Το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας…

Δημοσίευσα ήδη τρία κείμενά μου που αφορούσαν την δράση των πρώτων Εκκλησιών στο χώρο της Οικονομίας, την Εκκλησιαστική περιουσία και το ζήτημα της διοίκησης και διαχείρισης της Εκκλησιαστικής περιουσίας στην φιλόξενη εφημερίδα «Πρωινός Λόγος». Συνεχίζω σήμερα με ένα ακόμη για το προνοιακό κοινωνικό έργο της Εκκλησίας μας.
Το έργο αυτό παρουσιάστηκε προς τον Ελληνικό Λαό με το ενημερωτικό φυλλάδιο υπ΄ αριθ. 51 του Ιουνίου του 2018 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, έκδοση Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Δυστυχώς, η δημοσίευσηαυτή αποσιωπήθηκε και δεν παρουσιάστηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως είχαν υποχρέωση συνταγματική από την παρ. 9 του άρθρου 14 του Συντάγματος που ζητά «την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση», καθώς και του άρθρου 15 παρ. 2 που ζητά «την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων». Έτσι ο Ελληνικός Λαός δεν το πληροφορήθηκε στο βαθμό και την έκταση που έπρεπε και επομένως δεν μπορούσε να έχει και την δυνατότητα να το αξιολογήσει δίκαια. Αντίθετα, δυστυχώς επιπόλαια, παραπληροφορείται με αόριστους και ατεκμηρίωτους μειωτικούς ισχυρισμούς για το όλο έργο της Εκκλησίας.
Παραθέτω λοιπόν κατωτέρω με λεπτομέρεια τη σημερινή δράση της Εκκλησίας στον προνοιακό κοινωνικό χώρο, το έργο της Εκκλησίας που αναδεικνύει τον διαχρονικό υπέρ του Λαού θυσιαστικό ρόλο της.
Σήμερα, η Εκκλησία της Ελλάδος, οι Μητροπόλεις, οι Μονές και οι Ενορίες, λειτουργώντας στον τομέα της παροχής υπηρεσιών συντηρούν: 2.145 Ενοριακά Φιλόπτωχα Ταμεία, 78 μονάδες του Γενικού Φιλόπτωχου Ταμείου, 9 προγράμματα "Βοήθεια στο σπίτι", 12 Παιδικούς Σταθμούς, 20 Βρεφονηπιακούς - Παιδικούς Σταθμούς, 69 Γηροκομεία - Στέγες Γερόντων, 12 Θεραπευτήρια χρονίως πασχόντων, 4 Ιδρύματα για Άτομα με ειδικές ανάγκες, 64 Κατασκηνωτικά Κέντρα, 33 Ιδρύματα Νεότητος, 23 Κοινωνικά Ιατρεία, 19 Κοινωνικά Φαρμακεία, 16 Ξενώνες, 31 Οικοτροφεία - Ορφανοτροφεία, 93 Διάφορα Ιδρύματα,324 Συσσίτια - Τράπεζες Αγάπης, 44 Σχολές Αγιογραφίας, 136 Σχολές Βυζαντινής και Ευρωπαϊκής Μουσικής, 47 Διάφορες Σχολές, 191 Τράπεζες Αίματος, έναν Οίκο Τυφλών, 6 Φοιτητικές Εστίες, 9 Ιδρύματα Ψυχικής Υγείας, 319 Πνευματικά Κέντρα, 251 Κοινωνικά Παντοπωλεία. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε για το ανωτέρω φιλανθρωπικό έργο παροχής υπηρεσιών δωρεάν ανήλθε για το 2017 στο ποσό των 124,3 εκατομμυρίων ευρώ.
