Γλωσσικός κορωνοϊός: Μία διαφορετική πανδημία!..

 Με μια πρόσφατη ανάρτησή του στο Προσωπικό του Ημερολόγιο (η γνωστή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Facebook) ο διαπρεπής Καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης παρακινεί τους πολίτες να χρησιμοποιούν σωστά τις λέξεις "take away", "delivery" και "lockdown", καθώς οι εν λόγω όροι δεν ανταποκρίνονται στα ελληνικά δεδομένα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Μπαμπινιώτης εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη χρήση των αγγλικών όρων στο λεξιλόγιό μας, με αφορμή τα πρόσφατα μέτρα κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, και ανέφερε τις αποδόσεις τους στην ελληνική γλώσσα, που είναι "για το σπίτι", "τροφοδιανομή" και "απαγορευτικό" αντίστοιχα. Η ανάρτησή του: «Μάς… take away και μάς σήκωσε με τον κορωνοϊό να καλπάζει και να οδηγούμαστε όλο και περισσότερο ως διατροφική διέξοδο σε… delivery, ενώ συγχρόνως βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από lockdown, γενικό ή mini. Έλεος (ή «ήμαρτον» που λένε κάποιοι)! Κι εγώ («στον κόσμο μου», εννοώ… τον γλωσσολογικό) μέσα στην πανδημιακή αντάρα να παρακινώ (…«τέτοια ώρα τέτοια λόγια») τους εναπομείναντες γλωσσικά ευαίσθητους να θρηνολογούμε τουλάχιστον Ελληνικά! Αυτό κι αν είναι «γλωσσική αποκοτιά» εκ μέρους μου…».
Βεβαίως, το πρόβλημα της ξενομανίας και στη γλώσσα μας (αφού ως φαινόμενο χαρακτηρίζει και άλλες πτυχές της καθημερινής μας ζωής) δεν είναι σημερινό. Χρόνια τώρα έχουν παρεισφρήσει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο ξένες λέξεις και όροι, ως επί το πλείστον αγγλόφωνοι, αντικαθιστώντας αντίστοιχους ελληνικούς. Και αν για τους όρους που επιβάλλει η επιστήμη και η τεχνολογία, αυτό είναι αναπόφευκτο, για τις λέξεις που υπάρχουν αντίστοιχες ελληνικές, και μάλιστα πιο ακριβείς και εύηχες, η υιοθέτησή τους συνιστά εθελόδουλη στάση και γλωσσοκτονία.
Τα αίτια είναι πολλά. Θα αναζητήσουμε όσα η οικονομία μιας επιφυλλίδας επιτρέπει και σπουδαιότερα κατά τη γνώμη μας. Πρώτο απ’ όλα είναι ο κομπλεξισμός, το αίσθημα μειονεξίας που μας διακατέχει ως λαό και αυτό έχει τις ρίζες του στις πολύ δύσκολες ιστορικές συνθήκες που βίωσε και εννοούμε την τετρακοσιάχρονη δουλεία στους Τούρκους και τα αναπόφευκτα κατάλοιπά της. Έτσι, όταν απελευθερωθήκαμε, ο μιμητισμός και η υιοθέτηση ξενόφερτων τρόπων συμπεριφοράς, κυρίως της Εσπερίας (Δύσης) συνδυάζονταν με μια ανώτερη οικονομική και κοινωνική θέση. Αυτός ο μιμητισμός συν τω χρόνω έγινε «μαϊμουδισμός» και «πιθηκισμός» σαρώνοντας κάθε έκφραση της κοινωνικής μας ζωής.
Δεύτερος σημαντικός λόγος είναι η ανεπάρκεια των φορέων γλωσσικής αγωγής, ήτοι της οικογένειας, του σχολείου και των υπηρετούντων τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Η ελληνική οικογένεια, ακολουθώντας πιστά τα ξένα πρότυπα ζωής και υποταγμένη στα προτάγματα του μεταπολεμικού νεοπλουτισμού και καταναλωτισμού, υποβάθμισε μοιραία τις ηθικές και πνευματικές αξίες, με μοναδική σχεδόν επιδίωξη τη διασφάλιση υψηλού βιοποριστικού επιπέδου. Το πνεύμα σε όλες τις εκφάνσεις του ήρθε σε δεύτερη μοίρα, με την ύλη, επομένως και τα χρήματα, να είναι πρωταρχική επιδίωξή του. Και η γλώσσα, ως κατεξοχήν πνευματική λειτουργία, υποβαθμίστηκε.
