Aνύπαρκτος ο επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων!..

Αφιερωμένο στους χιλιάδες υποψήφιους και τις οικογένειές τους που τούτες τις μέρες μάχονται, το σημερινό επιφυλλιδικό σημείωμα. Στα παιδιά που αγωνίζονται και ονειρεύονται.

Στη νεολαία που σε αντίξοες επαγγελματικές συνθήκες παλεύουν να γεμίσουν την επαγγελματική τους φαρέτρα με όσο περισσότερα εφόδια μπορούν. Στην πλέον πολυπροσοντούχα από καταβολής του ελληνικού κράτους νεολαία. Με δύο και τρία πτυχία. Με μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Ακόμη και με μεταδιδακτορικά. Με δύο και τρεις ξένες γλώσσες. Με διπλώματα στην πληροφορική...
Αυτό το μεγάλο εθνικό κεφάλαιο που με τον ιδρώτα του και τη στέρησή του δημιούργησε ο ελληνικός λαός, αντί να το αξιοποιήσουμε για το άλμα της κοινωνίας μας προς τα εμπρός, είτε τους καθηλώνουμε στην εσωτερική πολιτικοοικονομική μιζέρια, είτε, ακόμη χειρότερα, τους στέλνουμε πεσκέσι στις αναπτυγμένες χώρες της Εσπερίας. Πόσο προφητικός ήταν ο μεγάλος τραγουδοποιός Λουκιανός Κηλαηδόνης όταν το 1979 (!) έγραφε τον «Επαγγελματικό Προσανατολισμό» στον δίσκο του «Ψυχραιμία παιδιά». Προσέξτε τους στίχους του, λες και «φωτογραφίζουν» το σήμερα: «Αν τέλειωσες Γυμνάσιο και θες να μορφωθείς, / πριν πάρεις μιαν απόφαση, καλά να το σκεφτείς / κι΄αυτά που λένε γύρω σου, να μη τ΄ ακούς ποτέ, / μονάχος σου να ψάξεις να δεις τι γίνεται. / Καλές οι επιστήμες και τα διπλώματα, / το θέμα όμως είναι τι γίνεται μετά./ Λοιπόν που λες το πρόβλημα δεν είναι πώς θα μπεις, το θέμα όμως είναι τι γίνεται μετά. / Γι΄ αυτό σου λέω σκέψου το και πρόσεξε πολύ / γιατί πριν από σένανε την πάθανε πολλοί, / που πήραν το πτυχίο τους και με βαθμό καλό / κι΄ αφού δουλειά δεν βρήκανε το κάνανε ρολό. / Ρολό λοιπόν το κάνανε και όπως ήταν φυσικό, / αφού το καμαρώσανε, το βάλανε στον κω...».
Επαγγελματική αποκατάσταση των νέων στην Ελλάδα του 2021: μια αδιάλειπτα αιμορραγούσα και χαίνουσα πληγή. Οι λόγοι πολλοί και διαχρονικοί. Η πολιτεία δεν έσκυψε ποτέ σοβαρά πάνω στο πρόβλημα. Ημίμετρα και πρόχειρη -συχνά καιροσκοπική, ανάλογα με τις ψηφοθηρικές ανάγκες– αντιμετώπιση. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός, παρότι υπάρχει σχετικό διδακτικό αντικείμενο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επί της ουσίας ανύπαρκτος. Σε άλλες -προηγμένες- κοινωνίες, η ανίχνευση των επαγγελματικών ικανοτήτων - δεξιοτήτων του παιδιού και η ανάλογη επαγγελματική του κατεύθυνση, ξεκινάει μ’ έναν σοβαρό και άκρως επιστημονικό τρόπο, από την γυμνασιακή του αποφοίτηση. Και είναι συνάρτηση των συγκεκριμένων οικονομικών - επαγγελματικών αναγκών της κοινωνίας.
Αυτό όμως προϋποθέτει μια άρτια οργανωμένη επαγγελματική εκπαίδευση, με υψηλό επίπεδο επαγγελματικών εφοδίων και όχι μια κατ’ όνομα (λόγω της εμφανούς υποβάθμισής της) επαγγελματική εκπαίδευση, όπως συμβαίνει στη χώρα μας. Αποτέλεσμα; Να στρέφονται στο είδος αυτό της εκπαίδευσης μαθητές, οι περισσότεροι τουλάχιστον, οι οποίοι δεν μπορούν γνωστικά να ανταποκριθούν στο Γενικό Λύκειο. Γονείς όχι καλών μαθητών –στα σαράντα χρόνια της εκπαιδευτικής μου εμπειρίας και από αυτά τα εικοσιπέντε ως διευθυντής- εκλιπαρούσαν το Σύλλογο Διδασκόντων να κάνουν μια παραχώρηση δίνοντας το Απολυτήριο Γυμνασίου στα παιδιά τους, προκειμένου να τα εγγράψουν στη Τεχνική λεγόμενη Εκπαίδευση.
Το ίδιο απών ο επαγγελματικός προσανατολισμός, δυστυχώς, και στους τελειόφοιτους λυκείου. Οι περισσότεροι υποψήφιοι των Γενικών Εξετάσεων επιλέγουν Σχολές τις οποίες είτε υποδεικνύουν οι γονείς, εκπληρώνοντας δικό τους ανεκπλήρωτο επαγγελματικό όνειρο ή θεωρώντας ότι θα έχουν την κοινωνική καταξίωση που εκείνοι θεωρούν, είτε απλά για να είναι κάπου επιτυχόντες (η γοητεία της φοιτητικής ζωής πάντοτε ακαταμάχητη και ύστερα το νεοελληνικό «κάνοντας -εν προκειμένω σπουδάζοντας- και βλέποντας»).
Ανύπαρκτη σχεδόν και η σύνδεση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τα συγκεκριμένα δεδομένα της αγοράς εργασίας στη χώρα μας. Όπως σχεδόν ανύπαρκτη -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- και η έρευνα στον ίδιο χώρο, λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης. Το αποτέλεσμα γνωστό: να έχουμε «παραγωγή» χιλιάδων πτυχιούχων σε επαγγελματικούς τομείς ήδη κορεσμένους (δικηγόρους, μηχανικούς, γιατρούς κλπ.) και με την ανεργία αναπόφευκτη. Επομένως, ο δρόμος των πτυχιούχων μονόδρομος: η φυγή τους στο εξωτερικό, το γνωστό ως “Brain Drain” (μετανάστευση ή διαρροή εγκεφάλων) με όσα αρνητικά για την κοινωνία μας αυτό συνεπάγεται.
Οι κατά καιρούς –κυρίως προεκλογικά- εξαγγελίες των πολιτικών μας για «brain gain», για επιστροφή τους δηλαδή στην ελληνική οικονομία, όσο αυτή θα χαρακτηρίζεται από ευρύτερες παραγωγικές και διαρθρωτικές αδυναμίες, που δυσκολεύουν τη δημιουργία ποιοτικών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και όσο η έλλειψη αξιοκρατίας (ας όψεται ο κομματισμός και η υποκατάσταση της αριστείας με την «αρεστεία»), η διαφθορά, οι χαμηλής ποιότητας κοινωνικές παροχές και το κακό εργασιακό περιβάλλον σε αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις, θα εξακολουθούν να την κατατρύχουν, δεν είναι παρά ρητορικές πομφόλυγες, επομένως κενές ουσιαστικού περιεχομένου.

ΥΓ.: Η στήλη μας εύχεται στους υποψήφιους ΕΠΙΤΥΧΙΑ στην προσπάθειά τους και να μη ξεχνάνε πως είναι μια προσπάθεια και τίποτε άλλο.