ’ αυτιά
3. Να θυμάστε ότι το αυτοκίνητο που κινείται με μεγάλη ταχύτητα, μοιάζει με τη σφαίρα, όταν βγει από την κάννη του όπλου. Δεν ελέγχεται.
4. Μην αλλάζεται ποτέ πορεία του αυτοκινήτου σας (και λωρίδα κυκλοφορίας), χωρίς να ανοίξετε ΕΓΚΑΙΡΑ φλας (δείκτη αλλαγής πορείας), τελευταία ματιά πίσω, μέσα από τους καθρέφτες σας.
5. Εάν ακούσετε ασυνήθιστο θόρυβο του αυτοκινήτου σας, σταματήστε έξω από το δρόμο και ελέγξτε (αν δύναστε) τι είναι. Μην το αγνοήσετε και συνεχίσετε.
6. Μην απαντάτε στο κιν. τηλέφωνο όταν οδηγείτε, ούτε να καλείται.
7. Οδηγείτε πάντα στο δεξιό του δρόμου και κυρίως επάνω σε στροφή.
8. Ότι κι αν συμβαίνει, δεξιά ή αριστερά ή πίσω, μη στρίψετε το κεφάλι, εάν δεν ακινητοποιήσετε το όχημα εκτός δρόμου.
9. Μετά από μακρινό ταξίδι το καλοκαίρι, μην παρκάρετε το αυτοκίνητο επάνω σε ξερά χόρτα, γιατί υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς από τον υπερθερμασμένο καταλύτη.
10. Μην αφήνετε τα κλειδιά του αυτοκινήτου επάνω στο διακόπτη εναύσεως του κινητήρα, όταν κατεβαίνετε από το αυτοκίνητο, έστω και για λίγο χρόνο.
11. Μην οδηγείτε ποτέ το αυτοκίνητό σας σε δρόμο που καλύπτεται από νερά και δε γνωρίζετε το βάθος τους.
12. Εάν είναι θερινή περίοδος και αρχίσει ψιλή βροχή, μειώστε την ταχύτητα του αυτοκινήτου στο μισό.
13. Πριν κατεβείτε από το αυτοκίνητο, έστω και για ελάχιστο χρόνο, δέστε το χειρόφρενο και βάλετε το λεβιέ σε θέση μικρής ταχύτητας.
14. Δείχνετε πάντα κατανόηση και συμπαράσταση (όχι αλαζονεία), προς το συνάδελφο οδηγό.