Το «ράβε – ξήλωνε» στα δημόσια έργα!

Διαβάζοντας πρόσφατα σε αθηναϊκή εφημερίδα τεκμηριωμένη ανάλυση σχετική με τους διαγωνισμούς δημοσίων έργων και την «ανέχεια» που δέρνει τον κατασκευαστικό κλάδο, στάθηκα ιδιαίτερα στην αναφορά του αρθρογράφου για τις μεγάλες εκπτώσεις που προβαίνουν οι κατασκευαστικές εταιρίες με στόχο να κερδίσουν το δημοπρατούμενο έργο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΑΤΕ, η μέση έκπτωση ανά διαγωνισμό κατά το 2019 διαμορφώθηκε στο 51,7% από 56,2% το 2018 και στο 58,35% το 2017. Το αδιαμφισβήτητο αυτό γεγονός δεν επιδέχεται παρά δύο και μόνο ερμηνείες, ήτοι: ή η κοστολόγηση στα τεύχη δημοπράτησης του έργου δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές τιμές των υλικών και του εργολαβικού κέρδους της αγοράς ή ο εργολάβος δεν θα κατασκευάσει το έργο σύμφωνα με τις προδιαγραφές που προβλέπει η οριστική μελέτη.
Η πρώτη ερμηνεία σημαίνει (πράγμα απίθανο) ότι οι μηχανικοί του δημοσίου δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους και πρέπει να τους επιβληθούν κυρώσεις. Η δεύτερη, αποκλειόμενης της πρώτης, σημαίνει ότι ο εργολάβος ή θα «σκαρτέψει» την ποιότητα των υλικών και της εργασίας ή, με τα στραβά… μάτια του επιβλέποντος, θα μετατρέψει τα χωματουργικά σε βραχώδη ή, ακόμη, θα εκμεταλλευθεί τις καθυστερήσεις, λόγω των αναφερομένων γραφειοκρατικών διαδικασιών, εισπράττοντας ακόπως αποζημιώσεις, που θα υπερβαίνουν πολλαπλασίως την προσφερθείσα αρχική έκπτωση.
Σε καμία περίπτωση πάντως δεν θα προσέφερε τόσο μεγάλη έκπτωση, διακινδυνεύοντας να «μπει μέσα» κατά το κοινώς λεγόμενο, αν δεν εκτιμούσε ότι θα εκμεταλλευθεί τον ένα, τους δύο ή και τους τρεις προαναφερθέντες λόγους για ν’ αυξήσει το κέρδος του. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ένα έργο προβλεπομένου κόστους «α» καταλήγει σε δύο ή και τρία «α».
Τι μέλλει γενέσθαι; Αυστηρή επίβλεψη κατά την κατασκευή του έργου, αυστηρός έλεγχος κατά την παραλαβή του, απλούστευση των γραφειοκρατικών – χρονοβόρων διαδικασιών και αυστηροί όροι επισκευής κακοτεχνιών και υποχρέωση μακροχρονιότερης διάρκειας συντήρησής του.
Έτσι, εκτιμάται ότι θ’ αποφευχθούν οι σκανδαλωδώς ύποπτες μεγάλες εκπτώσεις, τα ατέλειωτα ημιτελή έργα και το «ράβε – ξήλωνε».
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΟΥΛΗΣ, Ομότ. Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών