Να τι πρέπει να γίνει για το οικοσύστημα της Παμβώτιδας...

Στις τοπικές εφημερίδες της 23ης και 24ης Μαΐου 2018 δημοσιεύτηκαν οι ενέργειες του Δήμου Ιωαννιτών, για την δημιουργία Δημοτικού Λιμναίου Ταμείου. Με αυτόν τον τρόπο, διαβάσαμε, ότι θα μπορέσει να ξεπεράσει τις δυσκολίες για την λειτουργία υδατοδρομίου για τα υδροπλάνα και θα αποκτήσει την αποκλειστική αρμοδιότητα για την παραχώρηση των δικαιωμάτων χρήσης πάνω στην λίμνη, για την ανάπτυξη αθλητικών δραστηριοτήτων, όσο και δραστηριοτήτων αναψυχής. Καλά και ωραία ακούγονται όλα αυτά. Όμως για την ίδια την λίμνη Παμβώτιδα, που αποτελεί το βασικό στοιχείο της πόλης των Ιωαννίνων και το κύριο τουριστικό προϊόν της, δεν λαμβάνεται πρόνοια καμιά! Γιατί η λίμνη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που χρήζει φροντίδας και προστασίας τόσο από τους πολίτες της, όσο κυρίως από τους αρμόδιους φορείς που εμπλέκονται, είναι υπεύθυνοι και υπόλογοι και επιβάλλεται να μεριμνήσουν γι’ αυτήν.
Είναι γνωστό, ότι στην λίμνη των Ιωαννίνων εκβάλλουν οι αποστραγγιστικές τάφροι – χείμαρροι της Λαγκάτσας, του Κουτσελιού, του Δροσοχωρίου, της Βασιλικής, των Λογγάδων, οι οποίες εδώ και δεκαετίες εναποθέτουν κάθε χρόνο φερτά υλικά, με συνέπεια να ανεβαίνει ο πυθμένας της. Εκτός αυτού τα χημικά λιπάσματα (αζωτούχα-φωσφορούχα) από τις αγροτικές καλλιέργειες, με την έκπλυσή τους μέσω των αποστραγγιστικών τάφρων, καθώς και οργανικές ουσίες από άλλες δραστηριότητες, καταλήγουν στην λίμνη των Ιωαννίνων! Όλα τα παραπάνω μαζί με σάπια φύλλα, σάπια ξύλα από κορμούς, κλαδιά και καλάμια, που επί δεκαετίες συσσωρεύτηκαν στον βυθό της λίμνης, σχημάτισαν μιαν αδιαπέραστη κρούστα, που εδώ και χρόνια έχει κλείσει (=βουλώσει) την επικοινωνία που υπήρχε με τις υπόγειες πηγές της λίμνης (τις λεγόμενες ανάβρες) τροφοδοτώντας την με καθαρό νερό.
Πριν από την κατασκευή των αναχωμάτων στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, κατά την περίοδο 1969-72, λειτουργούσε ο φυσικός αυτοκαθαρισμός της λίμνης. Την περίοδο του χειμώνα οι βοριάδες με τους κυματισμούς τους, εξέβραζαν στα παρακείμενα υγρολίβαδα τα υπάρχοντα απορρίμματα και σάπια υλικά, λιπαίνοντας το έδαφός τους και καθαρίζοντας τα νερά της. Επίσης κατά την διαδρομή τους προς τις καταβόθρες, τα νερά παρέσυραν με την ορμή τους τα αδρανή και λοιπά υλικά, καθαρίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον βυθό της λίμνης.
Από βυθομετρήσεις που έκανε η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού στην λίμνη των Ιωαννίνων την χρονική περίοδο 1991-92 – ύστερα από σχετικό αίτημα της 1ης ΔΕΚΕ Ιωαννίνων της 7ης ΠΥΔΕ (Περιφερειακής Υπηρεσίας του τότε Υπουργείου Δημοσίων Έργων) – προέβη στην σύνταξη σχετικών χαρτών, από τους οποίους προέκυπτε, ότι η Παμβώτιδα λίμνη είχε βαθμιαία επιχωθεί και το μέγιστο βάθος της ήταν μόλις 8,5 μέτρα, στην θέση όπου βρίσκεται το σημερινό κέντρο «Τα ναυτάκια» (περιοχή της Σκάλας) με κατεύθυνση προς το Νησί, καθώς και από το Νησί προς την Ντραμπάτοβα∙ σήμερα δε αναμένεται να έχει ανυψωθεί ακόμη περισσότερο ο βυθός της. Από εκείνη την περίοδο μέχρι σήμερα, έχουν γίνει κάποιες νεότερες βυθομετρήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες ή έχουν ληφθεί κάποια μέτρα για την αποτροπή της περαιτέρω ανύψωσης του βυθού της λίμνης;

***
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν για την σωτηρία της λίμνης; Μα να υπάρξει το πραγματικό ενδιαφέρον των εμπλεκομένων υπηρεσιών, αφενός μεν για τον καθαρισμό της, αφετέρου δε και πρωτίστως για την αποκατάσταση του οικοσυστήματός της. Ήδη, πολλές χώρες της Ευρώπης έχουν προβεί σε αποκατάσταση του οικοσυστήματος των λιμνών τους, το οποίο μάλιστα ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Τότε ο Δήμος Ιωαννιτών και όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες, θα δείξουν το πραγματικό ενδιαφέρον τους για την σωτηρία και την ανάδειξη της γιαννιώτικης λίμνης. Τότε οι πολίτες των Ιωαννίνων θα τους ευγνωμονούν! Ευγνωμονούσα θα είναι και η γιαννιώτικη λίμνη και θα το εκδηλώνει με την συνέχιση της ύπαρξής της...
* Ο κ. Γιάννης Κ. Παπαϊωάννου είναι πρώην στέλεχος Περιφερειακών Υπηρεσιών ΥΠΕΧΩΔΕ Ηπείρου.