Η κάθε Ιερά Μονή, έχει στους στόχο της την κοινωνική προσφορά. Ως παράδειγμα αναφέρω την Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη. Αναδείχθηκε κοινωνικός ευεργέτης των Αθηνών με τα δωρηθέντα ακίνητά της, στα οποία έχουν ανεγερθεί: η Ριζάρειος Σχολή, η Ακαδημία Αθηνών, το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, το Μετσόβειο Πολυτεχνείο, το Σκοπευτήριο, το Πτωχοκομείο, η Μαράσλειος Ακαδημία, το Θεραπευτήριο "Ευαγγελισμός", το Αρεταίειο νοσοκομείο, η Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή, οι Αστυνομικές Σχολές στην οδό Μεσογείων, το Νοσοκομείο Παίδων, το Νοσοκομείο Συγγρού, το Λαικό Νοσοκομείο "Σωτηρία", το Ασκληπείο Βούλας, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, το Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης, το ΠΙΠΚΑ Βούλας, το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, το Γηροκομείο, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Πανεπιστήμιο Αθηνών και 142 Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια της Αττικής.
Τα έσοδα των ενοριακών ναών διατίθενται, πέρα από τη συντήρηση και λειτουργία του ενοριακού ναού κατά κύριο λόγο για σκοπούς κοινωνικής προσφοράς. Έσοδά των διατίθενται ως εισφορά και υπέρ του έργου και των δραστηριοτήτων της οικείας μητρόπολης για την συντήρηση ευαγών ή άλλων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Επίσης εισφορά διατίθεται υπέρ της Αποστολικής Διακονίας, αλλά και υπέρ της Εκκλησίας της Ελλάδος (π.χ. ραδιοφωνικός σταθμός).
Για να αξιολογηθεί σωστά το ανωτέρω έργο, παρουσιάζω και τον απολογισμό Εσόδων – Εξόδων του διαχειριστικού έτους 2015 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, που συνοπτικά έχει ως εξής: Έσοδα: 8.937.238,39 ευρώ, Έξοδα: 10.468.737,54 ευρώ, Διαφορά Χρήσεως: έλλειμμα 1.531.499,15 ευρώ. Σημειώνω ότι η Εκκλησία της Ελλάδος για την πληρωμή φόρων κατέβαλε 3.436.438,01 ευρώ, από τους οποίους για πληρωμή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2.756.992,39 ευρώ και 137.608,71 ευρώ για φόρο επί μισθωμάτων. Με ένα λειτουργικό κόστος 10,5 περίπου εκατομμυρίων ευρώ η Εκκλησία υλοποιεί ένα φιλανθρωπικό κοινωνικό έργο παροχής υπηρεσιών 124,3 εκατομμυρίων ευρώ, όπως γράφουμε ποιο πάνω.
Επίσης, πρέπει να αναφερθεί ότι όλη η διαχείριση υπόκειται σε δημοσιονομικό και διαχειριστικό έλεγχο με δεδομένο ότι τα πιο πολλά εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα έχουν τη φύση του Ν.Π.Δ.Δ. (Ν. 2362/1995). Σε αυτόν τον έλεγχο δεν υπόκεινται καταρχήν τα εκκλησιαστικά Ν.Π.Ι.Δ., όπως τα ιερά προσκυνήματα, αλλά και αυτά με βάση το άρθρο 68 παρ. 3 του Ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32 Α΄) υπάγονται στις διατάξεις που διέπουν τον δημόσιο τομέα ως προς την εν γένει περιουσιακή διαχείριση τους και τις διαχειριστικές πράξεις των, για τις οποίες αυτά επιχορηγούνται ή χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους.
Η Εκκλησία της Ελλάδος ασκεί και εσωτερικό έλεγχο προληπτικό και κατασταλτικό στα εκκλησιαστικών νομικών προσώπων με τη Διεύθυνση Δημοσιονομικού Ελέγχου της Εκκλησίας της Ελλάδος η οποία συνεστήθη με τον υπ’ αριθμ. 210/2010 Κανονισμό της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας (ΦΕΚ 135 Α΄2010) συστήθηκε με αρμοδιότητα τον εσωτερικό δημοσιονομικό έλεγχο των εσόδων και εξόδων της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως και των λοιπών ύστερα από αίτηση του επιχωρίου Μητροπολίτη.

*Ο Νικήτας Αποστόλου είναι πτυχιούχος Π.Α.Σ.Π.Ε. - Συνταξιούχος Δημοσίου – πρ. Τμηματάρχης Υπουργείου Γεωργίας