Οι γονείς της μεταπολεμικής περιόδου, απορροφημένοι από τον απαιτητικό βιοπορισμό που δημιούργησε η καταναλωτική κοινωνία και με αποχυμωμένη τη διάθεσή τους, πολύ λίγο ασχολούνται με τα παιδιά. Η απουσία του παππού και της γιαγιάς από τη σημερινή «πυρηνική», πλέον, οικογένεια, στέρησε από τα παιδιά τη διαρκή επαφή με τη γλώσσα (μέσω κυρίως των παραμυθιών και των ιστοριών), ενώ η εισβολή των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας (η εξοικείωση των παιδιών με αυτά ξεκινά από τη βρεφική κιόλας ηλικία) και η πολύωρη ενασχόλησή τους, εξοβέλισε την επαφή με τον γραπτό λόγο των βιβλίων.
Το σχολείο, έρμαιο για πολλά χρόνια μιας βλακώδους πολιτικής διελκυστίνδας μεταξύ «δημοτικισμού» και «καθαρευουσιανισμού» (οι «γλωσσαμύντορες» από τη μία και οι «μαλλιαριστές» από την άλλη, αφού, δυστυχώς και η γλώσσα ενδύθηκε τον ιδεολογικοπολιτικό μανδύα, αποδείχτηκε ελλειπτικό και συνεπώς ανεπαρκές στη γλωσσική καλλιέργεια των ελληνοπαίδων. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο, τα σημερινά παιδιά να θεωρούν τα Αρχαία ελληνικά ξένη γλώσσα και τις λέξεις της αρχαίας, ...κινέζικα. Ήρθαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ο Γραπτός και –κυρίως- ο Ηλεκτρονικός Τύπος, με την αγραμματοσύνη και τη γλωσσική ανεπάρκεια των υποτιθέμενων λειτουργών της, να αποτελειώσουν το έργο της γλωσσοκτονίας.
Η πολιτική, με την προσφιλή από τους υποτιθέμενους, πάλι, λειτουργούς της, χρήση του «ξύλινου λόγου» και την αχρειοποίηση της γλώσσας από την πλήρη αναντιστοιχία λόγων και έργων, όχι μόνο, ως όφειλε εκ του ρόλου της, δεν προστάτευσε τη γλώσσα μας και τον μοναδικό λεξιλογικό θησαυρό της, αλλά συνέτεινε στην έτι περαιτέρω απαξίωσή τους.
Έτσι, μεγάλωσαν οι τελευταίες γενιές των νέων μας με τα «γκρήκλις» των κινητών και του διαδικτύου, με καταργημένη την ορθογραφία, με πενιχρότατο το λεξιλόγιό τους και το χειρότερο, με ακρωτηριασμένη την εννοιολογία, χωρίς να καταλαβαίνεις τι γράφουν. Ταυτόχρονα, ο μακάριος ύπνος μιας μεγάλης μερίδας των πνευματικών ανθρώπων της χώρας μας, περί άλλων τυρβαζόντων, καθώς και του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος, της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία, δυστυχώς, εξαντλεί τον ύψιστο ρόλο της στις βραβεύσεις και την απονομή επαίνων, έρχονται να ολοκληρώσουν το έργο της γλωσσικής καταστροφής. Προκαλεί αλγεινή εντύπωση, πρόσφατη ανακοίνωση – οδηγίες από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (από βαρύγδουπους τίτλους καλά πάμε) «να μη «κρασάρει»(!) το Διαδίκτυο κατά τη διάρκεια του lockdown». Είναι, λοιπόν, να μη συμφωνήσουμε με τον ως άνω διαπρεπή γλωσσολόγο; «Μάς... lockdown και μας σήκωσε...»;
Ο κορωνοϊός κάποια στιγμή θα περάσει. Όπως πέρασαν κι’ άλλες πανδημίες. Από τον γλωσσικό κορωνοϊό πότε θ’ απαλλαγούμε; Γνωρίζουμε ότι η γλώσσα είναι η ψυχή του πολιτισμού μας και άγνοια συνεπώς δεν δικαιολογείται. Ο γλωσσικός αφελληνισμός, με μαθηματική ακρίβεια, θα σημάνει σε βάθος χρόνου, τον εθνικό μας αφελληνισμό. «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα» έλεγε με έγνοια ο Εθνικός μας Ποιητής. Θα τον ακούσουμε κάποτε;